زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

 آسیه محمدزاده كارشناس ارشد تغذیه

آلرژی غذایی یك پاسخ ایمنی است كه در اثر حساسیت شدید به یك آنتی‌ژن با منشاء غذایی (معمولاً پروتئین) ایجاد می‌شود. این پاسخ ممكن است به صورت سریع (10 دقیقه تا 2 ساعت) یا با تأخیر (2 تا 48 ساعت) باشد. بیش از 90 درصد آلرژی‌های غذایی ناشی از مصرف هشت ماده غذایی شامل: تخم‌مرغ، شیر، گندم، سویا، ماهی، صدف، بادام زمینی و مغزها هستند. سایر مواد كه مصرف آنها ممكن است موجب بروز آلرژی شود، عبارتند از ادویه‌ها، سولفیت و رنگ‌های مصنوعی. آلرژی غذایی زمینه ارثی دارد؛ ولی الزاما در اثر وجود یك آنتی‌ژن خاص ایجاد نمی‌شود. برای مثال، والدین با زمینه ژنتیك مستعد واكنش‌های شدید به نیش زنبور عسل می‌توانند فرزندانی مبتلا به آلرژی غذایی داشته باشند. افرادی كه زمینه آلرژی دارند، ممكن است به غذاهای جدید حساسیت نشان دهند. درمان اصلی آلرژی غذایی خودداری از مصرف غذاهای حساسیت‌زا و نیز آموزش اقدامات لازم در زمان مصرف غیرعمدی این غذاهاست. شایع‌ترین علائم آلرژی‌های غذایی عبارتند از: اسهال، تهوع، استفراغ، قولنج شكمی، درد و نفخ شكمی. خطرناك‌ترین عارضه آلرژی غذایی، شوك آنافیلاكسی است كه یك واكنش آلرژیك سریع بوده و بسیاری از قسمت‌های بدن را درگیر می‌كند. آنافیلاكسی پس از مواجه شدن فرد با ماده حساسیت‌زا و با یك سابقه قبلی حساسیت، اتفاق می‌افتد. مصرف بادام زمینی، مغزها، صدف، شیر، تخم‌مرغ و ماهی علت اصلی آنافیلاكسی است و حتی مصرف مقادیر بسیار كم این مواد غذایی در افراد حساس، منجر به مرگ می‌شود. مصرف ماهی فاسد كه حاوی مقدار زیادی هیستامین می‌باشد نیز ممكن است باعث پاسخ‌هایی مشابه آنافیلاكسی شود. 

توصیه‌های تغذیه‌ای آلرژی غذایی 

 به منظور تشخیص غذاهای حساسیت‌زا، یادداشت روزانه از غذاهای مصرفی تهیه كنید. 
 برچسب غذاهای فرایند شده را بخوانید و از روش‌های تهیه غذاهای آماده آگاه شوید.
 غذاهایی كه به ندرت باعث پاسخ‌های آلرژیك می‌شوند و به راحتی قابل استفاده هستند، عبارتند از: سیب، كنگر فرنگی، هویج، ژلاتین، گوشت گوسفند، كاهو، هلو، گلابی و برنج.
 در صورت ابتلا به آسم، از رژیم عادی در وعده‌های كوچك استفاده كنید و پس از مصرف شام، غذای دیگری نخورید تا از برگشت غذا به مجرای گوارش پیشگیری شود. 
 برای پیشگیری اولیه از بروز آلرژی در شیرخواران، تغذیه انحصاری با شیرمادر بهترین انتخاب است.
 بادام زمینی علت ایجاد یك سوم موارد آنافیلاكسی است. هنگام مصرف روغن بادام زمینی در غذا احتیاط كنید.
 در صورتی كه نسبت به شیر حساسیت دارید، برای تأمین كلسیم مورد نیاز، از سایر منابع كلسیم مانند كلم بروكلی استفاده كنید. در بعضی مواقع هم ممكن است نیاز به مصرف مكمل كلسیم داشته باشید. 
 در صورت حذف گندم از رژیم غذایی، باید ویتامین‌های گروه B و آهن را از سایر منابع دریافت كنید. برچسب بسته سوپ‌های آماده و سس‌ها را بخوانید. 
 در صورتی كه نسبت به سویا حساسیت دارید، برچسب‌های غذایی را جهت آگاهی از وجود لسیتین بخوانید. 
 در صورتی كه نسبت به مغزها حساسیت دارید، از مصرف كره مغزها نیز اجتناب كنید. 
 از بین ادویه‌ها، كنجد جزء آلرژن‌های نسبتا شایع است.
 برای آگاهی از وجود سولفیت در غذاهای فرایند شده، برچسب‌های غذایی را بخوانید. غذاهایی مانند سبزی‌ها و میوه‌های خشك، عرق آلبالو و سیب‌زمینی خشك‌شده و منجمد حاوی سولفیت هستند. 
 بسیاری از غذاها و داروها حاوی رنگ‌های غذایی مصنوعی (از جمله تارترازین) می‌باشند. این ماده ممكن است در افراد حساس باعث خارش و كهیر شود.