به قلم : حمیده کریمی
تحریریه زندگی آنلاین : افسردگی شغلی یکی از انواع افسردگی است که با محیط کار در ارتباط است. یعنی علائم آن موقع کار کردن بیشتر می‌شود. در شرایط فعلی که بسیاری از افراد مجبور به دورکاری شده‌اند، افسردگی شغلی به دلیل انزوا و دور شدن از همکاران و محیط کار، بیشتر شده است. با چند راهکار می‌توانید علائم افسردگی را کاهش دهید. در ادامه در مورد افسردگی شغلی و روش‌هایی برای مقابله با آن، بیشتر بخوانید. با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.
افسردگی شغلی چیست؟
اگر موقع کار کردن احساس افسردگی دارید، شما تنها نیستید. ناراحتی، اضطراب، از دست دادن اشتیاق و انگیزه، مشکل در تمرکز کردن، احساسات غیرمنتظره و ناگهانی مثلاً گریه کردن و بی‌حوصلگی از نشانه‌هایی است که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند و از علائم افسردگی شغلی است.
اگر کار تمام‌وقت داشته باشید معمولاً روزی ۸ ساعت سر کار هستید. یعنی مقدار زیادی از ساعات روز خود را در محل کار می‌گذرانید و تعجبی ندارد که هم زمان با انجام کار و در محل کار، دچار افسردگی شوید. در ادامه در مورد دلایل ایجاد افسردگی شغلی، نحوه‌ی تشخیص علائم آن، نحوه‌ی کمک گرفتن برای حل مشکل و روش‌هایی برای بهبود حالتان بخوانید.
بیشتربخوانید:
نشانه های جدی افسردگی را بشناسید
مشکلات ناشی از افسردگی شغلی چیست؟
درحالی‌که خود شغل ممکن است نتواند افسردگی ایجاد کند، محیط کار ممکن است علائم افرادی که دچار افسردگی هستند را تشدید کند. هر محیط کار، بسته به میزان استرس و حمایت‌هایی که در محیط کار وجود ندارد، می‌تواند یکی از عوامل مهم تأثیرگذار در تشدید نشانه‌های افسردگی باشد. به نقل از سازمان جهانی بهداشت، محیط کار منفی می‌تواند به مشکلات زیر منجر شود:
نگرانی‌های مربوط به سلامت روحی و جسمی
غیبت از کار
کاهش بهره‌وری
افزایش مصرف مواد
افسردگی یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که در محیط‌های کاری پیش می‌آید. مثل هر مشکل دیگر، آگاهی‌بخشی در مورد افسردگی شغلی می‌تواند تا حد زیادی به حل آن کمک کند.
افسردگی یک مشکل پیچیده است که عواطف و افکار متعددی را به همراه می‌آورد. افسردگی باعث رفتارهایی می‌شود که می‌تواند بر شغل افراد و روابط آن‌ها با همکاران تأثیر بگذارد. این افسردگی ممکن است ناشی از مسائل و مشکلات خود محیط کار باشد یا عوامل بیرونی در آن دخیل باشند.
نشانه‌های افسردگی شغلی چیست؟
نشانه‌های افسردگی شغلی یا افسردگی در محل کار مشابه نشانه‌های عمومی افسردگی است. اما برخی از آن‌ها در محیط کار تشدید می‌شود. این مشکل می‌تواند روی عملکرد شغلی شما تأثیر بگذارد و حتی روابط و حس و حال شما در خانه را نیز تغییر دهد. نشانه‌های رایج افسردگی شغلی عبارت‌اند از:
افزایش سطح اضطراب، به‌ویژه هنگام مدیریت موقعیت‌های استرس‌زا یا فکر کردن در مورد کار هنگام دور بودن از شغل
احساس کلی کسالت و نارضایتی از کار خود
انرژی کم و نداشتن انگیزه برای انجام کارها که گاهی اوقات می‌تواند به‌عنوان کم‌کاری در انجام وظایف ظاهر شود.
احساس غم و اندوه مداوم یا طولانی‌مدت
از دست دادن علاقه به وظایف در محل کار به‌ویژه وظایفی که قبلاً برای افراد جالب و مفید بوده است.
احساس ناامیدی، درماندگی، بی‌ارزشی یا گناه
ناتوانی در تمرکز یا توجه به وظایف کاری و مشکل در حفظ یا به خاطر سپردن چیزها به‌ویژه اطلاعات جدید
انجام اشتباهات زیاد در کارهای روزانه
افزایش یا کاهش وزن یا اشتها
شکایات جسمی مانند سردرد، خستگی و ناراحتی معده
افزایش غیبت یا دیر آمدن و خروج زودهنگام
اختلال در تصمیم‌گیری
تحریک‌پذیری، افزایش عصبانیت و تحمل‌ناپذیری
اشک ریختن در محل کار، با یا بدون هیچ محرک ظاهری
مشکل در خوابیدن یا خوابیدن بیش‌ازحد (مانند چرت زدن در ساعات کاری معمولی)
خوددرمانی با الکل یا مواد
اگر در پنهان کردن یا درونی کردن احساسات و حالات خود مهارت دارید، این علائم افسردگی شغلی ممکن است برای همکاران شما قابل مشاهده نباشد. اما برخی از علائم وجود دارد که ممکن است بیشتر به آن‌ها توجه شود.
بیشتربخوانید:
تاثیر تغذیه بر اعصاب و روان
آشنایی با اختلال افسردگی فصلی
اگر نشانه‌های زیر را تجربه میکنید، باید مشکل افسردگی خود را جدی بگیرید:
انزوا یا کناره‌گیری از افراد دیگر
عدم رعایت بهداشت شخصی یا تغییر چشمگیر در ظاهر
دیر رسیدن به محل کار، از دست دادن جلسات یا افزایش روزهای غیبت
به تعویق انداختن کارها، بی‌توجهی به مهلت‌ها، کاهش بهره‌وری، عملکرد ضعیف در انجام وظایف، افزایش خطاها یا مشکل در تصمیم‌گیری
بی‌تفاوتی، فراموشی، جدا شدن از دیگران و بی‌علاقگی به امور
خستگی در بیشتر یا بخشی از روز (چرت زدن بعدازظهر در محل کار)
تحریک‌پذیری، عصبانیت، احساس غرق شدن در مشکلات و احساسات شدید هنگام مکالمات (ممکن است ناگهان شروع به گریه کرده یا بر سر مسائل بی‌اهمیت اشک بریزید)
عدم اعتمادبه‌نفس هنگام تلاش برای انجام وظایف
چرا در محل کار دچار افسردگی می‌شویم؟
دلایل زیادی وجود دارد که باعث می‌شود در محل کار برخی علائم افسردگی تشدید شوند. افراد شبیه هم نیستند اما برخی دلایل ایجاد افسردگی شغلی می‌تواند در بیشتر افراد یکسان باشد. دلایلی که در ادامه عنوان می‌کنیم می‌توانند از عوامل تشدید افسردگی در محیط کار باشند:
احساس میکنید هیچ کنترلی روی مسائل کاری ندارید.
احساس میکنید شغل شما در خطر است.
در محیط کار سمی کار میکنید.
بیش‌ازحد کار میکنید یا کم حقوق می‌گیرید.
تجربه آزار یا تبعیض در محل کار دارید.
ساعت کاری نامنظم دارید.
تعادل بین کار و خانه وجود ندارد.
در محیطی کار میکنید که با ارزش‌های شخصی شما مطابقت ندارد.
کارهایی انجام می‌دهید که جای پیشرفت ندارند.
شرایط بد یا ناامنی را در محیط کار تجربه میکنید.
بیشتربخوانید:
اختلالات روحی فصل را با غذا بهبود بخشیم
استرس شغلی در برابر افسردگی شغلی
استرس شغلی یکی از تجربه‌های رایج در محل کار است. لازم است که تفاوت این دو را درک کنید.
استرس شغلی نشانه‌های زیر را دارد:
استرس با از بین رفتن شرایط استرس‌زا کاهش می‌یابد.
استرس حملات گاه‌به‌گاه و تحریک‌پذیری را به دنبال دارد.
باعث تنش عضلانی یا سردرد می‌شود.
افسردگی شغلی ویژگی‌های زیر را دارد:
افزایش احساس غم و گریه
احساس مداوم اضطراب
افزایش عدم تمرکز
احساس کسالت و ناکافی بودن در کار
افراد ممکن است در طول روز وظایف خود را انجام دهند و احساس قطع ارتباط و انزوا کنند که می‌تواند اضطراب و علائم افسردگی را تشدید کند. برخی دیگر ممکن است زمان کمی برای مصرف وعده‌های غذایی یا آب در طول روز داشته باشند که می‌تواند خستگی و بی‌توجهی را بدتر کند.
آیا دورکاری کردن باعث افزایش افسردگی شغلی می‌شود؟
دورکاری کردن درحالی‌که راحت به نظر می‌رسد، معایبی هم دارد. در موقع دورکاری مرز بین زندگی شغلی و زندگی شخصی، خیلی زود از بین می‌رود. از بین رفتن مرز بین زندگی کاری و زندگی شخصی، باعث ایجاد مشکلات زیادی در زندگی روزمره می‌شود.
داشتن یک برنامه‌ریزی منظم برای کار در خانه و جدا کردن مشاغل کاری از زندگی شخصی بسیار مهم است. البته صحبت کردن از آن راحت است ولی در عمل به این راحتی نیست. بدون داشتن یک برنامه‌ی منظم، خیلی زود بی‌حوصلگی سراغ افراد می‌آید و در طولانی‌مدت به افسردگی منجر می‌شود.
برای برخی از افراد، نداشتن رابطه‌ی اجتماعی موقع دورکاری کردن باعث افسردگی و انزوا می‌شود. در زمان دورکاری باید با چت کردن، تماس‌های ویدیویی و تماس تلفنی با دوستان و همکاران خود ارتباط برقرار کنید که باعث می‌شود مدت‌زمان استفاده از وسایل الکترونیکی توسط شما در طول روز افزایش پیدا کند. همین عامل یکی از دلایل بروز افسردگی است.
دورکاری در زمان شیوع کرونا؛ نکاتی برای بهبود سلامت روان در این دوران
کار کردن از خانه حداقل برای شرایط فعلی، به سبک جدید زندگی تبدیل شده است. به خاطر دورکاری ممکن است احساساتی چون اضطراب، انزوا، تنهایی و افسردگی را تجربه کنید.
اگر دچار چنین احساسات ناخوشایندی شدید، این روش‌ها را امتحان کنید:
- از خانه خارج شوید و قدم بزنید.
- فضای کار خود را از سایر قسمت‌های خانه جدا کنید.
- از شلوغی دور میز خود خلاص شوید.
- ۵ دقیقه مدیتیشن و ذهن آگاهی را در صبح، بعدازظهر و شب تمرین کنید.
- با یک دوست غیر کاری تماس بگیرید.
- در طول روز از صفحات نمایش دور شوید.
علاوه بر مواردی که قبلاً اشاره کردیم، کار کردن در خانه باعث می‌شود که بسیاری از افراد بیشتر از حد معمول کار کنند. چون در خانه امکان بررسی کردن زمانی که برای کار می‌گذاریم، سخت می‌شود. تمام این عوامل دست به دست هم می‌دهند تا افسردگی و اضطراب در شما افزایش پیدا کند.
ساعت‌های طولانی کار در خانه، مشکلات فیزیکی، روانی و اقتصادی زیادی به دنبال دارد. افرادی که درآمد کافی ندارند، به خاطر محدود شدن منابع و هزینه‌ی بالای اینترنت دچار مشکلات اقتصادی می‌شوند. برخی دیگر نیز به دلیل افزایش خشونت و خشم در خانه که ناشی از استرس پاندمی است، آرامش کافی را در خانه تجربه نمی‌کنند.
این شرایط همگی منجر به افزایش نشانه‌های افسردگی می‌شود. تا جایی که برایتان امکان دارد، ساعاتی را برای دور شدن از خانه در نظر بگیرید.
افسردگی شغلی را چطور برطرف کنیم؟
فرقی نمی‌کند که کجا کار کنید، در هر صورت مدیریت کردن علائم افسردگی در محل کار می‌تواند سخت و چالش‌برانگیز باشد. اگر در موقع کار احساس افسردگی میکنید، این چند روش را امتحان کنید.
۱۰ دقیقه از میز کار یا دفتر خود فاصله بگیرید.
زمان استراحت و ناهار داشته باشید و بیرون بروید.
در طول استراحت به پیاده‌روی سریع بروید؛ حتی اگر داخل خانه هستید ورزش کنید. ورزش برای سلامت روان معجزه می‌کند.
یک روز مخصوص سلامت روان داشته باشید.
چند دقیقه مدیتیشن ذهن‌آگاهی را تمرین کنید.
تمرینات تنفس عمیق را در برنامه‌ی روزانه‌ی خود بگنجانید.
به هر کاری که باعث می‌شود استرس بیشتری را در طول روز تجربه کنید، نه بگویید.
یک ویدیوی خنده‌دار تماشا کنید.
عوامل ایجاد افسردگی شغلی چیست؟
برخی از عواملی که باعث ایجاد افسردگی شغلی می‌شوند عبارت‌اند از:
مدیران طردکننده و بدرفتار
عدم تعادل تلاش و پاداش
سیاست‌های محل کار
شایعات در محل کار
قلدری در محل کار
خواسته‌های شغلی بالا
فرصت کم برای تصمیم‌گیری
حمایت اجتماعی محدود در محل کار
انتظارات ناعادلانه
حجم کار زیاد
نقش‌های نامشخص یا سوء‌مدیریت در محل کار
عدم تطابق با محیط کار و عدم هماهنگی با وظایف خواسته شده نیز می‌تواند به مشکلات و اختلالات جسمی و روحی منجر شود. این مشکلات به مرور زمان باعث فرسودگی شغلی و به هم خوردن تعادل کار و زندگی می‌شوند.
ساعت‌های کاری طولانی مثلاً ۱۰ تا ۱۲ ساعته یا ساعت‌های کاری در زمان‌های غیرمعمول روز، باعث ایجاد اختلال در الگوی خواب و مشکلات جسمی و روانی می‌شود.
بر اساس تحقیقی که در سال ۲۰۱۹ انجام شده است، نیروهای کاری که کار شیفتی دارند به خصوص زنان، بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات روحی قرار می‌گیرند و علائم افسردگی در آن‌ها بیشتر است.
افسردگی شغلی چطور درمان می‌شود؟
اگر متوجه ارتباط بین علائم افسردگی و محل کار خود شده‌اید، برای کمک گرفتن از دیگران معطل نکنید. صحبت با سرپرست یا رئیس، اولین اقدام خوبی است که می‌توانید انجام دهید به شرطی که احساس کنید از طرف آن‌ها حمایت می‌شوید. گاهی اوقات در همین مرحله راه‌حلی برای مشکل شما پیدا می‌شود.
گاهی اوقات تغییر در وظایف یا محل کار در یک دفتر یا سازمان می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
همچنین می‌توانید از بخش منابع انسانی شرکت محل کار خود بپرسید که آیا شرکت، برنامه‌هایی برای کمک به کارکنان دارد یا نه. این برنامه‌ها خدمات مربوط به سلامت روان را برای مسائل شخصی و کاری ارائه می‌دهد.
در خارج از محل کار، ترکیبی از روان‌درمانی، داروها و تغییر در شیوه‌ی زندگی، اغلب برای درمان افسردگی توصیه می‌شود.
محیط کار و همکاری دوستان و همکاران هم نقش مهمی در بهبود افراد دارد. گاهی در همان محیط کار، گروه‌های حمایتی برای بهبود شرایط روانی افراد برگزار می‌شود.
روان‌درمانی آنلاین
امروزه با وجود اینترنت به‌راحتی می‌توانید از خدمات مشاوره‌ی آنلاین استفاده کنید. یک مشاور یا روان‌درمانگر انتخاب کنید و جلسات مشاوره‌ی آنلاین خود را دنبال کنید.
سخن آخر
تجربه کردن علائم افسردگی در حین کار می‌تواند بسیار سخت باشد. شناسایی نشانه‌هایی مانند اضطراب، گریه، کسالت و بی‌علاقگی اولین قدم برای دریافت کمک است. اگر نگران افسردگی شغلی هستید، با سرپرست یا بخش منابع انسانی خود تماس بگیرید. آن‌ها می‌توانند به شما در یافتن مشاور از طریق برنامه‌های کمک به کارکنان مشارکت کنند. همچنین می‌توانید از طریق درمانگر یا روانشناس به دنبال درمان باشید.
به یاد داشته باشید، شما تنها نیستید. افسردگی شغلی خصوصاً در شرایط فعلی و با وجود کرونا، زیاد اتفاق میفتد و راهی برای درمان و کاهش علائم دارد.
