به قلم : لیلا برزین ، کارشناس خانواده
تحریریه زندگی آنلاین : افزایش سن ازدواج و فرزندآوری در سال های اخیر به یکی از مشکلات سیاستگذاران جمعیتی در کشور تبدیل شده است؛ آنان بسته شدن پنجره جمعیتی در ایران، پایین آمدن نرخ باروری و نرخ جایگزینی و حرکت شتابان جامعه ایران به سمت سالمندی را زنگ خطری میدانند که میتواند در دهههای پیش رو علاوه بر جنبههای اجتماعی و فرهنگی، ابعاد امنیتی و اقتصادی نیز به خود بگیرد.
اگر چه جامعهشناسان علل مختلفی را برای بیان مشکلات جامعه در مسیر تشکیل خانواده و فرزندآوری فهرست میکنند که مهمترین آنها به مسایل اقتصادی و معیشتی باز میگردد اما نباید از نقش هنجارها و باورهای نادرستی که به ذهن جوانان رسوخ کرده است به سادگی گذشت؛ باورهایی که به دختر و پسر جوان می قبولاند که باید جوانی کند؛ سن یک عدد است و هر زمانی میتواند برای تشکیل خانواده و داشتن فرزند اقدام کند. بر این اساس و مطابق آمارهای موجود در پایگاه جمعیت سازمان ثبت احوال کشور، میانگین سن مادر در نخستین فرزندآوری در کل کشور در ۹ ماهه امسال ۲۷.۳ سال است؛ مقدار شاخص در نقاط شهری ۲۸.۱ سال و در نقاط روستایی ۲۴.۴ سال است و بیشترین میانگین سنی مادران در نخستین فرزندآوری، در بین استانها مربوط به استان تهران با ۳۰.۳ سال و کمترین آن مربوط به استان سیستان و بلوچستان با ۲۲.۷ سال است. اینکه میگویند «سن یک عدد است» مطلبی فانتزی است که برای همه امور صادق نیست، سن یک عدد است اما توجه به آن در برنامه ریزیهای یک زندگی موفق و پویا موثر است.
بیشتربخوانید:
افراد شاد دوران پیری سالم تری دارند
وقتی به جوانان توصیه میشود در سن مناسب ازدواج کنند، آنها از عبارت «سن یک عدد است» استفاده میکنند؛ ما هم میگوییم سن یک عدد است اما این اصطلاح بهانهای برای شانه خالی کردن از مسئولیت ازدواج تلقی شده است در حالی که این عبارت، عبارتی انگیزشی است و نشان می دهد که در هر سن و سالی باشید می توانید اقدامات مفید و سودمند انجام دهید.
بر اساس مطالعات علمی با افزایش سن مردان، توان آنان برای فرزندآوری کاهش مییابد، اگر به مراکز باروری سری بزنید متوجه این موضوع می شوید که بسیاری از زوجین به دلیل افزایش سن برای فرزندآوری با مشکلات بسیاری مواجه هستند و همچنین هزینههای گزافی را برای این امر تقبل میکنند در حالی که اگر در سن پایینتر برای فرزندآوری اقدام میکردند، هزینههای کمتری پرداخت میشد.
مشکلات افزایش سن تنها مربوط به مردان نیست و در زنان نیز افزایش سن موجب کاهش کیفیت باروری آنان میشود که این امر حتی در روند درمان ناباروری نیز مشکلاتی برای آنها ایجاد میکند.بهترین زمان برای بارداری بانوان ۲۵ تا ۳۵ سال است، کیفیت بارداری زنان همواره در یک شرایط نیست اما درباره این موضوع به دختران ما در مراکز آموزشی و مدارس هشدارهای لازم داده نمیشود؛ دختران ما میپندارند همواره و به شکل طبیعی زمان کافی برای مادر شدن دارند.
بیشتربخوانید:
بخند تا سلامتی به روت بخنده!
هرچه آگاهی خانوادهها افزایش پیدا کند، روش حل مساله آنها نیز تغییر خواهد یافت؛ یعنی اگر دختران و پسران ما آگاهی و دانش داشته باشند، قطعا برای ازدواج و فرزندآوری هم برنامهریزی مناسبی انجام می دهند.چرا دختران و پسران ما گمان می کنند که حتما باید تحصیلات دانشگاهی را به پایان برسانند و سپس به فکر ازدواج باشند، جوانان برای کسب شغل خود را نیازمند دریافت مدرک دانشگاهی می دانند هرچند تحصیلات دانشگاهی ضروری است اما نمونه های بسیاری در جامعه وجود دارد که با کسب مهارت جوانان توانستهاند زندگی خود را از نظر مالی تامین کنند. خانوادهها نیز اگر شرایط مادی مناسبی دارند، میتوانند برای اینکه فرزندانشان از روند زندگی اجتماعی به دلیل ادامه تحصیل باز نمانند، آنان را از نظر تهیه مسکن و شغل موقت یاری نمایند. حتی جوانان می توانند با عضویت در گروههایی که به طور جهادی برای کمک به تشکیل خانواده جوانان کمک میکنند، از امکانات این گروه ها نیز بهرهمند شوند.