تنها در 20 درصد از خانمها هیچ نشانهای از تهوع و بیماری صبحگاهی دیده نمیشود. پژوهشها نشان میدهد زنانی كه این حالت را دارند، نسبت به بقیه كمتر دچار سقط جنین و زایمان بچهمرده میشوند. تهوع معمولاً از هفته چهارم و ششم شروع میشود و در نیمی از موارد در هفته 14 تا 16 بارداری به پایان میرسد.
برخی از زنان هم در كل دوره 9 ماه بارداری حالت تهوع دارند. اگرچه نام این بیماری «بیماری صبحگاهی» است، اما این حالت در هر ساعتی از روز ممكن است رخ دهد؛ ولی معمولاً به علت كمبود قندخون بدن در صبح، بیشتر اتفاق میافتد. گروهی اعتقاد دارند تغییرات شیمیایی كه طی بارداری در بدن به وجود میآید، منجر به حالت تهوع میشود. و آن ترشح هورمون پروژسترون است.
این هورمون روی سیستم عضلانی و عضلات رحم نیز تأثیر میگذارد و از زایمان زودرس جلوگیری میكند. پروژسترون باعث تحریك مسیر گوارش و افزایش بیش از حد تولید اسید معده و در نتیجه تهوع میشود. علت دیگری كه برای بروز این حالت مطرح شده، هورمون جفت انسان و هورمون گنادوتروپین (gonadotropin) است. این هورمون به طور چشمگیری ترشح شده و پس از 5 تا 15 هفتگی كمكم از میزان آن كاسته میشود.
ترشح زیاد این هورمون در خون، مركز استفراغ را در مغز فعال میكند و از طریق عصب این سیگنال به معده فرستاده و در نتیجه بیمار دچار حالت تهوع میشود. تهوع از علائم كلاسیك بیماری صبحگاهی است، اما لزوماً تنها نشانه آن نیست و سردرد، كاهش وزن، دوری از مواد غذایی و كم آبی بدن نیز از علائم این بیماری است.
در بیشتر موارد نیازی به مراجعه به پزشك نیست؛ مگر اینكه علائم آنقدر شدید باشند كه در زندگی روزمره تداخل ایجاد كنند كه معمولاً داروهای ضدتهوع تجویز میشود و در صورتی كه همچنان تهوع ادامه داشته باشد، مصرف آنتیهیستامین توصیه میگردد. برای كاهش استفراغهای شدید و جلوگیری از كم آبی بدن، گاه سرم غذایی تزریق میشود.
نكات زیر میتوانند به كاهش علائم بیماری كمك كنند: پیش از آنكه از رختخواب بلند شوید، یك میانوعده كوچك، مثل یك بیسكوئیت یا یك كیك كوچك بخورید و كمی استراحت كنید و بعد از چند دقیقه بلند شوید. معده خالی تهوع را تشدید میكند؛ بنابراین وعدههای اصلی غذایی خود را به میان وعدههای كوچك تقسیم كنید.
از خستگی و استرس دوری كنید؛ زیرا موجب وخیم شدن اوضاع میشود. استراحت كافی داشته باشید. مصرف زیاد آب و آبمیوههای تازه و طبیعی را فراموش نكنید. خوردن لیموترش باعث تسكین حالت تهوع میشود. میتوانید كمی نمك نیز به آن بزنید. عطر و بوی طبیعی لیمو سبب آرامش میشود.
از مصرف مواد غذایی سرخشده بپرهیزید و از بوییدن و خوردن غذاهایی كه احساس تهوع در شما ایجاد میكنند، خودداری كنید. از مكانهای گرم و آلوده فاصله بگیرید و در هوای تازه و بیرون از منزل كمی پیادهروی كنید.
راهنمای ورزش در طی بارداری
ورزش منظم به مادر كمك میكند تا با مشكلات جسمی و روحی باردار شدن كنار بیاید؛ زیرا او با مشكلاتی همچون كمردرد، یبوست و خستگی و ...، در طی بارداری مواجه خواهد شد و ورزش به حفظ آمادگی جسمی و سلامتی كمك خواهد كرد. ورزش در طی روز باعث میشود شب خواب راحتتری داشته باشید و به جنین هم سرایت خواهد كرد.
ورزش همچنین كمك میكند ما پس از زایمان سریعتر به وزن اولیه خود بازگردیم. ورزش ماهیچههای بدن را برای تولد نوزاد آمادهتر و استرس را كمتر میكند. دوچرخهسواری، پیادهروی، آهسته دویدن، شنا و یوگا، ورزشهای مناسب و ایمن دوره بارداری هستند و ورزشهایی همچون اسبسواری، اسكی، ژیمناستیك، فوتبال، تنیس و اسكواش خطرناكند.
حتی اغلب پزشكان و ماماها توصیه میكنند دوچرخهسواری بعد از سه ماهه اول بارداری انجام شود. با استفاده از یك مربی ورزش خوب میتوانید تمام حركات امن ایروبیك را نیز یاد بگیرید. سه بار ورزش در هفته و هر بار، 30 دقیقه كافی است. هر زمان احساس خستگی كردید، ورزش را متوقف كنید.
در صورتی كه با هر یك از موارد زیر مواجه شدید، حتماً ورزش را متوقف و استراحت كنید: درد پا، شكم و قفسه سینه، سرگیجه، تنگی نفس، خونریزی واژینال، عدم تعادل در راه رفتن، انقباضات زنانی كه دارای مشكلات زیر هستند، حتماً قبل از انجام هر ورزشی باید با پزشكشان مشورت كنند.
سابقه تولد نوزاد زودرس و یا سقط جنین، كمخونی و كمبود آهن، كمتر بودن وزن نوزاد نسبت به زمان بارداری، فشار خون بالا یا خیلی پایین، اضافهوزن و یا كمبود وزن زیاد، مشكلات مفصلی یا عضلانی، مشكلات قلبی یا ریوی، جنین دوقلو.
در موارد زیر اصلاً نباید ورزش كنید:
ابتلا به مشكل و بیماری جدی قلبی یا ریوی، اگر بیشتر از دوقلو باردار بودید، سابقه چندین سقط مكرر، ضعیف بودن دهانه رحم.
برای خواندن بخش اول- ویار چیست- اینجا کلیک کنید.