زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

اثر پتيدين بر مدت مراحل زايمان

وظیفه پزشك، پایش دقیق مراحل زایمان و تلاش جهت تسریع سیر زایمان است. چند ساعت آخر حاملگی با انقباض‌های شدید رحم همراه است كه موجب اتساع گردن رحم و بیرون راندن جنین از كانال زایمانی می‌شود. انقباض‌های میومتر در طی زایمان بسیار دردناك است و سبب ایجاد خاطره ذهنی ناخوشایندی از زایمان در ذهن مادر می‌شود. در صورت تسریع سیر زایمان علاوه بر كمتر شدن خاطره ذهنی ناخوشایند، خطر آتونی رحم، خون‌ریزی و عفونت‌های بعد از زایمان كاهش می‌یابد.

درد و هیجان از طریق افزایش ترشح كاتكول آمین‌ها و كورتیزول بر سیر زایمان موثر است. نورآدرنالین انقباض‌های رحمی را افزایش داده و آدرنالین و كورتیزول، انقباض‌های رحمی را كاهش می‌دهند. در بسیاری از موارد درد شدید زایمان و اضطراب ناشی از آن می‌تواند سبب افزایش آدرنالین و كورتیزول شود و به دنبال آن فعالیت رحمی كاهش یابد و سیر زایمان طولانی شود. به نظر می‌رسد داروی پتیدین در بعضی از بیماران با كاهش غلظت مادری كاتكول آمین‌های موجود در گردش خون می‌تواند باعث سرعت بخشیدن زایمان شود. محققین معتقدند اگر پتیدین در مرحله نهفته زایمان تجویز شود، قادر است مراحل زایمان را طولانی نماید و اغلب با افزایش انقباض‌های رحم از زایمان حقیقی جلوگیری نمی‌كند.

با توجه به اثرات پتیدین بر روی عضله‌های صاف گردن رحم كه باعث تغییر در سختی آن می‌شود و با توجه به این‌كه تحقیقات نشان داده‌اند پتیدین علاوه بر تسكین درد زایمان، سبب افزایش انقباض‌های رحمی و احتمالا موجب تسریع زایمان می‌شود، این مبحث به تعیین اثر پتیدین بر مدت مراحل زایمان انجام می‌پردازد.

ریفل و همكاران معتقدند پتیدین فعالیت رحمی را كاهش نمی‌دهد، بلكه ممكن است آن را افزایش دهد.

در مطالعه دوو و همكاران بیان شده است كه پتیدین فعالیت رحمی را افزایش می‌دهد كه این افزایش ممكن است به دلیل كاهش اپی‌نفرین و سایر كاتكول‌آمین‌ها باشد. مطالعه جانتر و همكاران در مورد اثر پتیدن بر عضله‌های صاف سرویكس در مرحله فعال زایمان نشان داد كه پتیدین سختی عضله‌های سرویكس را كاهش و فشار داخل رحمی را افزایش می‌دهد. ولی هیچ كدام از مطالعه‌های فوق در مورد اثر پتیدین بر طول مدت زایمان اظهارنظر قاطعی نكرده‌اند كه شاید به علت كوچك بودن گروه‌های مورد مطالعه بوده است.

در تحقیق جانتر با استفاده از مانیتورینگ داخلی نیز مشخص شد كه پتیدین باعث افزایش فشار داخل رحم و شدت انقباض‌های رحمی می‌شود، در حالی كه طول مدت و فاصله انقباض‌ها تغییر نمی‌كند.

تحقیقات نشان داده است داروی پتیدین با دوز 75 میلی‌گرم عضلانی هیچ عارضه جانبی برای مادر نداشته و تفاوتی در فشار خون، ضربان قلب، تعداد تنفس مادر و ضربان قلب جنین قبل و بعد از تزریق دارو ایجاد نمی‌شود. به علاوه هم نوزادان متولد شده از مادرانی كه 75 میلی‌گرم پتیدین داخل عضلانی دریافت می‌نمایند و هم نوزادان متولد شده از مادرانی كه به همان حجم سرم فیزیولوژی دریافت می‌نمایند، از نمره آپگار مناسبی برخوردار بوده و هیچ كدام از نوزادان به اقدام‌های احیا و تجویز نالوكسان نیازی پیدا نمی‌كنند.

در برخی بررسی‌ها نیز مشخص گردید كه مصرف پتیدین با دوز كمتر از 100 میلی‌گرم در طی مراحل زایمان عوارض جنینی ایجاد نمی‌كند و اگر تولد نوزاد طی یك تا چهار ساعت پس از مصرف پتیدین انجام شود، احتمال دپرسیون نوزاد كم است.

در مجموع می‌توان به این نتیجه رسید كه پتیدین یك داروی موثر در كوتاه كردن سیر زایمان جنین و جفت است. این دارو با دوز 75 میلی‌گرم داخل عضلانی هیچ اثر سوئی بر مادر و نوزاد ندارد. این دارو اثر سریعی دارد و ارزان قیمت است، در كلیه مراكز درمانی در دسترس است و به راحتی قابل تجویز است. هر چند طبق مطالعات انجام گرفته داروی پتیدین جهت تسریع زایمان جنین و جفت داروی مناسبی است اما با توجه به عدم وجود عوارض جانبی در جنین و عدم تاثیر بر نمره آپگار دقایق 1 و 5 نوزاد، بهتر است مطالعه‌های وسیع‌تری در این نوزادان در مدت طولانی‌تری بعد از زایمان انجام شود.