زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر محمدعلی نیلفروش‌زاده؛ متخصص پوست و مو

در یكصد سال گذشته گیاهان نقش تعیین كنندهای در درمان بیماری‌ها از جمله بیماری‌های پوستی ایفا مـی‌كردنـد.

اما با پیدایش داروهای شیمیایی و صناعی بـه‌تـدریج نقش آنها كمرنگ شد و آنتی بیوتیك‌ها و داروهای شیمیایی به طور وسیعی كاربرد پیدا كردند.

در سال‌های اخیر به خاطر رویكرد مجدد مردم به مـصرف داروهای گیاهی و عوارض جانبی كمتر آنها، تعادل مـصرف بـه نفع داروهای گیاهی در حال رقم خوردن اسـت.

پژوهش‌‌ها نشان می‌‌دهند كه بعضی از گیاهان در جلوگیری از ریزش مو تاثیر دارند. البته بیشتر این پژوهش‌‌ها روی جمعیت كمی انجام شده‌اند؛ بنابراین نمی‌توان درباره این نتایج نظر قطعی داد.

 طب سنتی یك طب كل‌نگر است در مورد ریزش مو اولین قدم تشخیص علت بیماری است و دقیقاً براساس تشخیص درمان‌های متفاوتی اعمال می‌شود.

ولی از دیدگاه طب سنتی یکی از عواملی که در رویش مو اهمیت دارد، تغذیه است. اصلاح رژیم غذایی می‌تواند در رویش و استحكام مو موثر باشد.

در مورد ترکیبات موضعی که در اغلب فرآورده‌‌های مو یکی یا ترکیبی از چند گیاه استفاده می‌‌شود، که از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:   

صبر زرد: صبر زرد جریان گردش خون در پوست سر را بهبود می‌‌بخشد و رشد مو را تحریک می‌‌کند

غان: روغن تهیه شده از درخت این گیاه به کاهش ریزش مو کمک می‌‌کند و باعث رشد مو می‌‌شود. اغلب این گیاه به افرادی که از کم شدن مو رنج می‌‌برند توصیه می‌‌شود.

بابا آدم: این گیاه سرشار از «phytosterols» و اسیدهای چرب طبیعی است که برای حفظ موی سر و رشد طبیعی آن لازم می‌‌باشد.

علف گربه: این گیاه ضد خارش است .

بابونه: بابونه، برای موهای چرب که حاوی شوره سر است مفید می‌‌باشد. علاوه بر آن این گیاه با ایجاد تعادل در میزان آب اپیدرم مانع خشک شدن پوست می‌‌شود.

دم اسبی: این گیاه حاوی ماده‌ای به نام «silica» است که با جوان سازی پیاز مو باعث رشد آن می‌‌شود. علاوه بر آن این ماده به رشد ناخن نیز سرعت می‌‌بخشد.

می‌‌توان روغن آن را به طور مستقیم روی پوست سر بمالید و یا این که به صورت خوراکی، کپسول آن را مصرف کنید. گیاهان دیگری که مانع ریزش مو می‌‌شود عبارتند از: شیرین بیان، همیشه بهار، گزنه، جعفری، رزماری، مریم گلی.

در مورد نقش گیاهان دارویی در بهبود پوست براساس مطالعه مروری چاپ شده در سال 92 در مجله پوست و زیبایی دانشگاه تهران، تعدادی گیاه كه در درمان بیماری‌های پوستی نقش چشمگیر دارند، انتخاب و بررسی شدند.

پوست یکی از قسمت‌های حساس بدن بوده و نگهداری از آن در زیبایی انسان مؤثر است.

فرآورده‌های گیاهی نسبت به مواد شیمیایی عوارض کمی داشته و اثرات فارماکولوژیک مؤثری بر پوست دارند و از آنها در تهیه فرآورده‌های دارویی و آرایشی استفاده می‌شود.

آلوئه‌ورا: از جمله این گیاهان آلوئه‌ورا است. گیاه آلوئه‌ورا یا صبر زرد به مدت 2000 سال مـورد استفاده قرار گرفته و از 300 سال قبل از میلاد مـسیح به صورت سنتی مصرف می‌شد.

در ایالت متحده از این گیـاه بـرای درمـان زخم‌های ناشی از سوختگی و مشكلات پوستی مثل انواع زخم‌ها، آكنه، تبخال، گال، پسوریازیس و برخـی تومورهای پوستی استفاده می‌شد.

ژل آلوئه‌ورا تحریك كننـده پوسـت بوده و به رشد سـلول‌هـای جدید كمك مـی‌كنـد. از طرفــی آلوئه‌ورا التیــام بخش، ضد قارچ، ضــدباكتری، خنك كننده و طراوت زا و همچنین مرطـوب كننـده‌ای منحصر به فرد می‌باشد.

آلوئه‌ورا پوست را در مقابل اثـر تابش آفتاب و اشعه ماوراء بنفش محافظت میكند و در درمان ترك‌های پوستی و خشكی پوست مؤثر است،

گیاه آووكادو (Avocado): سرشار از ویتامین E، بتاكـاروتن، ویتـامین D، پروتئین، لسیتین و اسیدهای چرب اسـت و روغـن آن به علت دارا بودن "ویتامین A" كاربرد زیادی در مواد آرایشی دارد.

به صورت مجزا یا مخلوط با روغـن كنجـد برای تهیه كـرم‌هـای مختلـف مخـصوص پوسـت‌هـای خشك بـه كـار مـی‌رود. همچنـین روغـن آووكـادو را می‌توان برای جلوگیری چروك پوسـت بـه كار بـرد.

آووكادو برای كاهش آسیب ناشـی از التهـاب پوسـت و اشعه ماورا بنفش نیز كاربرد دارد، همچنین در حفاظت پوست در برابر آفتاب نقش زیادی دارد.

اكالیپتوس (Eucalyptus) گیاه دیگری است که دارای تنوعی از فلوروگلوسینول و تانن‌ها می‌باشد.

اسانس اكـالیپتوس یك تركیب ضد التهابی، ضدقارچ، ضد باكتری ضـعیف و ضــد ویروس اســت و هنگــامی كــه بــه صــورت موضــعی استفاده شود، در بهبود خونرسانی موثر است.

سوسن (سوسن سفید) پیاز سوسن برای جلوگیری از بروز چـروك بـه كـار می‌رود.

برنجاسف (درمنه) به صـورت لوسیون بــرای نــرم و لطیــف كــردن و جلوگیری از پیری پوست دست‌ها مؤثر اسـت. اسـتفاده از این گیاه موجب لطافت و نرم شدن پوست و جلوگیری از چــروك زودرس آنهــا مـی‌شود.

گیاه درمنه كوهی خـواص بیولوژیـك زیـادی از جمله ضد میكروبی، ضـد التهابی و اتـساع عـروق دارد، به نظر می‌رسد كه بتواند در روند ترمیم زخم مؤثر بوده و باعث افزایش سرعت بهبود زخم شود..

برای خواندن بخش دوم -تاثیر گیاهان دارویی بر پوست و مو- اینجا کلیک کنید.