عوامل ایجاد کننده پوکی استخوان
عوامل سرشتی و غیر قابل تغییر
|
عوامل قابل تغییر و اصلاح پذیر
|
شرایط طبی که باعث پوکی استخوان میشود
|
سن نژاد آسیا و سفید پوست کوچک بودن جثه بدن یائسگی زودرس سابقه شکستگی قبلی سابقه فامیلی پوکی استخوان |
عدم دریافت کلسیم و ویتامین D3 پایین بودن وزن اعتیاد به سیگار اعتیاد به الکل عدم تحرک |
پرکاری تیروئید پرکاری غده پاراتیروئید بیماریهای مزمن کلیوی مصرف کورتیکواستروئید |
درمان پوکی استخوان در یائسگی
مشاوره زنان برای اصلاح عوامل خطر ساز قابل تغییر، هم در پیشگیری و هم در درمان پوکی استخوان مؤثر است. خیلی از زنان رژیم ناکافی کلسیم و ویتامین D دریافت مینمایند و میتوان با تغییرات در رژیم غذایی و استفاده از مکملها آن را تصحیح نمود. زنان باید 1500-1000 میلیگرم کلسیم و 600-400 واحد ویتامین D روزانه دریافت نمایند. که میتواند از طریق رژیم غذایی یا استفاده از مکملها باشد.
ترک اعتیاد به سیگار و ورزش منظم روزانه باعث جلوگیری از پوکی استخوان میشود. درمان برای تمام زنان با کاهش توده استخوانی (استئوپنی) و افرادی که عوامل خطر ساز برای شکستگی دارند توصیه میشود. داروهایی که برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان توصیه میشوند داروهایی هستند که عمدتاً از جذب کلسیم و کاهش توده استخوانی جلوگیری مینمایند یا عواملی هستند که باعث تحریک استخوانسازی جدید میشوند.
هورمون درمانی
هورمون درمانی برای پیشگیری و درمان استخوان مفید است. در مطالعات نظارتی نشان داده شده است که درمان با استروژن که هورمون زنانه است باعث کاهش شکستگی ناشی از پوکی استخوان تا حدود 50 درصد میشود وقتی که بلافاصله بعد از یائسگی شروع شده باشد و تا مدت طولانی ادامه یافته باشد. همچنین باعث کاهش احتمال و ایجاد شکستگی در زنانیکه دچار پوکی استخوان باشند، میشود.
در یک مطالعه نتایج درمان تا حدود 34درصد بعد از یک مدت 5 ساله نشان داده شده است. مطالعات اخیر نشان داده است که حتی مقدار کم استروژن 25/0 میلیگرم استرادیول یا 3/0 میلیگرم استروژن کونژوگه با 5/1 میلیگرم پروژسترون روزانه به همراه کلسیم و ویتامین D باعث افزایش واضح تراکم استخوان میشود.
ترکیبات بی فسفانات شامل آلندرونیت هفتگی باعث مهار جذب استخوان میشود و هم از پوکی استخوان پیشگیری و هم آن را درمان مینماید. بیماران باید با معده خالی با یک لیوان بزرگ آب دارو را میل نمایند و حداقل 60-30 دقیقه دراز نکشند چون عوارض این دارو تحریک سیستم گوارشی فوقانی و ایجاد زخم در ناحیه مری است.
ترکیبات دارویی که بطور خاص گیرندههای استروژن را روی استخوان تحت تأثیر قرار میدهند و باعث اثرات ضد استروژن در بافتهای دیگر میشوند نیز میتوان استفاده نمود که از آن جمله رالوکسیفن یا داروی Evista است که با دوز 60 میلی گرم روزانه هم برای پیشگیری و هم برای درمان پوکی استخوان استفاده میشود رالوکسیفن باعث اثرات مشابه استروژن، در روی استخوان و لیپید بدون تحریک روی پستان و رحم میگردد. کلسیتونین بصورت اسپری بینی (میاکلسیک 200 واحد) داروی دیگری است که برای درمان پوکی استخوان استفاده میشود.
هورمون پاراتیروئید که بصورت زیر پوستی تزریق میشود داروی جدید برای درمان پوکی استخوان است این داروبرعکس داروهای دیگر که باعث مهار جذب کلسیم از استخوان میشود باعث تحریک استخوانسازی ودرمان پوکی استخوان میشود. درمان زنان یائسه مبتلا به پوکی استخوان بوسیله تزریق روزانه هورمون پارا تیروئید باعث افزایش واضح تراکم استخوانهای بدن خصوصاً مهرهها و سر استخوان ران میشود و این دارو برای زنان یائسه در معرض شدید شکستگی توصیه میشود.
اخیراً ترکیبات حاوی منوکلونال آنتی بادی برای تحریک گیرندههای استخوانسازی در دسترس قرارگرفته است که باعث کاهش خطر شکستگی ستون فقرات و سر استخوان ران میشود و دوبار در سال بصورت زیر جلدی تا سه سال پی در پی تجویز میشود.
داروهایی که در درمان پوکی استخوان استفاده میشوند
بی فسفاناتها
|
که باعث تحریک سیستم گوارشی و زخم در مری میشوند.
|
هورمون استروژن و پروژسترون
|
باعث کاهش سایر علائم یائسگی میشوند ولی خطر سرطان پستان، سکته قلبی - عروق را بیشتر مینمایند.
|
هورمونها با اثرات خاص روی گیرندههای استروژنی
|
که خطر هورمون درمانی را کم مینمایند ولی باعث گر گرفتگی و کرامپ عضلات میشوند.
|
کلسیتونین
|
باعث ( رینیت ) آلرژی بینی و کرامپ عضلات میشود.
|
هورمون پاراتیروئید
|
باعث کرامپ عضلانی در پا میشود.
|
برای خواندن بخش اول - پوکی استخوان و یائسگ - اینجا کلیک کنید.