بعد از روز چهارم مدفوع بینابینی و به رنگ سبز متمایل به سیاه تا سبز قهوه‌ای شده و در طی دو تا سه روز بعد به رنگ زرد طلایی با قوام شل، ولی دانه دانه تغییر می‌یابد. در ماه اول زندگی معمولاً نوزاد چهار بار و یا بیشتر در روز مدفوع دفع می‌کند، ولی ممکن است به ازاء هر نوبت شیرخوردن یک‌بار دفع مدفوع داشته باشد.
از هفته چهارم زندگی به بعد اگر دفعات دفع مدفوع حداقل سه بار یا بیشتردر روز باشد نشانه دریافت کافی شیر مادر است. فاصله بین دفعات دفع مدفوع به تدریج افزایش می‌یابد به طوری که در شیرخواران بزرگ‌تر ممکن است چند بار در روز و یا حتی هر سه یا هفت روز یک بار باشد به شرط این که فرم مدفوع طبیعی بوده و قوام سفت نداشته باشد.
ج) سایر نشانه‌هایی که دال بر دریافت خوب شیرمادراست:
ریتم مکیدن در طی شیرخوردن از 6 بار مکیدن و یک بار قورت دادن (بلعیدن) در شروع هر نوبت شیرخوردن، به یک یا دو بار مکیدن و یک بار قورت دادن تغییر می‌کند (مکیدن‌های سریع‌تر و سطحی‌تر به مکیدن‌های آرام‌تر و عمیق‌تر تبدیل می‌شود). وزن نوزاد در روز دهم تا حداکثر روز 14 تولد به وزن تولدش می‌رسد. شیرخوار در فاصله دفعات تغذیه، راضی به نظر رسیده و به مدت یک تا دو ساعت می‌خوابد، خودش بیدار شده و علائم گرسنگی را بروز می‌دهد.
شیرخوار هوشیار و فعال است.
پستان‌های مادر بعد از شیردادن نرم‌تر می‌شود (بعضی از مادران ممکن است این احساس را نداشته باشند). به‌طور کلی افزایش وزن مطابق منحنی رشد، دفع ادرار و مدفوع طبق آنچه که گفته شد، ظاهر سالم، چشم‌های براق، پوست شاداب با قوام و رنگ طبیعی، هوشیاری، فعال بودن و خواب خوب نشانه‌های دریافت کافی شیرمادر است.
اهمیت شیردادن به شیرخوار در طی خواب شبانه
در شیرخوارانی که با شیرمادر تغذیه می‌شوند این امر طبیعی است که شیرخوار تا یک سالگی متناوباً شب‌ها هر 3 تا 4 ساعت یک بار به منظور شیرخوردن بیدار شود، ولی اگر شیرخوار سالم و فول ترمی (به موقع متولد شده) درطی ماه اول ودوم و سوم شب‌ها بیش از 4 ساعت بخوابد شیرکافی دریافت نخواهد کرد.
شیردهی در طی شب به خصوص در فاصله ساعت 2 تا 6 صبح به دلیل افزایش هورمون تولید شیر (پرولاکتین) سبب تولید بیشتر شیر می‌شود. برخی شیرخواران که سنشان بیش از سه ماه است، ممکن است به مدت طولانی مثلاً بیش از 4 ساعت در شب بخوابند، اگر رشد کودک مناسب باشد جای نگرانی نیست.
از طرف دیگر به مادران شاغل توصیه می‌شود چون در طول روز از فرزندشان جدا هستند و او را کمتر شیر داده‌اند برای جبران آن، شب‌ها بیشتر به شیرخوارشان شیر بدهند.
زمان شروع شیردهی در مادری که سزارین شده است
سزارین یك جراحی بزرگ شكمی است و بهبودی بعد از آن احتیاج به زمان دارد. لازم است مادر در دوران بارداری درباره سزارین اطلاعات كافی به دست آورد و خود او داوطلب انجام آن نباشد مگر آنكه از نظر پزشك ضروری شناخته شود، زیرا درصد تولد نوزادان نارس و یا مبتلا به سندرم نارسایی تنفسی، مرگ‌و‌میر نوزادان همچنین ابتلای مادران به عفونت، خونریزی، درد و افسردگی پس از زایمان در سزارین بیشتر از زایمان طبیعی است.
نوزادانی كه با سزارین متولد می‌شوند ممكن است خواب آلوده‌تر از نوزادانی باشند كه داروهای بیهوشی دریافت نكرده‌اند و برطرف شدن خواب‌آلودگی آنان احتمال دارد چند روز طول بكشد و موقتاً رفلاكس مكیدن ضعیفی داشته باشند. چنانچه سزارین با بی‌حسی نخاعی انجام شده باشد، باید در بیمارستان تماس اولیه بین مادر و نوزاد را بلافاصله پس از تولد نوزاد و خشك كردن و ارزیابی سریع سلامت او برقرار كرده و او را به پستان بگذارند و تا پایان عمل، مادر و نوزاد را با ملا‌فه گرم بپوشانند، سپس آنان را با هم به بخش انتقال دهند و هم اتاق نمایند.
اما در موارد سزارین با بیهوشی عمومی، تماس بین مادر و نوزاد و شروع تغذیه با شیرمادر به محض آماده بودن مادر و نوزاد بلافاصله در اتاق عمل یا ریکاوری و سپس در بخش بعد از زایمان انجام می‌شود. مراقبت‌های اولیه نوزاد نظیر توزین، تزریق ویتامین K و واكسن‌های ضروری، احیاناً چكاندن قطره یا مالیدن پماد در چشم نوزاد به بعد از برقراری اولین تماس بین مادر و نوزاد موكول می‌گردد.
در این فاصله یعنی تا به هوش آمدن مادر، نوزاد سالم و فول ترم (به موقع متولد شده) نیاز به هیچ نوع خوراكی و نوشیدنی ندارد و اولین تغذیه او باید با آغوز و مستقیماً از پستان مادر خودش باشد و مانند سایر نوزادان با مادر هم اتاق شود و برحسب تقاضا از شیرمادر استفاده كند. در این صورت پرستار، ماما یا همراه مادر باید كمك كنند تا مادر به یك طرف بچرخد و با استفاده از چند بالش، نوزاد را به پستان بگذارد و او را شیر بدهد.
برای خواندن بخش اول- 10 نکته مهم در مورد تغذیه با شیرمادر- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- 10 نکته مهم در مورد تغذیه با شیرمادر- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش چهارم- 10 نکته مهم در مورد تغذیه با شیرمادر- اینجا کلیک کنید.
