تحریریه ماهنامه دنیای زنان
عفونت مثانه با عنوان آماس یا التهاب مثانه نیز شناخته می‌شود. چنین وضعیتی در میان خانم‌ها امری شایع است، اما در بین آقایان یک بیماری نسبتا نادر محسوب می‌شود. بیش از نیمی از خانم‌ها در طول زندگی خود به این بیماری مبتلا می‌شوند. احتمال ابتلا به این بیماری با افزایش سن آقایان و اندازه پروستات در آنها نیز افزایش می‌یابد.
علت عفونت مثانه چیست؟
در اکثر موارد عفونت مثانه به دلیل ورود نوع خاصی باکتری که در روده و شکم وجود دارد به مثانه ایجاد می‌شود. گاهی اوقات خانم‌ها پس از انجام عمل جنسی دچار عفونت مثانه می‌شوند. عمل دخول باعث می‌شود باکتری‌ها راحت‌تر به مجرای پیشاب و پس از آن به مثانه راه پیدا کنند. خانم‌های باردار، که سیستم دفع ادرار آنها به دلیل برخی تغییرات هورمونی و کلیوی دچار تغییر می‌شود، بیشتر در معرض عفونت مثانه قرار دارند.
عفونت مثانه می‌تواند با درد همراه باشد و فرد را دچار مشکلات بسیاری کند. اما در اکثر موارد، با تشخیص به موقع این بیماری، عوارض آن برای خانم‌ها به حداقل می‌رسد. اما عفونت مثانه برای آقایان می‌تواند علامت یک مشکل جدی باشد. ممکن است عفونت ادرار در آقایان نتیجه یک مانع باشد که سیستم دفع ادرار آنها را سد کرده است.
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که احتمال ابتلا به عفونت مثانه در پسرانی که ختنه نشده‌اند در پنج سال اول زندگی آنها بیشتر از سایر افراد است. علت این امر نیز تجمع باکتری در زیر پوست ختنه گاه است. استفاده از سوند در خانه یا بیمارستان نیز یکی دیگر از دلایل ابتلا به عفونت مثانه است.
علائم عفونت مثانه
برخی علائم عفونت مثانه عبارتند از:
احساس سوزش هنگام دفع ادرار. این علامت مهم‌ترین نشانه عفونت ادرار است.
احساس نیاز به دفع ادرار مکرر
عدم توانایی دفع ادرار به صورت یکجا با وجود پر بودن مثانه
ادرار زرد و کدر که با بوی قوی و نامطبوع همراه است
درد مثانه
در میان افراد کهنسال گیجی و حواس پرتی. این علائم جز علائم جدی‌تر این بیماری محسوب می‌شوند.
تب و لرز. این علامت ممکن است به معنای ورود عفونت به کلیه‌ها باشد.
مراجعه به پزشك
در صورت مشاهده علائم زیر حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید:
وجود یکی از علائم عفونت مثانه
بازگشت علائم در صورت اتمام مراحل درمان
دفع ادرار به همراه درد، استفراغ، تب، لرز، درد ناحیه کمر و یا وجود خون در ادرار. چنین علائمی می‌توانند به معنای وجود یک بیماری کلیوی خطرناک، عفونت پروستات، تومور مثانه یا کلیه یا سنگ مثانه باشند.
سوزش به همراه ترشحات از اندام تناسلی. چنین نشانه‌ای می‌تواند علامت عفونت دستگاه تناسلی، سنگ کلیه، بزرگ شدن پروستات، یا تومور پروستات یا مثانه باشد.
تشخیص و درمان عفونت مثانه
معمولا یک آزمایش ادرار معمولی می‌تواند وجود یا عدم وجود عفونت در مثانه شما را نشان دهد. اگر عفونت در بدن شما مکرر و پایدار است یا احتمال وجود اختلال در یکی از اندام‌های بدن شما وجود دارد، احتمال دارد پزشک آزمایش‌های دیگری نیز تجویز کند. برای اطمینان از سلامت کلیه‌ها ممکن است پزشک آزمایش سی تی اسکن را نیز تجویز کند تا بتواند تصویری جامع از کل دستگاه دفع ادرار داشته باشد.
برای درمان عفونت مثانه، آنتی بیوتیک‌های متنوعی وجود دارند. برخی عفونت‌ها ساده را می‌توان طی سه روز با مصرف آنتی‌بیوتیک درمان کرد. برخی انواع داروها برای تاثیر‌گذاری بهتر باید حتما یک هفته یا بیشتر مورد استفاده قرار گیرند. در بسیاری از موارد، بیمار تنها یک روز پس از مصرف داروها احساس بهبودی نسبی خواهد کرد. اما اگر عفونت مثانه کلیه‌ها را نیز درگیر کرده باشد، طول درمان افزایش پیدا می‌کند و از داروهای پیچیده‌تری باید استفاده کرد. معمولا برای افراد کهنسال و افرادی که دچار یک بیماری مزمن، نظیر دیابت یا HIV هستند مصرف آنتی بیوتیک برای یک دوره طولانی تجویز می‌شود.
بیمار باید در طول درمان به میزان کافی مایعات مصرف کند تا عفونت از مثانه زودتر خارج شود. یکی از داروهایی که معمولا پزشکان برای عفونت مثانه تجویز می‌کنند فنازوپیردین است. این دارو در واقع نوعی مسکن برای دستگاه دفع ادرار محسوب می‌شود و نمی توان آن را در درمان عفونت موثر دانست. اما این دارو در تسکین درد تا هنگامیکه داروهای اصلی بر بیمار تاثیر بگذارند موثر است.
معمولا پس از اتمام دوره درمان پزشک انجام یک آزمایش ادرار دیگر را نیز تجویز می‌کند تا از خروج باکتری از مثانه اطمینان حاصل کند. پزشکان معمولا برای افرادی که مکررا دچار عفونت مثانه می‌شوند مصرف بلند مدت دارو را تجویز می‌کنند.
پیشگیری از عفونت مثانه
برای پیشگیری از ابتلا به عفونت مثانه بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:
مثانه خود را به موقع و به طور کامل خالی کنید.
از لباس زیر نخی و گشاد استفاده کنید. لباس زیر باید به گونه ای باشد که رطوبت و گرما را نگه ندارد.
اصول بهداشتی را رعایت کنید.
مصرف مایعات را افزایش دهید. نوشیدن آب فراوان در کاهش احتمال عفونت مثانه موثر است. نوشیدن آب از چسبیدن باکتری به دیواره مثانه جلوگیری می‌کند.
از مصرف موادی که برای مثانه مضر است، مانند قهوه، خودداری کنید.
سعی کنید تا می‌توانید برای شستن بدن خود به جای وان حمام از دوش استفاده کنید.
از مواد شوینده معطر برای شستن اندام تناسلی استفاده نکنید.
پس از دفع ادرار اندام دفع ادرار را از جلو به پشت خشک کنید.
رعایت موارد مذکور برای افرادی که سابقه عفونت ادرار دارند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
