تحریریه ماهنامه کودک سالم
در طول دوران بارداری میزان هورمون‌های پروژسترون و استروژن بالا می‌رود و این عامل سبب تورم، قرمز شدن و حتی خونریزی لثه می‌شود. اگر به مسواک زدن و استفاده از نخ دندان اهمیت ندهید، روند تشکیل پلاک‌ها و تخریب دندانها آغاز می‌شود. تا به حال تحقیقات بسیاری در زمینه سلامت دهان و دندان مادر در دوران بارداری و تاثیر آن در سلامت کودک در سال‌های بعدی زندگی‌اش، انجام شده است. طبق یکی از این تحقیقات، خانم‌هایی که در این دوران به مشکلات و بیماری‌های دهان و دندان دچار می‌شوند، 7-4 بار بیشتر از سایرین در معرض خطر به دنیا آوردن کودکان نارس هستند.
بارداری به خودی خود باعث از بین رفتن دندانها نمی‌شود و این جمله قدیمی‌ترها که با هر بار بارداری یک دندان را از دست می‌دهی، کاملا نادرست است. اگر مادر در طول این دوران کلسیم کافی دریافت کرده باشد، جنین کلسیم مورد نیازش را از استخوان‌ها جذب می‌کند نه از دندانها. روند از دست دادن کلسیم بدن مادر با پایان يافتن دوران شیردهی به اتمام می‌رسد. اما همچنان برخی از خانم‌ها، نیاز دارند که به جذب کلسیم بیشتر ادامه دهند.
آيا بیماری‌های دهان و دندان روی رشد جنین اثر می‌گذارند؟
حدود 18 درصد از کودکان نارس به دنیا آمده از مادرانی متولد شده‌اند که در طول دوران بارداری به عفونت‌های شدید لثه و دندان دچار بودند.
حفظ سلامت دهان و دندان قبل از بارداری
اگر به عادت همیشگی خود در ارتباط با رعایت نکات بهداشتی مربوط به دهان و دندان ادامه دهید، بی‌شک کمتر دچار مشکل و بیماری در طول دوران بارداری می‌شوید. مثلا
حداقل روزی دوبار مسواک بزنید و از خمیر دندان فلورایددار استفاده کنید.
بین دندانها را با نخ دندان تمیز کنید.
به طور مرتب به دکتر دندانپزشک مراجعه کنید.
اگر در مرحله برنامه‌ریزی و مقدمات اولیه بارداری هستید و تصمیم به بچه‌دار شدن دارید، قبل از هرگونه اقدامی به دندانپزشک مراجعه کنید و اگر لازم باشد کلیه مشکلات را برطرف نمایید تا در دوران بارداری دردسرساز نشوند و اگر در طول دوران بارداری نیاز به درمان خاصی در این زمینه پیدا کردید، بهتر است اقدامات مربوط در سه ماه نخست بارداری صورت نگیرد و به ماه‌های بعدی موکول شود.
پزشک خود را در جریان بگذارید
ممکن است دکتر دندانپزشک شما از اشعه ایکس استفاده کند که روی جنین تاثیر مستقیم دارد. گاهی اوقات استفاده از مواد بیهوشی، بی‌حسی و برخی از داروهای دیگر خطرناک بوده و اثرات جبران‌ناپذیری به دنبال دارند. بنابراین حتما و حتما پزشک خود را در این باره در جریان بگذارید تا تمام نکات ایمنی را در این مورد رعایت کند.
دلایل اصلی مشکلات دهان و دندان کدام هستند؟
مشکلات مربوط به لثه
استفراغ کردن
میل زیاد به خوردن غذاهای شیرین در این دوران
حالت تهوع و دل به هم‌خوردگی موقع مسواک زدن
مشکلات دهان و لثه
هورمون‌های ترشح شده در دوران بارداری باعث بروز این مشکلات می‌شوند. التهاب لثه معمولا در سه ماه دوم بارداری به وجود می‌آید. در این وضعیت، لثه متورم می‌شود و حتی دچار خونریزی هم می‌شود مخصوصا به هنگام مسواک زدن و استفاده از نخ دندان. برخی بیماری‌های ناشناخته مثل عفونت حاد لثه نیز باعث از بین رفتن دندانها می‌شود.
استفراغ کردن
هورمون‌های بارداری باعث شل شدن عضلات شکم می‌شوند. بعد از خوردن غذا و نوشیدن مایعات رفلکس معده روی می‌دهد. حالت تهوع و دل به هم خوردگی صبحگاهی نیز باعث بالا آوردن و استفراغ می‌شود. پزشکان معتقدند که باید بلافاصله بعد از استفراغ کردن، زن باردار مسواک بزند. چرا که اسید معده روی سطح دندانها را می‌پوشاند و مینا را از بین می‌برد. علاوه بر آن باید بلافاصله دهان را با آب شست‌وشو دهند. از دهان‌شویه حاوی فلوراید استفاده کنند. اگر نمی‌توانید بلافاصله مسواک بزنید، دست‌کم تا یک ساعت بعد این کار را انجام دهید.
اگر موقع مسواک زدن نیز دچار حالت تهوع می‌شوید، سعی کنید از مسواکی که سر کوچکی دارد، استفاده کنید. مثل مسواک مخصوص نوجوانان. عمل مسواک زدن را با تندی انجام ندهید و این کار را کند انجام دهید. چشم‌های خود را ببندید و روی نفس کشیدن‌های خود تمرکز کنید. حواس خود را با کارهای دیگر پرت کنید مثل گوش دادن به موسیقی تا موقع مسواک زدن روی آن تمرکز نکرده باشید.
تمایل زیاد به خوردن غذاهای شیرین
برخی از خانم‌ها به طور غیرعادی میل به خوردن غذاهای شیرین پیدا می‌کنند. دریافت زیاد غذاهای شیرین باعث تخریب دندانها می‌شود و اگر نمی‌توانید این میل خود را کنترل کنید از انواع غذاهای شیرین ولی سالم استفاده کنید مثل میوه‌های تازه و بعد از آن دهان خود را بشویید و مسواک بزنید.
بالا بردن دریافت کلسیم در دوران بارداری
نیاز خانم‌های باردار به دریافت کلسیم بیشتر در طی این دوران افزایش می‌یابد. کلسیم کافی در بدن کمک زیادی به حفاظت از استخوان‌ها می‌کند و البته مواد مغذی مورد نیاز برای رشد جنین را نیز فراهم می‌کند. کلسیم مورد نیاز بدن را می‌توانید از مصرف شیر، پنیر، ماست و شیر سویا تامین كنيد.
افزایش دریافت ویتامین D در دوران بارداری
ویتامین D باعث افزایش جذب کلسیم می‌شود. پنیر، ماهی‌های چرب و تخم‌مرغ حاوی ویتامین D هستند.
آیا می‌توان در دوران بارداری درمان‌های دندان و دهان داشت؟
بی‌شک در این زمینه تصمیم‌گیرنده اصلی پزشکان شما هستند لذا بدون مشورت با آنها و در جریان گذاشتن تمام موارد، اقدامی نکنید. معمولا اگر قرار بلاشد از اشعه X استفاده شود، پزشکتان زمان درمان را به آینده و به زمان بعد از تولد فرزندتان موکول خواهد کرد.
