زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : رضاحسینمرد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی-خبرنگار حوزه بهداشت و درمان

تحریریه زندگی آنلاین : بیش از یک سال سخت و طاقت‌فرسا را پشت سر گذاشته  ولی هنوز نمی‌دانیم آینده چه رخدادی برای این ویروس (کووید19/20/21...) رقم خواهد زد. همه تصور می‌کردیم که با تولید و عرضه واکسن کرونا، بسیاری از غم‌ها و دغدغه‌هایمان تبدیل به امید و شادی خواهد شد و روزهای تلخ گذشته را فراموش خواهیم کرد؛ اما به‌تازگی با گسترش نوع جدید و تغییر ساختاریافته‌ای از کووید 19 که گروه‌های سنی خاصی را درگیر می‌کند متوجه شدیم که آینده را نمی‌توان پیش‌بینی کرد. اینکه تا چه روزی باید منتظر حذف و ریشه‌کنی کرونا باشیم؛ نمی‌دانیم و نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم اما می‌توانیم با درایت خود و خانواده تا حد ممکن پیشگیری کنیم.در این میان جمعی از سربازان خط مقدم ایثار و فداکاری یعنی همان کادر عزیز درمانی را نیز از دست دادیم. بی‌شک شهادت در عرصه سلامت، نیز آگاهانه‌ترین نوع شهادت است، همان‌گونه که جوانان این مرزوبوم در طول هشت سال دفاع مقدس آگاهانه به خط مقدم جبهه‌ها رفتند و حتی با دستانی خالی ولی قلب‌هایی پر امید در مقابل دشمن ایستادند و گلگون‌کفن شدند.شهادتی که با عشق به نجات جان همنوعان و  در اوج معرفت و به معنای بریدن از دنیای فناپذیر اتفاق افتاده است.شهدای عرصه سلامت با آگاهی  از خطرناک بودن این ویروس مهلک، درحالی‌که با کمبود ماسک ابزارهای محافظتی مواجه بودند، پروانه‌وار به آتش بیماری دل‌زده و جان خود را فدا کردند.

 بیشتربخوانید:

نقش موثر زنان در بازسازیِ جامعهِ فاجعه‌دیده

روابط عمومی سازمان نظام پزشکی، دی‌ماه امسال عنوان کرد: باگذشت  ده ماه از شیوع بیماری کرونا و جان باختن حدود سیصد نفر از کادر درمان، پرستاران و نیروهای خدماتی درراه مبارزه با کرونا در بخش خصوصی و دولتی شاهد روند کند رسیدگی به پرونده جان‌باختگان هستیم به‌طوری‌که بیم آن می‌رود رسیدگی به پرونده آن‌ها مشمول زمان شود و همه‌چیز زیر گرد فراموشی از یاد برود.نزدیک به ده ماه از شیوع ویروس کرونا در کشور می‌گذرد، از همان روزهای اول شیوع بیماری در کشور خط مقدم مبارزه با این بیماری ناشناخته مشخص شد و کادر درمانی از ابتدای فراگیری این بیماری در خاک‌ریز اول مبارزه با آن قرار گرفتند، یک هفته از شیوع این بیماری در کشور نگذشته بود که خبر شهادت اولین شهید مدافع سلامت در رسانه‌ها منتشر شد. در آن دوران اظهارنظرهای بسیاری برای شهید خواندن مدافعان سلامت در میان بود، وعده‌هایی هم داده شد. باگذشت چندین ماه از شیوع ویروس کرونا و شهادت بیش از صد نفر مدافعان سلامت در این عرصه، سعید اوحدی رئیس بنیاد شهید از تائید شهادت ۶۰ نفر از مدافعان سلامت خبر داده و اعلام کرد که بقیه موارد نیز به‌دقت بررسی خواهد شد.روند کند بررسی پرونده وضعیت شهدای مدافع سلامت در حالی است که چندی پیش رئیس سازمان نظام پزشکی در این خصوص گلایه کرده و از برخی مصادیق شهید خدمت تلقی شدن مدافعان سلامت انتقاد کرده بود.

موافقت رهبر انقلاب با درخواست وزیر بهداشت

بیستم اسفند سال گذشته(1398) دکتر سعید نمکی، وزیر بهداشت و درمان در نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب درخواست کرد متوفیان کادر درمان را که در صف مبارزه با کرونا قرار دارند، شهید خدمت محسوب شوند. در بخشی از این نامه آمده ‌بود: «ازآنجاکه این عزیزان جان‌برکف همچون مدافعان حرم در دفاع از حریم سلامت مردم جان‌فشانی کرده‌اند، از حضرت‌عالی تقاضا دارم موافقت فرمانید جان‌باختگان گروه پرستاری، پزشکی و خدماتی بخش‌های مراقبت از بیماران کرونایی به‌عنوان شهید محسوب گردند.» پس از درخواست وزیر بهداشت، رهبر معظم انقلاب با پیشنهاد سعید نمکی مبنی بر شهید خدمت خواندن جان‌باختگان کادر پزشکی، پرستاری، بهداشتی و خدماتی در خدمت‌رسانی به بیماران مبتلابه ویروس کرونا موافقت کردند.

 بیشتر بخوانید:

نگاهی به نقش بانوان در مبارزه با کرونا

لزوم تدفین شهدای خدمت در گلزار شهدا

در آن دوران وقتی برای نخستین بار آمار جان باختن کادر درمانی که در خط مقدم مبارزه با کرونا حضور داشتند به‌صورت رسمی از سوی دانشگاه‌های علوم پزشکی و وزارت بهداشت اعلام شد ماجرای شهید خدمت خواندن مدافعان سلامت بازهم با حرف‌وحدیث‌هایی روبرو شد. بر اساس اعلام دانشگاه‌های علوم پزشکی از شهرهای مختلف به سازمان نظام پزشکی گواهی می‌داد تا دوم تیر امسال ۱۲۰ نفر از کادر درمان و مدافعان سلامت براثر کرونا جان باختند و این در حالی بود که تا ۲۳ تیرماه یعنی حدود ۲۰ روز بعد از آمار اولیه فقط پنج نفر از مدافعان سلامت در گلزار شهدای بهشت‌زهرا (س) تدفین شدند و اگر قانون را معیار پذیرش خواسته وزیر بهداشت و درمان بدانیم باید طبق آن، شهدای خدمت در گلزار شهدا تدفین می‌شدند.

آئین‌نامه تعیین مصادیق احراز شهید و ایثارگر

بر اساس آئین‌نامه «تعیین مصادیق احراز شهید و ایثارگر» مصوب اردیبهشت ۹۳، کسی که جان خود را درراه تکوین، شکوفایی، دفاع و حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی و کیان جمهوری اسلامی ایران و استقلال و تمامیت ارضی کشور، مقابله با تهدیدات و تجاوزات دشمن و عوامل ضدانقلاب و اشرار نثار نموده یا می‌نماید شهید محسوب می‌شود. بر اساس این آئین‌نامه نیز کسی که ازنظر مأموریت، وظایف و اهداف تعیین‌شده همانند شهید است، ولی ازلحاظ شرایط وقوع یا محل شهادت متفاوت است و این فرد نیز در صورت جان باختن در حکم شهید محسوب می‌شود.بنا بر اعلام پیشین سعید اوحدی رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران نیز شهدای سلامت در «حکم شهید» محسوب می‌شوند و بر اساس ماده ۳ آئین‌نامه تعیین و احراز مصادیق عملی شهید، شهدای عرصه سلامت با عنوان «شهید خدمت» و در حکم شهید محسوب می‌شوند.

  بیشتر بخوانید:

رئیس جمهور در انتخاب وزیر زن جدی نبود

جسارت؛ گمشده زنان امروز

پزشکان بخش خصوصی شهید نیستند!؟

دکتر حسین کرمان پور مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کشور درباره آخرین وضعیت رسیدگی به شهدای مدافع سلامت ، چندی پیش به خبرگزاری فارس گفت: در حال حضور حدود سیصد شهید مدافع سلامت شناسایی‌شده‌اند که برخی از آن‌ها از اعضای سازمان پزشکی نیستند و تمام افراد ازجمله بهیاران نیروهای خدماتی و ... را در این لیست قراردادیم اما به‌مرورزمان با ورود وزارت بهداشت، به سراغ اعضای کادر درمان ازجمله پزشکان و گروه‌های پزشکی و پیراپزشکان رفتیم که آمار افرادی که درراه مبارزه با کرونا جان خود را ازدست‌داده‌اند نزدیک به سیصد نفر می‌رسد، این آمار مربوط به متخصصان در بخش خصوصی و دولتی است.وی ادامه داد: یکی از انتقادهای ما به آیین‌نامه شهدای مدافع سلامت این است که افراد شاغل در بخش خصوصی جزو شهدا نبودند که این آیین‌نامه یک‌بار اصلاح‌شده است، آن زمان پزشکان شاغل در بخش خصوصی معتقد بودند که در صورت اصلاح نشدن آیین‌نامه در محل کار حاضر نمی‌شدند که یک‌بار توسط بنیاد شهید اصلاح شد. کرمان پور بابیان اینکه بنیاد شهید از سازمان نظام پزشکی و پرستاران و سایر گروه‌ها برای مشورت در خصوص این آیین‌نامه دعوت نکرده است گفت: ما درخواست ملاقات با رئیس بنیاد شهید را ارائه دادیم که امیدواریم هرچه زودتر بتوانیم نظرات خودمان را در این خصوص به سمع وی برسانیم. پرستاران شاغل در بخش خصوصی نیز از این موضوع گلایه‌مند هستند و معتقدند آیین‌نامه باید اصلاح شود.رئیس اورژانس بیمارستان سینای تهران با اشاره به وضعیت معاش خانواده‌های شهدای مدافع سلامت توضیح می‌دهد: نوع مشکلات معیشتی کادر درمان متفاوت است و بهیاران و کادر خدماتی نیز در مشقت بیشتری هستند هرچند که بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی خانواده‌های شهدای مدافع سلامت نیز با مشکلات مالی متعددی مواجه‌اند و برخی از آن‌ها حتی تحت پوشش بیمه نبوده‌اند و از طریق کمک خانواده یا خانواده همسر در حال گذراندن زندگی هستند. به گفته کرمان پور، برخی از خانواده‌ها نیز هنوز دچار مشکل مالی نشده‌اند اما باید توجه داشت که هر دو عضو خانواده شاغل نیستند و همین موضوع گذران زندگی را برای خانواده مدافعان سلامت سخت می‌کند. بزرگ‌ترین مشکلی که خانواده‌های آن‌ها با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند این است که پس از گذشت یک سال با دوگانگی مواجه شده‌اند و متأسفانه برخی از خانواده‌ها با تماس‌هایی که با سازمان نظام پزشکی دارند اعلام می‌کنند که حتی نمی‌دانیم روی سنگ‌قبر فرد متوفی از واژه شهید استفاده کنیم یا خیر؟!

رسیدگی به پرونده شهدای سلامت متولی ندارند

وی گفت: برخی از این افراد تکلیفشان مشخص نیست و در قطعه شهدا دفن شده‌اند و اگر اعلام شود که این افراد شهید نیستند خانواده‌ها ازلحاظ روحی ضربه می‌خورند، از سوی دیگر وضعیت رسیدگی به پرونده این افراد متولی خاصی ندارد و چند نهاد در روند رسیدگی به پرونده آن‌ها ازجمله وزارت بهداشت و بنیاد شهید دخیل هستند و حتی خانواده‌های افرادی که عزیزانشان در بیمارستان و درراه مبارزه با کرونا جان خود را ازدست‌داده‌اند نمی‌دانند که باید از چه طریقی کار خود را پیگیری کنند.رئیس اورژانس بیمارستان سینا بابیان اینکه واحد اعزام کننده نیرو مانند زمان جنگ وجود ندارد گفت: برخی نهادها نظام پزشکی را به رسمیت نمی‌شناسند و همین موضوع و اختلاف‌نظرها باعث شده است روند رسیدگی به پرونده‌ها به‌کندی پیش رود.کرمان پور در ادامه با اشاره به بلاتکلیفی شهدای سلامت اظهار داشت: یکی دیگر از گروه‌های مظلومی در این راه جان باختند نیروهای خدماتی و بهیاران هستند که متأسفانه هیچ سازوکاری برای رسیدگی به پرونده آن‌ها در نظر گرفته نشده است و نهاد‌ خاصی از آن‌ها حمایت نمی‌کند.هرچند آن‌طور که از حرف‌های اعضای سازمان نظام پزشکی برمی‌آید، اشکالات این طرح محدود به نادیده گرفتن پزشکان بخش خصوصی نیست و درعین‌حال پزشکان بخش دولتی هم که در بخش‌هایی به‌جز بخش‌های ویژه کرونا فعالیت می‌کنند، در آن کمرنگ دیده‌شده و در این دستورالعمل بخش‌هایی مانند رادیولوژی، آزمایشگاه و… وضعیت مشخصی ندارند.با جان‌فشانی‌های کادر درمان، آمار روزانه ابتلا حالا یک‌هفته‌ای است که رو به کاهش است. تخت‌های بیمارستانی خلوت‌تر شده‌اند و میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی آن‌طور که مسئولان می‌گویند قابل‌قبول‌تر از گذشته است اما تعلل در تحقق وعده‌های بنیاد شهید در تائید حکم شهید خدمت برای مدافعان سلامت و با توجه به تجربه‌های قبلی این ذهنیت را پیش می‌آورد که نکند این وعده هم مانند اتفاق‌های گذشته مشمول زمان شده و همه وعده‌ها به‌مرورزمان به فراموشی سپرده شود.

خستگی و فرسودگی کادر درمان

چندی پیش معاون آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پزشکی نیز خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات کنونی کشور مربوط به نیروی انسانی بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها اعم از پرستاران، پیراپزشکان و پزشکان متخصص است چون این نیروها در حال خسته شدن هستند و این خستگی پیامدهای مختلفی ازجمله کاهش ایمنی بدن، کاهش حساسیت‌های شخصی، افزایش شانس ابتلا به بیماری و تأثیر در کارایی و خدمت را به دنبال دارد البته وزارت بهداشت تمهیدات خوبی را در نظر گرفته است.دکتر علیرضا سلیمی تأکید کرد: یکی از گروه‌های بسیار مظلوم و فداکار به اسم دستیاران در بیمارستان‌ها داریم که بخش عمده‌ای از کار بیمارستان‌ها را انجام می‌دهند و انتظار داریم که آن‌ها دیده شوند. در این شرایط، روسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها و بیمارستان‌ها با درایت لازم، روند آموزشی، امتحانات و امور رفاهی آن‌ها را در حد امکان تسهیل کنند.وی یادآور شد: میزان فرسودگی و خستگی نیروهای بخش‌های مراقبت‌های ویژه در شرایط پاندمی کرونا، بسیار زیاد است و احتمال ابتلای آن‌ها به کووید19 در آن‌ها بیشتر است و میزان ابتلای آن‌ها در دنیا به خاطر اینکه در خط مقدم حضور دارند، حداقل 3 برابر بیشتر از افراد عادی است. آزمایش مجدد بیماران شاید با طی دوره 14 روزه منفی شود اما شاید ماه‌ها طول بکشد که توان و انرژی به حالت عادی برگردد. تاکنون کمبود نیروی انسانی در این بخش‌ها با تلاش و شیفت‌های اضافی و ازخودگذشتگی همکاران ما، جبران شده و مواردی بوده که همکاران ما حتی تا 21 روز در بیمارستان‌ها مانده‌اند.دکتر سلیمی گفت: پیشنهاد مشخص ما این است که در شرایط پیش رو، مرزبندی بین تخصص‌های مختلف باید تا حدودی برداشته شود. همکاران ما در سایر تخصص‌ها باید در احیای بیماران در بخش‌های مختلف مشارکت کنند و حتی اگر نیاز باشد دوره‌هایی را برای پزشکان در نظر می‌گیریم تا کمبودها برطرف شود.

معاون آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پزشکی خاطرنشان کرد: انتقال بیماران از بخش‌های عادی به ICU یا به‌صورت مستقیم به بخش مراقبت‌های ویژه، شاخص‌های علمی دارد که ارتباط به جنسیت و ملیت ندارد. سن شاید تا حدودی از این منظر مؤثر باشد که بیماری‌های زمینه‌ای در افراد مسن بیشتر است اما شاخص انتقال بیماران به بخش

بیشتربخوانید:

چرا زنها در برابر کرونا مقاوم ترند؟

ICU بیشتر مربوط به وضعیت جسمانی آن‌ها به‌ویژه درگیری ریه و میزان اکسیژن خون و همچنین جمع‌بندی اساتید و متخصصان است.وی یادآور شد: گفتن عدد برای میزان کمبود تخت‌های ویژه بیمارستانی، دشوار است و در حالت عادی برای تعیین میزان تخت‌های ویژه، برخی شاخص‌ها وجود دارد که شامل جمعیت، تعداد اعمال جراحی و تعداد پرستاران است و الآن شرایط خاص و شناور است و میزان بیماری در ماه‌های آینده، کم یا زیاد می‌شود.رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت‌های ویژه تصریح کرد: همه مردم را تشویق می‌کنیم که فاصله اجتماعی را حفظ کنند اما پزشکان، متخصصان بیهوشی و مراقبت‌های ویژه، پرستاران و کادر درمان برای انجام خدمات باید در فاصله بسیار کمی با بیماران قرار گیرند و این‌یکی از سختی‌های کار آن‌ها است که موجب احتمال ابتلای بیشتر آنان می‌شود.

درخواست  حمایت جدی از خانواده شهدای سلامت

چندی پیش (آبان امسال) رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی با اشاره به ۳۰۰ شهید مدافع سلامت تاکنون، حمایت و ارائه تسهیلات به خانواده شهدای سلامت را خواستار شد.دکتر محمدرضا ظفر قندی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت خانواده‌های شهدای سلامت، گفت: باید توجه کرد که کادر درمان اعم از پرستار یا پزشک اگر به هر دلیلی بیمار شد یا فوت کرد، خانواده‌اش ساقط می‌شود. کسی که شغل آزاد دارد، اگر فوت کند، فرزندش کارش را ادامه می‌دهد، اما حرفه پزشکی و پرستاری حرفه‌ای علمی و خاص است و خانواده کاری نمی‌تواند انجام دهد. وی بابیان اینکه هنوز هیچ اقدام حمایتی برای خانواده‌های شهدای سلامت انجام‌نشده است افزود: همسر یکی از همکاران ما که پزشک عمومی بود و فروردین‌ماه فوت کرده بود، تماس گرفتیم که می‌گفتند هزینه زندگی‌مان را پدرم می‌دهد. این‌یک انتقاد بسیار جدی سازمان نظام پزشکی است.ظفر قندی گفت: اعلام شد که مدافعان سلامتی که به دلیل کرونا از بین می‌روند، «شهید خدمت» محسوب می‌شوند. بالاخره شهید یعنی اینکه از خانواده‌هایشان حمایت شود، اما هنوز که هنوز است ساماندهی شهدای کادر درمان به نتیجه نرسیده است و این خیلی بد است. وقتی حمایت نباشد،  دست‌ودل  هم به کار نمی‌رود.ظفر قندی بابیان اینکه طبق آخرین آمار شهدای کادر درمان حدود سیصد نفر هستند، گفت: ما مکاتباتی در این زمینه انجام داده‌ایم. درعین‌حال در ابتدا در آیین‌نامه‌ای که در این زمینه ارائه شد، یکسری سختگیری‌ها و محدودیت‌هایی بود که به نظر من منطقی نبود که نسبت به آن به‌صورت کتبی اعتراض کردیم.وی ادامه داد: به‌عنوان‌مثال اعلام کرده بودند که اگر فرد در بیمارستان خصوصی و یا مطب فوت‌شده باشد، مشمول شهید نمی‌شود، اما باید تأکید کنم که نمی‌توان مطب را تعطیل کرد. پزشکان عمومی، عفونی و ریه در مطب‌ها، سطح اول مراجعه‌اند. اگر این‌ پزشکان مطب را تعطیل کنند و بیمار نبینند، بار بیماران بر روی بیمارستان‌ها می‌ریزد. بنابراین نمی‌توان گفت اگر پزشکی که در مطب بیمار مبتلابه کرونا را می‌بیند، اگر شهید شد، جزو مدافعان سلامت محاسبه نمی‌شوند. ما این موارد را احصا و مکاتبه کردیم.ظفر قندی تأکید کرد: منتها مهم این است که این موضوع اجرایی شود خانواده این افراد واقعاً در مضیقه قرار دارند. یک نفر جانش را گذاشته و واقعاً ایثارگرانه کار می‌کند. یک متخصص عفونی از صبح تا شب‌کارش دیدن بیماران کرونا است و در دل خطر است. حال اگر یکی از این افراد که شهید می‌شود، موردحمایت قرار نگیرد، بر روی بقیه هم اثر منفی دارد. رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی گفت: اقدامات حمایتی نسبت به شهدای سلامت هنوز اجرایی نشده و این خیلی بد است. به‌هرحال اعلام‌شده که این افراد “شهید خدمت» و «شهید مدافع سلامت»، محسوب می‌شوند. بنابراین باید تسهیلاتی برای زندگی خانواده‌هایشان ارائه شود.ظفر قندی تأکید کرد: درعین‌حال وقتی برای یکی از افراد کادر درمان اتفاقی می‌افتد، تمام حساب‌های بانکی فرد هم بلوکه می‌شود و اگر خود فرد هم پولی داشته باشد خانواده نمی‌توانند از آن استفاده کنند. بنابراین باید این موارد را مدنظر قرارداد.

 بیشتربخوانید:

چرا کرونا مردان را بیش از زنان قربانی می‌کند؟

صدور حکم شهید برای نیمی از شهدا عرصه سلامت

چندی پیش رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران به خبرگزاری ایرنا گفت: پرونده‌ شهدای سلامت در کمیته‌های استانی جمع‌آوری و به کمیته ملی ارسال می‌شود؛ کارهای مربوط به بیش از ۵۰ درصد این پرونده‌ها تکمیل و حکم شهید برای آن‌ها صادرشده است.سعید اوحدی اظهار کرد: این عزیزان با تأسی به فرهنگ ایثار و شهادت در مسیر شهدا گام برداشتند و به شهادت رسیدند.از ابتدای شیوع کرونا در کشور تا اسفند نود ونه بیش از سیصد نفر از کادر پزشکی و درمانی کشور براثر ابتلا به این ویروس جان خود را از داده‌اند.آنچه مسلم است اینکه یاد و خاطره جان‌فشانی کادر درمان(شهید و زنده) طی این نبرد و کارزار ویروسی در خاطره و اذهان تک‌تک انسان‌های شریف و قدرشناس، باقی خواهند ماند تا شاید برگ زرینی در دفتر تاریخ ماندگار گردد.