شهلا کاظمی‌پور - جمعیت شناس
تحریریه زندگی آنلاین : در حال حاضر حدود ۲۷ میلیون خانوار در ایران وجود دارد. تعداد خانواده‌های یک نفره حدود 9 درصد از کل خانوارها را تشکیل می‌دهد در واقع می‌توان گفت: طی سال‌های اخیر تعداد خانوارهای تک نفره به دلیل افزایش مهاجرت، افزایش طلاق و گرایش جوانان به تجرد زیستی بیشتر شده است. جمعیت ایران در حال حاضر بیش از ۸۵ میلیون نفر است و نزدیک به ۲۷ میلیون خانوار در ایران وجود دارد که میانگین بُعد این خانوارها نیز ۳.۱۵ است.
وجود ۲۷ میلیون خانوار در ایران
حضور پدر یا مادر و یا هر دو در آمارگیری جمعیت "خانواده‌ها" ضروری است اما در مقابل زندگی دو برادر یا دو دوست با هم می‌تواند جزء آمار "خانوار" حساب شود. از میان این ۲۷ میلیون خانوار، حدود ۱۰ الی ۱۲ درصد "خانوار" و باقی "خانواده" هستند، یعنی از این ۲۷ میلیون، سه میلیون خانوار و ۲۴ میلیون خانواده‌اند. تعداد خانوارهای ایرانی می‌تواند از یک نفره تا نهایتاً پنج و شش نفره باشد و در حال حاضر تعداد خانوارهای هفت و هشت نفره بسیار کم است.
بیشتربخوانید:
مزایا و معایب تک فرزندی
کاهش بعد خانوارهای ایرانی؛ ۸۵ درصد کمتر از ۴ نفر
بعد خانوار در ایران بسیار کم شده و حداکثر خانوارها چهار نفره هستند، ۸۵ درصد از خانوارهای ایرانی کمتر از چهار نفر و ۱۵ درصد بالای چهار نفر و نیز اغلب پنج و شش نفره هستند و خانوار هفت و هشت نفره بسیار کم است. در حال حاضر تعداد خانوارهای دو نفره حدوداً ۱۵ درصد یعنی ۴.۵ میلیون است. به طور کلی به دلیل افزایش جمعیت از طریق ازدواج، مهاجرت، طلاق و یا جدا شدن جوانان به هر دلیلی از خانواده و تشکیل زندگی جداگانه، تعداد خانوارها بیشتر شده است.
افزایش «سنوات زناشویی»
با افزایش طول عمر افراد، مدت زمانی که یک زوج با هم زندگی می‌کنند نیز افزایش می‌یابد و اینگونه طول سنوات خانواده‌ها بیشتر می‌شود. در گذشته اغلب به دلیل کوتاه بودن طول عمر، یکی از زوجین فوت می‌کرد و خانواده‌ها از هم گسسته بودند، اما اکنون سنوات زناشویی بیشتر شده و می‌توان گفت همین افزایش طول دوران زناشویی از جمله عواملی است که طلاق را زیاد کرده است چراکه افراد مدت طولانی با هم زندگی می‌کنند، امکان بالا گرفتن اختلافات بیشتر است و تعداد افراد بیشتری در معرض طلاق قرار می‌گیرند. در واقع اینگونه حجم خانواده‌هایی که زوجین در آن زندگی می‌کنند به همراه افزایش امید به زندگی زیاد می‌شود.
بیشتربخوانید:
فواید داشتن فرزند دوم برای والدین و فرزند اول
والدین «تک‌فرزند»ها بخوانند
کاهش تعداد خانواده گسترده
اغلب خانواده‌های ایرانی هسته‌ای هستند و تعداد خانواده‌های گسترده بسیار کم است. معمولاً در خانواده‌های عشایر یا روستایی‌ها شاهد خانواده گسترده هستیم. در شهرهای بزرگ اصلاً خانواده گسترده به آن معنا که پدربزرگ و مادربزرگ با نوه و نتیجه در کنار هم زندگی کنند وجود ندارد و علت آن این است که در قدیم به دلیل نقش اقتصادی مشترک، این افراد در کنار هم زندگی می‌کردند، اکنون آن نقش اقتصادی از بین رفته و برای مثال پدر و پسر با هم کار نمی‌کنند که اقتصاد مشترک داشته باشند و همه ترجیح می‌دهند چون اقتصاد و درآمدشان جدا از هم هست، از هم جدا زندگی کنند و این به روندی عادی تبدیل شده است.
بیشتربخوانید:
رواج تک فرزندی در خانواده های امروزی
