دکتر مهناز علی‌بیگی - کارشناس مسئول سلامت خانواده
حبیبه مرتضی - کارشناس ارشد مامایی
تحریریه زندگی آنلاین : زنان بارداری كه مبتلا به ايدز می‌باشند، بايد حتما اين بيماري را به پزشك خود اطلاع دهند، زيرا در صورت مخفی ماندن اين مشكل، سلامت مادر و جنين وی به خطر می‌افتد.
بسياري از زنان در طول زندگي آرزوي مادر شدن را در سر دارند، البته مادر شدن حق عاطفي و احساسي آنان می‌باشد. زنان مبتلا به اچ‌آي‌وي نيز خواستار مادر شدن و داشتن فرزند سالم هستند. براي داشتن نوزاد سالم و پيشگيري از انتقال اچ‌آي‌وي از مادر مبتلا به نوزاد بايد اقدامات پيشگيرانه و مراقبت‌های لازم و دستورات پزشك به درستي انجام شود. داشتن آگاهي از چگونگي انتقال اچ‌آي‌وي از مادر به نوزاد و اقدامات لازم، مهم‌ترين قدم در اين راه است. ايدز يا سندرم نقص ايمني اكتسابي عبارت است از به وجود آمدن ضعف عمده در دستگاه ايمني بدن كه عامل آن ويروس نقص ايمني انساني (اچ‌آي‌وي) می‌باشد. ويروس عامل ايدز به سيستم ايمني حمله می‌كند. وقتي سيستم ايمني آسيب ببيند، نه تنها در برابر اچ‌آي‌وي، بلكه نسبت به عفونت‌ها و بيماري‌هاي ديگر هم آسيب‌پذير و ضعيف می‌گردد و اين امر باعث می‌شود فرد مبتلا، بيش از افراد ديگر به انواع عفونت‌ها و بسياري از بيماري‌ها مانند سرطان‌ها مبتلا شود. در سال‌هاي اخير تعداد زنان مبتلا به اچ‌آي‌وي در ايران رو به افزايش بوده و اكثر آنها جوان و در سنين باروري هستند، لذا با توجه به امكان بارداري، می‌توانند اچ‌آي‌وي را به فرزندان خود منتقل كنند. با افزايش تعداد زناني كه در سنين باروري به اچ‌آي‌وي مبتلا می‌شوند، اگر مراقبت‌ها و اقدامات پيشگيرانه انجام نشود، امكان ابتلاي فرزندان‌شان به اچ‌آي‌وي وجود دارد. در صورت بارداري يك زن مبتلا به اچ‌آي‌وي، 35 درصد احتمال انتقال ويروس به نوزاد و ابتلاي كودك وجود دارد. هر ساله بيش از 700 هزار كودك از طريق مادر خود به اچ‌آي‌وي مبتلا می‌شوند. حدود 15 تا20 درصد در طي مدت بارداري، 50 درصد در زمان زايمان و 33 درصد در دوران شيرخوارگي به اچ‌آي‌وي مبتلا می‌شوند، اما با مراجعه به مراكز مشاوره بيماري‌هاي رفتاري و يا مراكز بهداشتي درماني و استفاده از خدمات پيشگيري، احتمال انتقال ويروس از مادر به نوزاد بسيار كمتر شده و به صفر نزديك می‌شود.
بیشتربخوانید:
تغذیه در ایدز
راه‌های انتقال اچ‌آی‌وی از مادر به نوزاد
در صورتي كه يك زن مبتلا به اچ‌آي‌وي باردار شود می‌تواند ويروس را به نوزاد خود منتقل كند. انتقال ويروس از مادر به كودك در زمان‌هاي زير رخ می‌دهد:
دوران بارداري: از طريق جفت، وقتي كه هنوز جنين در داخل رحم قرار دارد.
طي زايمان: از طريق خون و مايعات بدن مادر مبتلا، هنگامي كه جنين از رحم مادر خارج می‌شود و زايمان اتفاق می‌افتد.
بعد از تولد در زمان شيردهي: از طريق شير مادر مبتلا.
بیشتربخوانید:
نگاه های مبتلا به ایدز!
پيشگيری از انتقال ويروس از مادر مبتلا به نوزاد
زنان مبتلا به اچ‌آي‌وي می‌توانند خطر انتقال اچ‌آي‌وي به فرزندان‌شان را از راه‌هاي زير به ميزان زيادي كاهش دهند:
مراجعه به مراكز مشاوره بيماري‌هاي رفتاري و دريافت خدمات مراقبت و درمان
مصرف داروهاي ضد ويروس در طول حاملگي كه توسط پزشك تجويز می‌شود.
انجام زايمان به روش سزارين
ادامه ارتباط با مراكز مشاوره بيماري‌هاي رفتاري براي شروع درمان پيشگيري در نوزادان
تغذيه نوزاد با شير مصنوعي (شير خشك)
بیشتربخوانید:
همه چیز درباره ایدز
مراقبت‌های پيش از زايمان
در زنان باردار مبتلا به اچ‌آي‌وي مراقبت‌هاي دوران بارداري، براي داشتن بارداري سالم و تولد نوزاد سالم از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. اين مراقبت‌ها براي تشخيص مشكلات و عوارض بارداري و موارد پر خطر و پيشگيري از اين موارد، كم كردن اضطراب، كاهش ميزان مرگ و مير در كودك و مادر، تغذيه مناسب و بهداشت فردي مادر، طرح‌ريزي شده‌اند. از اصول مهم مراقبت‌هاي اين دوران، معاينات روتين و منظم پيش از زايمان هستند. دفعات و فواصل معاينه‌هاي دوران بارداري، ماهي يكبار از هفته اول تا ماه هشتم بارداري، در ماه نهم بارداري هر دو هفته يكبار و پس از آن معاينه هفتگي تا زمان زايمان است.
در نخستين ويزيت، معاينه كامل بيمار و بررسي دقيق سوابق بهداشتي وي صورت می‌پذيرد. آزمايشات لازم و در صورت لزوم و با تشخيص پزشك سونوگرافي انجام می‌گيرد. مقدار افزايش وزن و فشار خون مادر چك شده و معاينه شكمي به عمل می‌آيد. در طي معاينات، دستورات و توصيه‌هاي تكميلي تغذيه‌اي و مراقبت‌هاي فردي به مادر داده شده و در صورت نياز، براي دريافت خدمات لازم، ارجاع داده می‌شود.
