حسين خدنگ
چرا به فال گیرها مراجعه می كنیم؟!
خاستگاه این رویكردها در رفتارهای اجتماعی آن چنان كه «بهروز سپیدنامه» استاد علوم اجتماعی دانشگاه می گوید ناشی از فرهنگ جامعه و وضعیت اقتصادی و فرهنگی شهروندان است.
وی می گوید: در هر باور و فرهنگ جمعی مولفه هایی همچون توسعه یافتگی، باورهای دینی و آگاهی های عمومی افراد پایه های رفتارهای اجتماعی را شكل می دهند و به همین دلیل در شهرهای بزرگتر رمالی به صورت كف بینی و فال قهوه و در شهرها با فرهنگ هنوز كمابیش سنتی آن طالع بینی به شیوه سر كتاب گشودن انجام می گیرد.
به گفته این كارشناس هنوز هم در جوامع سنتی افراد برای اقناع مردم پایه و مرجع طلسم‌ها را كتابها و ادعیه ذكر می كنند اما در شهرهای بزرگ این مرجع ابزارهای مدرنی شبیه فال ورق و قهوه است.
با وجود اینكه طی سالهای گذشته مسوولان انتظامی و نهادهای فرهنگی تلاش كرده اند نسبت به سودجویی برخی از افراد كه در این زمینه فعالیت می كنند به خانواده ها هشدار دهند اما هنوز هم دیده می شود برخی با استفاده از وضعیت و ناآگاهی جامعه نسبت به فریب دادن شهروندان اقدام می كنند.
آنچه در این میان البته تا حدودی توانسته به جامعه و به ویژه خانواده ها اآگاهی دهد اجرای طرح‌هایی نظیر نسیم رحمت است كه تلاش می كند از طریق ارایه الگوها و مراجعه قابل اعتماد نسبت به آموزش اصول مذهبی و جلوگیری از تحریف و رواج خرافات در جامعه در كانون خانواده و نسل جوان با هر گونه بدعت‌گذاری در پایه های اعتقادی و دینی شهروندان مقابله كند.
بر اساس آمارهای آاریه شده در خصوص این طرح فرهنگی که سال گذشته با محوریت افزایش اطلاعات و آموزه های دینی جامعه انجام گرفت شركت بیش از 80درصد از خانواده ها در اجرای این طرح امیدواری بسیاری برای كاهش اینگونه آسیبها در جامعه به وجود آورد.
فعالیت این افراد در حالی است که براساس قانون مجازات فعلی کشور برای برخورد با رمال و جنگیر و ... مجازاتی برابربا کلاهبرداری درنظر گرفته شده است و پلیس و دستگاه قضا براساس آن با این افراد که ازایمانهای ضعیف و درماندگی افراد سوء استفاده می‌کنند، برخورد میکند اما در این زمینه برخی کارشناسان حقوقی بر این باورند که عزم جدی برای برخورد با دعانویسها وجود ندارد.
قانون درباره رمالی چه می گوید؟
بر اساس ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری، هرکس کاز راه حیله و تقلبمردم را به داشتن اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیرواقع امیدوار کند و به یکی از این وسایل وجوه و اموال آنها را تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد به مجازات مقرر محکوم میشود.
طبق این قانون افرادی که به این پدیده مذموم دست بزنند محاکمه و مجازات میشوند.
هرچند براساس رویه معمول، برخی قضات از ماده 2 قانون مارالذکر استفاده کرده و رفتار مرتکبین اینگونه اعمال را منطبق با عنوان مجرمانه تحصیل مال از طریق نامشروع می‌دانند.
برخی هم معتقدند در قانون مجازات اسلامی فعلی عناوین مجرمانه تحت عنوان رمالی، دعانویسی و فال گیری وجود ندارد، اما قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس مصوب 1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام با وجود مواد 588 به بعد قانون مجازات در خصوص کلاهبرداری همچنان به قوت خودش باقی است.
با استناد به قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس، ماده یک این قانون میگوید: هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به امیدها و اتفاقات واهی فریب دهد یا مسایل و حوادثی را پیش بینی کند، کلاهبرداری است و وسایل بکار گرفته از سوی آنها وسایل متقلبانه است.
فالگیری از جمله جرایمی است که از 66 سال پیش به وضوح در قوانین کیفری کشور از آن سخن به میان آمده اگرچه مجازات آن در طول دورههای مختلف با تغییراتی همراه بوده است.
مطابق قانون مصوب سال 1324، هرگونه اقدام به رمالی، جن گیری و فالگیری جرم محسوب میشود و مطابق بند 18 ماده 3 آیین نامه همین قانون، فرد یا افرادی که از طریق رمالی و پیشگویی در منزل یا مغازه اقدام به فریب مردم کنند و این کار را به عنوان کسب و پیشه خود قراردهند مرتکب جرم شده و قانون برای این افراد مجازات یک تا 7 سال حبس و جزای نقدی را پیشبینی کرده است.
علاوه بر این، موضوع رمالی و مجازات آن از ابعاد دیگری نیز در قوانین جزایی کشور قابل بررسی و پیگیری است و قضات دادگاههای کیفری معمولا افراد متهم به رمالی و فالگیری را با استفاده از قوانین مربوط به کلاهبرداری و تحصیل مال نامشروع مجازات می کنند و اگر این افراد جرم مستقل دیگری نیز مرتکب شده باشند به مجازات آن جرم محکوم میشوند.
قضات دادگاههای کیفری بعضا با استناد به ماده 2 قانون تشدید مجازات مرتکبان اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری که در مورد تحصیل مال به طریق نامشروع است، رمالان و فالگیران را مجازات
می‌کنند.
بر اساس این ماده، هر مالی که از طریق غیر مشروع به دست آمده باشد یا مشروعیت قانونی و شرعی نداشته باشد، مرتکب آن مجرم شناخته میشود و مجازات آن سه ماه تا دو سال حبس یا جریمه نقدی دو برابر مال به دست آمده است.
همچنین بر اساس ماده یک قانون یادشده، هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقع بترساند و از این طریق مالی تحصیل کنند کلاهبردار محسوب میشود و علاوه بر رد اصل مال صاحبش به حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم خواهد شد...
برای خواندن بخش اول -خريد و فروش «جن» زير پوست شهر!- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم -خريد و فروش «جن» زير پوست شهر!- اینجا کلیک کنید.
