تحریریه ماهنامه دنیای زنان
اغلب خانم‌ها در 51 سالگی دچار یائسگی می‌شوند. تمام چیزهایی كه ما از آن تحت عنوان یائسگی حرف می‌زنیم در واقع مرحله شروع آن است كه در اوسط دهه چهل زندگی بروز می‌كنند و معمولاً 6-5 سال ادامه دارند. تخمدان‌ها در تولید استروژن كند عمل كرده و سایر هورمون‌ها را نیز كمتر تولید می‌كنند، تخمك‌گذاری نامنظم می‌شود و برخی علائم دیگر. یكی از مهم‌ترین این تغییرات، تغییر در پریود است. دوره سیكل ماهانه كوتاه‌تر و گاه طولانی‌تر می‌شود. معمولاً خونریزی‌ها تشدید شده و روزهای بیشتری خونریزی خواهید داشت. از طرفی گر گرفتن‌ها شروع می‌شوند.
بعد از یائسگی میزان استروژن در بدن پایین می‌ماند و تخمدان‌ها دیگر پروژسترون تولید نمی‌كنند و علائم یائسگی كم‌كم برطرف می‌شود. اینكه این علائم چقدر شدت دارند و چقدر طول می‌كشند، در افراد مختلف، متفاوت است؛ درست مثل بارداری‌ها كه هر كس آن را به نوعی تجربه می‌كند. برای برخی از خانم‌ها، این تغییر بسیار ساده و راحت است و برای عده‌ای نیز بسیار سخت. اگر پریود‌های بسیار دردناك و شدیدی دارید و اگر در دوران پریود دچار انقباض‌های شدید عضلات شكم و كمر می‌شوید، احتمال آنكه یائسگی سختی هم داشته باشید، بیشتر است.
وقتی‌كه ترشح هورمون‌ها نامنظم می‌شود، نوسانات خلقی نیز افزایش مییابد. در چنین مواقعی مصرف قرص‌های ضد بارداری تا حدودی مشكل را برطرف می‌كند. پزشكان مصرف این قرص‌ها را بر هورمون درمانی ترجیح می‌دهند. در هورمون درمانی از هورمون اضافی استفاده می‌شود، ولی در استفاده از قرص‌ها، میزان هورمون‌های بدن به ثبات می‌رسد. این قرص‌ها تا حدودی نامنظم بودن قاعدگی‌ها و خونریزی‌های سنگین را برطرف می‌كنند. با مصرف این قرص‌ها احتمالاً ظرف دو ماه علائم پیش از یائسگی كاهش می‌یابند.
برای مقابله با گُر گرفتگی‌ها، به تغذیه خود توجه بیشتری داشته باشید
توفو و سایر غذاهایی كه با سویا تهیه می‌شوند، حاوی استروژن‌های طبیعی گیاهی هستند و به جلوگیری از گرگرفتگی‌ها كمك می‌كنند. خانم‌هایی كه هر روز سویا مصرف می‌كنند، 45 درصد كمتر دچار گرگرفتگی می‌شوند و اگر هم دچار این وضعیت شوند، شدت آن بسیار كمتر است. مصرف الكل، غذاهای تند و پر ادویه و كافئین نیز باعث تشدید گرگرفتگی می‌شوند، بنابراین از مصرف آنها تا حد ممكن پرهیز كنید.
یوگا و سایر روش‌های كاهش دهنده استرس نیز موثر هستند. تكنیك‌های ذهنی مثل تنفس عمیق نیز باعث كاهش گرگرفتگی می‌شوند. اگر تمام این موارد، تغییر خاصی در شما ایجاد نكرد، می‌توانید از روش هورمون درمانی استفاده كنید. در این مورد باید طبق نظر پزشك‌تان عمل نمایید.
خوابی آرام داشته باشید
پژوهش‌ها نشان داده‌اند كه یك اتاق خواب خنك، باعث بهبود وضعیت و كیفیت خواب می‌شود و گر‌گرفتگی‌های این دوران را به حداقل می‌رساند. در ضمن داشتن خواب آرام و راحت شبانه تأثیر زیادی در كاهش و سهولت سایر علائم مربوط به یائسگی دارد، مثل احساس خستگی مفرط، فراموشی، افزایش وزن و نوسانات خلقی.
100كیلو كالری از میزان انرژی دریافتی روزانه خود كم كنید
در دوران پیش از یائسگی تمام خانم‌ها اضافه وزن پیدا می‌كنند، اما باز هم می‌گوییم كه تغییرات هورمونی تنها دلیل افزایش وزن در این دوران نیست. حتی اگر مثل 30 سالگی در 45 سالگی هم به‌طور مرتب ورزش كنید و درست به همان اندازه سابق غذا بخورید، باز هم افزایش وزن رخ می‌دهد؛ زیرا بدن در این دوران به كالری دریافتی كمتری نیاز دارد و به ازای هر دهه از افزایش عمر، متابولیسم بدن 5-4 درصد كُندتر می‌شود، یعنی اینكه شما به 100 كیلو كالری كمتر از سابق نیاز دارید، بنابراین یا كالری كمتری دریافت كنید یا به مدت 15 دقیقه بیشتر پیاده‌روی كنید تا آن را بسوزانید. اگر بتوانید هم انرژی دریافتی را 100 كیلوكالری كاهش دهید و هم 15 دقیقه بیشتر پیاده‌روی كنید، بسیار بهتر و موثرتر است.
اهمیت ورزش در دوران یائسگی
هر چه بدن شما عضلانی‌تر شود، كالری بیشتری بسوزانید و استخوان‌های محكم‌تری داشته باشید، در دوران یائسگی نیز سالم‌تر و شاداب‌تر خواهید بود. به این ترتیب احتمال آنكه به اضافه وزن دچار شوید، كاهش مییابد و از برخی بیماری‌ها مثل بیماری‌های قلبی و استئوپروزیس (پوكی استخوان) در امان می‌مانید (هر دو بیماری در دوران پس از یائسگی بیشتر بروز می‌كنند). ورزش كردن كلید محافظت از بدن در برابر بیماری‌های قلبی در دوران یائسگی است. افزایش اندازه دوركمر باعث افزایش بروز برخی خطرات مثل بیماری قلبی، فشارخون بالا، كلسترول بالا و... می‌شود.
حتی اگر همیشه در وضعیت خوبی به سر بُرده‌اید و هیچگاه دچار كلسترول بالا و فشارخون بالا نشده‌اید، باز هم ممكن است در دوران یائسگی این عارضه در شما بروز پیدا كند. هرگونه علامت و نشانه را كه به سلامت‌تان مربوط است جدی بگیرید و با پزشك‌تان مطرح كنید؛ مثل تعرق زیاد، افزایش تپش قلب، حالت تهوع و كوتاه شدن تنفس. اغلب علائم مربوط به یائسگی شباهت زیادی به علائم مربوط به بیماری قلبی در خانم‌ها دارند؛ بنابراین برای اطمینان بیشتر حتماً به پزشك مراجعه كنید.
بعد از یائسگی، خانم‌ها حدود 20 درصد از تراكم استخوان‌های خود را از دست می‌دهند، اما اگر كلسیم كافی دریافت كنید، به اندازه كافی ورزش كنید و سیگار نكشید، این خطر بسیار كاهش مییابد؛ بنابراین در این سال‌ها مصرف كلسیم و ویتامین D را فراموش نكنید. اگر ویتامینD و كلسیم كافی دریافت كنید (مكمل‌ها)، این خطر تا 12 درصد كاهش مییابد.
پژوهش‌های بسیاری نشان می‌دهد كه ارتباط نزدیكی بین مصرف مكمل‌های كلسیم و ابتلا به حملات قلبی وجود دارد؛ بنابراین قبل از مصرف آنها حتماً با پزشك‌تان مشورت كنید تا مقدار مصرف روزانه این مكمل‌ها و مقداری كه باید از طریق غذاها دریافت شود را معین كند.
