احتمالاً افراد مبتلا به رفلاکس اسیدی یا سوزش معده نوعی سوزش همراه با درد را در قسمت‌های حلق و سینه خود احساس می‌کنند. شاید لازم است این افراد مصرف غذا‌ها یا نوشیدنی‌های خاصی را از رژیم غذایی خود حذف کنند. رفلاکس اسیدی هنگامی اتفاق می‌افتد که دریچه‌ای که معده را به مری یا لوله غذا متصل می‌کند، تضعیف شود. وقتی که چنین حالتی پیش می‌آید، اسید معده به مری باز می‌گردد.
اسید معده یک ماده سوزش آور است، بنابراین پوشش مری نیز همراه با بازگشت آن ملتهب شده و می‌تواند موجب ناراحتی و احساس درد در فرد شود. رفلاکس اسیدی یا سوزش معده یکی از معمول‌ترین علائم نوعی بیماری مزمن تر، اما معمول سیستم گوارشی به نام بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) باشد.
در این مقاله نوشیدنی‌ها و غذا‌هایی را که افراد مبتلا به رفلاکس اسیدی نباید مصرف کنند، و همچنین نوشیدنی‌ها و غذا‌های مفید برای رفلاکس معده را معرفی می‌کنیم.
بهترین غذا‌هایی که علائم رفلاکس اسیدی را رفع می‌کنند کدامند؟
۱. موز
یکی از غذا‌های مفید برای رفلاکس معده، موز است. این میوه کم اسید می‌تواند با اندودن پوشش مری سوزش دار به افراد مبتلا به رفلاکس اسیدی کمک کند. در واقع موز با انجام این کار به مبارزه بدن با ناراحتی کمک می‌کند. موز سرشار از فیبر است، بنابراین می‌تواند در تقویت سیستم گوارش انسان نقش داشته باشد. این میوه در واقع برای درمان خانگی سوء هاضمه مفید است. یکی از فیبر‌های حل شده در موز، پکتین است. این ماده نیز به حرکت محتوای معده از طریق دستگاه گوارش کمک می‌کند و این کار مفیدی است، چون غذا‌هایی که در آنجا باقی می‌مانند به تولید اسید ادامه می‌دهند.
۲. هندوانه
هندوانه نیز در فهرست غذا‌های مفید برای رفلاکس معده قرار دارد. این میوه، مانند موز، کاملاً قلیایی است. هندوانه یکی از منابع خوب منزیم، که در بسیاری از دارو‌های درمان رفلاکس معده وجود دارد، محسوب می‌شود. علاوه بر این، هندوانه دارای پی اچ (یک کمیت مهم لگاریتمی است که میزان اسیدی یا بازی بودن مواد را مشخص می‌کند) ۶.۱ است، به این ترتیب مقدار اسیدی بودن آن‌ها معتدل است. به ویژه طالبی و هندوانه عسلی برای این منظور مفید هستند.
۳. بلغور جو دو سر
بلغور جو دو سر هم مانند سایر غذا‌های پر فیبر می‌تواند در رفع علائم رفلاکس اسیدی مؤثر باشد. پس در فهرست غذا‌های مفید برای رفلاکس معده قرار می‌گیرد. فیبر نه فقط سلامت روده را ارتقا می‌دهد، بلکه یبوست را نیز کاهش می‌دهد و پس از مصرف آن برای مدت زیادی احساس سیری خواهید کرد. واضح است که در هنگام احساس سیری احتمال پرخوری و همچنین بالا آوردن مواد موجود در معده به مری کاهش می‌یابد. می‌توانید با اضافه کردن شیر کم چرب و بادامی لذت بیشتری از بلغور جو دو سر ببرید، چون هر دوی آن‌ها کم چرب و بسیار قلیایی هستند.
۴. ماست
یکی دیگر از غذا‌های مفید برای رفلاکس معده، ماست است. ماست هم مانند موز عمل می‌کند. این ماده غذایی دارای تأثیرات تسکین دهنده است و با ناراحتی معده مبارزه می‌کند. ماست حاوی پروبیوتیک است: نوعی باکتری مفید که در دستگاه گوارش دیده می‌شود و به ارتقای سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. ماست یکی از منابع پروتئین است و توانایی شما برای هضم مناسب غذا را بهبود می‌بخشد. شما می‌توانید مقداری زنجبیل به ماست اضافه کنید تا تأثیرات آن را بیشتر نمایید. زنجبیل می‌تواند نقش ضد التهابی را در سیستم بدن شما داشته باشد.
۵. سبزیجات
اگر به رفلاکس اسیدی مبتلا شده اید، اما به مصرف سبزیجات علاقمند هستید، پس می‌توانیم بگوییم که از جنبه‌ای شانس آوریده اید. موادی مانند مارچوبه، اسفناج، کلم بروکلی خام و کلم فندقی تا اندازه زیادی قلیایی هستند، به این معنی که برای معده و سیستم گوارشی مفیدند و در میان غذا‌های مفید برای رفلاکس معده قرار دارند. مقدار چربی و قند در سبزیجات کم است، به همین دلیل عملکرد مناسبی در کاهش اسید معده دارند.
در پایان این بخش باید ذکر کرد که اگر سؤالی در مورد رژیم غذایی خود دارید، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید. بعضی از غذا‌ها شاید علائم را در برخی افراد تسکین دهند، اما باعث تشدید علائم در افرادی دیگر شوند. پس با پزشک مشورت کنید و یک برنامه غذایی فردی ویژه خود را تنظیم نمایید.
اما به غیر از مواد غذایی، نوشیدنی‌ها هم تأثیرات قابل توجهی بر رفلاکس معده دارند، پس در بخش بعدی به نوشیدنی‌هایی که نباید بنوشید، اشاره می‌کنیم.
از مصرف چه نوشیدنی‌هایی پرهیز کنیم؟
تعدادی از نوشیدنی‌ها افراد مبتلا به رفلاکس اسیدی را با تهدیدات جدی روبرو می‌کنند. مدیریت علائم رفلاکس اسیدی با یادگیری و پرهیز از مصرف برخی مواد انجام می‌شود. هرچند شماری از نوشیدنی‌ها و غذا‌های مفید برای رفلاکس معده وجود دارند، اما تعدادی دیگر نیز احتمال رفلاکس اسیدی را بالا می‌برند. در اینجا شماری از نوشیدنی‌های مضر را نام می‌بریم:
۱) الکل
الکل دریچه بین معده و مری را آرام کرده و معده را برای تولید اسید بیشتر تحریک می‌کند.
۲) نوشیدنی‌های گازدار
حباب‌های موجود در نوشیدنی‌های گازدار در معده منبسط می‌شوند. همین امر به اسفنکتر فشار آورده و می‌تواند اسید و محتوای معده را به سوی مری باز گرداند.
۳) نوشیدنی‌های کافئینی
قهوه، چای و نوشابه حاوی کافئین هستند که رفلاکس اسیدی را تشدید می‌کند. نوشیدن نسخه‌های غیر کافئینی این نوشیدنی‌ها می‌تواند برای به حدأقل رسانی علائم رفلاکس معده مفید باشد.
۴) شکلات
شکلات هم حاوی کافئین و هم کاکائو است و هر دوی این مواد علائم رفلاکس معده را افزایش می‌دهند. پس کاکائوی گرم و شیر شکلاتی می‌توانند برای افراد مبتلا به رفلاکس اسیدی مضر باشند.
۵) آب مرکبات
آب تهیه شده از میوه‌های خانواده مرکبات، از قبیل پرتقال یا گریپ فروت، تا اندازه زیادی اسیدی هستند. همین امر نیز می‌تواند رفلاکس معده را وخیم‌تر سازد.
چه نوشیدنی‌هایی را مصرف کنیم؟
غذا‌ها و نوشیدنی‌های کمی هستند که تأثیرات مثبتی بر رفلاکس اسیدی بر جا بگذارند. پس مصرف نوشیدنی‌ها و غذا‌های مفید برای رفلاکس معده و پرهیز از نوشیدنی‌ها و غذا‌هایی که باعث تشدید بیماری می‌شوند، بهترین روش تسکین تأثیرات بیماری است. به هر حال، تعدادی از نوشیدنی‌ها هستند که به کاهش علائم رفلاکس معده کمک می‌کنند. در اینجا برخی از آن‌ها را نام می‌بریم.
۱- چای زنجبیل
زنجبیل به صورت طبیعی می‌تواند معده را تسکین داده و تولید اسید معده را کاهش دهد. چای زنجبیل بدون کافئین، که مقداری عسل به عنوان شیرین کننده به آن اضافه شده باشد، بهترین روش برای مصرف چای زنجبیل است.
۲- شیر
انواع شیر‌های کم چرب و بدون چربی می‌توانند مفید باشند، اما شیر پرچرب علائم را حتی وخیم‌تر نیز می‌کند. شیر بادام نیز می‌تواند مؤثر باشد، چون قلیایی است و اسیدیته را خنثی می‌کند.
