تحریریه زندگی آنلاین : یکی از سوالاتی که اغلب در قیاس مردان و زنان پرسیده می‌شود این است که آیا زنان نسبت به مردان محتاطانه‌تر عمل می‌کنند؟ غالباً این سؤال در مقایسه نوع رانندگی مردان و زنان به میان می‌آید اما با شیوع کروناویروس در جهان، می‌توان این سؤال را از منظر دیگری بررسی کرد: آیا زنان در مقابل کرونا نسبت به مردان احتیاط بیشتری به خرج می‌دهند؟ آمارهای ابتلا به کروناویروس در حسب جنسیت نشان می‌دهد که زنان کمتر از مردان از این بیماری آسیب دیده‌اند. اما در این خصوص هم تحلیل‌های دیگری غیر از نگه‌داشتن بیشتر جانب احتیاط وجود دارد.
در یک توجیه علمی آمده است که مردان نسبت به زنان به‌طور کلی پاسخ ایمنی ضعیف‌تری نسبت به عفونت‌ها نشان می‌دهند. کارشناسان می‌گویند این الگو در بسیاری از عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی دیده شده است و مردان ممکن است دچار پیامدهای بدتری شوند. زنان هم‌چنین پس از واکسیناسیون پاسخ ایمنی قوی‌تر ایجاد می‌کنند و «حافظه پاسخ‌های ایمنی‌شان» هم قوی‌تر است. این به اصطلاح «حافظه ایمنی» باعث مصون ماندن در برابر عوامل بیماری‌زایی می‌شود که ما دوران کودکی در معرض‌شان بوده‌ایم. اما فارغ از موضوعات پزشکی در این گزارش سعی داریم به این موضوع بپردازیم که نقش زنان در مقابله با کرونا چیست؟
بیشتر بخوانید:
ماسک بزنید تا زنجیره انتقال کرونا بشکند
*عموماً تذکرهایی که از سوی زنان به اطرافیان داده می‌شود، مبتنی‌بر آموزش‌هایی است که زنان غالباً از طریق رسانه‌های همگانی دریافت می‌کنند و سعی دارند آن آموزش‌ها را به‌نحو احسن به اجرا دربیاورند
زنان محتاط و قانون‌مندند
برخی از تحقیقات نشان داده است که زنان نسبت به مردان بیشتر جانب احتیاط را نگه می‌دارند و بنابراین می‌توان در اموری مانند رانندگی، سرمایه‌گذاری، مسئولیت‌پذیری در مشاغل و مسائلی از این دست، بهتر و بیشتر روی زنان حساب باز کرد. طبیعی است که داشتن مهارت با محتاط بودن تفاوت ماهوی دارد. شاید برخی از زنان در معرض آموزش‌های بهتر و بیشتر قرار نگرفته باشند اما به‌نظر می‌رسد در شرایط مساوی، زنان بیشتر از مردان محتاط و قانون‌مند باشند. این گزاره‌ای است که اغلب تحقیقات روان‌شناختی و اجتماعی نیز آن را تأیید می‌کند.
بنابراین به‌نظر می‌رسد که زنان در مقابله با کروناویروس نیز بهتر عمل کنند و نتایج بهتری برای خودشان رقم بزنند. عموماً زنان به‌دلیل احتیاط بیشتر و دقت‌نظر داشتن روی مسائل، می‌توانند حتی برخی از رفتارهای مخاطره‌آمیز اطرافیان خود را نیز کنترل کنند. مثلاً عموماً تذکرهایی که از سوی زنان به اطرافیان داده می‌شود، مبتنی‌بر آموزش‌هایی است که زنان غالباً از طریق رسانه‌های همگانی دریافت می‌کنند و سعی دارند آن آموزش‌ها را به‌نحو احسن به اجرا دربیاورند و به دیگران نیز گوشزد کنند. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد که باید نقش ویژه‌ای را به زنان در مبارزه با ویروس خطرناک کرونا بدهیم و به این قشر امیدوار باشیم.
بیشتر بخوانید:
استفاده همگانی از ماسک مانع بروز موج دوم کرونا می‌شود
اقدامات پیشگیرانه زنان خانه‌دار
نقش مادری یکی از مهم‌ترین، سازنده‌ترین و ارزشمندترین نقش‌های زنان است، زنانی که مسئولیت پرورشی و تربیتی جامعه را بر عهده دارند در این روزهای سخت کرونایی نیز با توجه ویژه به توصیه‌ها و ملاحظات بهداشتی اعلام شده از سوی مسئولان، متخصصان و کارشناسان، محیط قرنطینه خانگی را برای اعضا، شاد و مفرح می‌کنند تا جمع خانوادگی با نشاط بیشتری ترغیب به ماندن در خانه شوند. ضدعفونی کردن فضاهای منزل در کنار انتخاب سبد غذایی سالم، ترغیب و ترویج هرچه بیشتر فرهنگ بهداشت فردی و جمعی در محیط خانواده، لغو خریدهای غیرضروری، پرهیز از برگزاری مهمانی‌های خانوادگی در این شرایط، همه و همه اقداماتی است که مسئولیت زنان را در این شرایط، سنگین‌تر کرده است. پیشگیری‌ها و رعایت بهداشت فردی و جمعی از محیط خانواده شروع می‌شود و به همین علت، زنان نقش مهم و اثرگذاری در پیشگیری از انتقال بیماری و مبتلا نشدن اعضای خانواده به ویروس کرونا دارند. بخشی از زنان در عرصه‌های پزشکی و پرستاری، بخشی در کار آموزش، گروهی در کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی و بخشی نیز در مسئولیت‌های اداری و مدیریتی و علاوه‌بر این، مسئولیت سنگین خانه‌داری و تربیت فرزندان این قشر زحمتکش بی‌مدعا را بیشتر در کانون توجه مبارزه با کروناویروس قرار داده است.
کاری برای کاهش استرس‌های کرونایی
تردیدی نیست که علاوه‌بر نقش پررنگ زنان در اقدامات پیشگیرانه در مقابله با کروناویروس، زنان می‌توانند با ایجاد فضایی بهتر، از فشارهای روانی ناشی از وضعیت خوفناک پدید آمده این روزها نیز بکاهند. خدیجه جلالی مدرس حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان، با اشاره به پدیده جهانی کرونا می‌گوید: «در هر برهه‌ای از زمان برای جوامع جهانی مشکلاتی با شدت ضعف و متفاوت به‌وجود آمده اما نکته مهم مدیریت رفتاری وقایع در شرایط متفاوت است. زنان می‌توانند به‌عنوان همسر و مادر مشکلات روی داده در جامعه را مدیریت کند و در اولین قدم مدیریت استرس و بحران و جلوگیری از ایجاد ضعف در خانواده و به طبع در جامعه است. وقتی زن خانواده را مدیریت کند به مدیریت اجتماع تبدیل خوهد شد. شرایط کنونی بحرانی است و نمی‌توان به‌راحتی از آن گذشت، اما امید است با مدیریت درست بتوانیم از این وضعیت گذر کنیم. یکی از ارمغان‌های انقلاب این بود که زنان توانستند مدیریت جامعه را با توجه به مدیریت خانواده به‌دست بیاورند که یکی از آن‌ها مدیریت ترس و استرس است.» در واقع زنان می‌توانند با کمک کردن به همسر و فرزندان محیط خانه را طوری آغشته به تفریح کنند که حتی قرنطینه‌های خانگی نیز دلگیرکننده نباشند.
بیشتر بخوانید:
تست پادتن کرونا و سوال‌های بسیار
قدرت زنان درمانگر
نقش زنان در مبارزه و مقابله با بیماری ناشی از ویروس کووید 19 را می‌توان در میدان‌های مختلف نیز لمس کرد. زنانی که در نقش پرستاران در بیمارستان‌ها دست به اقدامات بسیار فداکارانه‌ای می‌زنند و گاه با پرستاران و پزشکانی مواجه می‌شویم که قریب به چند هفته از خانواده‌های‌شان دور بوده‌اند. عطیه قشونی، مدیر عامل موسسه صیانت از حقوق زنان در یادداشتی نوشته است: «زنان ستون اصلی جامعه و سیاست‌گذاران نهاد ارزشمند خانواده هستند و تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه آنان می‌تواند به رویارویی هرچه قوی‌تر در مقابل هر بحرانی بینجامد، بنابراین استراتژی‌های زنان برای مهار کرونا در خانه و خارج از خانه دارای اهمیت بسیار ویژه‌ای است. نگاه به مهارت‌های زنان به‌عنوان عاملان مؤثر در مدیریت بحران و حتی حین بحران نشان می‌دهد که زنان همواره از توانایی‌های وجودی و اکتسابی خود برای مدیریت بحران در خانه و جامعه استفاده می‌کنند. نمود بارز این مشارکت مسئولیت‌مدارانه و همدلانه زنان در شرایط سخت و بحرانی کنونی را می‌توان در روحیه سرشار از عاطفه و توان مراقبتی پزشکان، پرستاران و بهیارانی مشاهده کرد که چگونه کشور را در آغوش خود پرستاری می‌کنند و در سطح اجتماعی زنانی که به‌صورت خودجوش فعالیت‌های داوطلبانه انجام می‌دهند و مادران و همسرانی که مشفقانه خانواده را هدایت می‌کنند.»
بیشتر بخوانید:
چگونگی زندگی کردن همیشگی با ویروس کرونا
واقعیت تلخ قرنطینه
نکته قابل توجه و البته تلخ در وضعیت کرونایی این است که بخش زیادی از زنان در دوران قرنطینه خانگی، بیشتر در معرض خشونت‌های خانگی قرار دارند. در همین خصوص سازمان ملل اعلام کرده است محدودیت‌های تردد ناشی از شیوع کرونا در بسیاری از کشورها و اعمال قرنطینه خانگی می‌تواند به افزایش ۲۰ درصدی خشونت‌های خانگی منجر شود و این همه‌گیری تاثیرات فاجعه‌باری برای زنان به‌همراه خواهد داشت. بنابر تخمین‌های سازمان ملل هر سه ماه قرنطینه می‌تواند به ۱۵ میلیون مورد خشونت خانگی بیش از آنچه به‌طور معمول انتظار می‌رود منجر شود. در بسیاری از کشورها گزارش‌ها حاکی از افزایش تماس‌ها برای گزارش دادن خشونت‌های خانگی به مراکز اورژانس است. هم‌چنین اعمال محدودیت‌ها موجب شده ارائه خدمات به زنانی که در خانه قرنطینه هستند، به‌سختی انجام شود. بنابر اعلام صندوق جمعیت سازمان ملل، این اطلاعات جدید نشان‌دهنده تاثیرات فاجعه‌بار بیماری کووید-۱۹ است که به‌زودی بسیاری از زنان و دختران سراسر جهان را درگیر می‌کند. البته در ایران نیز اواسط فروردین‌ماه بود که مدیرکل مشاوره و امور روان‌شناختی بهزیستی کشور گفت: «میزان تماس‌های زوجین مربوط به اختلافات خانوادگی در دوران قرنطینه و کرونا با صدای مشاور بهزیستی با شماره ۱۴۸۰ نشان می‌دهد آمارهای اختلافات بین زوجین، سه برابر افزایش یافته است».
