تحريريه ماهنامه دنيای سلامت
در بین بیماریهایی كه در ردیف بیماریهای زنان و زایمان طبقهبندی میشوند، «آندومتریوز» بیماری شایعی است كه همه ساله جان میلیونها زن را در سراسر جهان میگیرد. این بیماری زمانی بروز میكند كه تعدادی از سلولهای بافت جداره رحم (آندومتر) در نقاط دیگر بدن ظاهر میشوند و به بافت آن عضو میچسبند. ظاهر شدن سلولهای جدار رحم (آندومتر) در هر جایی غیر از دیواره آن، حتی دیگر اعضای دستگاه تناسلی، موجب بروز این بیماری است. این سلولها درست مانند سلولهای دیواره رحم رشد میكنند و نسبت به تغییرات هورمونهای جنسی واكنش نشان میدهند و هر ماه تخریب شده موجب میشوند بافتهای آن نقطه از بدن خونریزی كنند. در این اختلال مرتب توده سلولهای جدیدی شكل میگیرند و هر ماهه رشد میكنند؛ مثلا زنی در هر بار عادت ماهیانه دچار خونریزی ریه هم میشود یا زیر ناخنهایش خونریزی میكند. در موارد نادری حتی آندومتریوز مغزی هم مشاهده میشود. زنی كه به آندومتریوز مبتلاست، هر ماه هنگام عادت ماهیانه درد بسیار شدیدی دارد و بسیاری از بیماران بر اثر این عارضه دچار نازایی هم میشوند. متخصصان زنان و زایمان برای درمان آندومتریوز هم دارو تجویز میكنند و هم با اعمال تغییراتی در رژیم غذایی این بیماران و حذف یا افزودن غذاهای خاصی به رژیم غذایی، سعی میكنند درد بیماران را تخفیف دهند. با وجودی كه آندومتریوز یكی از جدیترین بیماریهای زنان است، بیمار میتواند با پرهیز از برخی غذاها یا محدود كردن مصرف آنها و یا افزودن برخی غذاها به رژیم غذایی خود تا اندازهای درد ناشی از آن كاهش دهد.
غذاهای ممنوع در آندومتریوز
اگر به آندومتریوز مبتلا هستید یا یكی از اطرافیانتان به آن دچار است، خوب است بدانید یكی از علل درد زیاد در این عارضه، تولید طبیعی اسیدهای چرب پروستاگلاندین است كه باعث التهاب در بدن و ایجاد درد میشود. بسیاری از غذاهای چربی كه روزانه میخورید باعث افزایش تولید این مواد و در نتیجه افزایش التهاب و درد میشوند. پیش از اعمال هرگونه تغییر در رژیم غذایی و حذف برخی غذاها حتما با پزشك و متخصص تغذیه مشورت كنید تا غذاهایی بخورید كه برایتان سودمند است. خوردن برخی خوراكیها باعث افزایش تولید اسیدهای چرب پروستاگلاندین شده و درد را افزایش میدهند. از خوردن غذاهای زیر پرهیز و یا با مشورت با پزشك و كارشناس تغذیه مصرف آنها را محدود كنید: شكر و قند: شیرینی در هر شكلی (طبیعی، مصنوعی، تصفیهشده) باعث اسیدی شدن محیط بدن و التهاب و به دنبال آن درد بیشتر میشود. بهتر است شكلات و شیرینی نخورید و بسیار كم عسل بخورید. (البته خوردن عسلی كه برای شیرین شدن بیشتر به آن شكر اضافه شده، ممنوع است). گندم: گندم حاوی گلوتن است و بیشتر مبتلایان به آندومتریوز به آن حساسیت دارند و خوردن خوراكیهای حاوی گندم باعث میشود بیشتر درد بكشند. كافئین: این ماده تولید استروژن را افزایش میدهد كه میتواند موجب تشدید علائم این بیماری و شعلهور شدن آن گردد. بهتر است قهوه را كاملا كنار بگذارید. نوشیدن بیش از دو فنجان قهوه در روز سطح این هورمون را در خون بالا میبرد. لبنیات: مصرف لبنیات، به خصوص شیر و پنیر به خاطر وجود كلسیم، میتواند درد را بیشتر كند. البته نمیتوان این غذاها را كاملا حذف كرد؛ از اینرو درباره كاهش مصرف این غذاها با متخصص مشورت كنید تا با حذف نابجا یا كاهش بیش از حد آنها به بدنتان آسیب دیگری وارد نسازید. در ضمن برای تامین كلسیم مورد نیاز بدن میتوان غذاهای دیگری كه كلسیم دارند، خورد. بادام، ماهی ساردین، سالمون و بسیاری غذاهای دیگر از این دستهاند. تخممرغ، غذاهای حاوی سویا و روغنهای هیدروژنه، غذاهای سرخشده و گوشت قرمز هم غذاهای دیگری هستند كه باید از خوردن آنها پرهیز كرد. اگر میخواهید گوشت قرمز یا گوشت مرغ بخورید، باید حتما ارگانیك باشند و گوشت مرغ پوست كنده باشد. مصرف كره كاكائو، كره و روغن نارگیل هم بر شدت علائم دردناك میافزاید.
غذاهای مفید در آندومتریوز
در مقابل، غذاهایی هم هستند كه به علت داشتن اسیدهای چرب امگا 3 به تولید پروستاگلاندینهای ضدالتهاب در بدن كمك میكنند و خوردن آنها برای كاهش درد این بیماری مفید است. لوبیا، ماهی سالمون یا تن، گردو و روغن گردو، برنج قهوهای و غلات كامل و روغن و دانههای گیاه كتان برای كاهش درد ناشی از آندومتریوز مناسبند. روغن زیتون هم در ردیف چنین غذاهایی است؛ به شرطی كه برای سرخ كردن غذا از آن استفاده نشود.