تحریریه زندگی آنلاین : برای اینکه مالی بتواند مهر زن قرار بگیرد صرف مالیت داشتن بدین معنی که ارزش ریالی داشته باشد کافی است لذا مهریه می‌تواند علاوه بر سکه، ملک و هر نوع مال غیرمنقول دیگری نیز باشد. برای اینکه مالی بتواند مهر زن قرار بگیرد صرف مالیت داشتن بدین معنی که ارزش ریالی داشته باشد کافی است و به موجب قانون مدنی به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن انجام دهد. در کشور ما معمولاً مال غیر منقول، سکه بهار آزادی و یا وجه نقد به عنوان مهریه تعیین می‌گردد در این نوشتار انواع مهریه و نحوه به اجرا گذاشتن آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
بیشتربخوانید:
قوانین توقیف دیه و برداشت مهریه از آن
تعیین سکه بهار آزادی به عنوان مهریه
به موجب قانون جدید حمایت از خانواده میزان مهریه توافق شده در سند ازدواج هر چقدر باشد معتبر است و امکان مطالبه آن از طریق دادگاه و اجرای ثبت وجود دارد، ولی صدور دستور جلب فقط تا ۱۱۰ سکه امکان پذیر است.
همچنین هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی است. ماده مذکور بیان می‌کند که چنانچه مهریه، بیش از ۱۱۰ سکه باشد، در خصوص مازاد فقط ملائت (توانایی پرداخت) زوج ملاک پرداخت است.
به موجب ماده مذکور اگر میزان مهریه تا ۱۱۰ سکه بهار آزادی یا معادل آن تعیین شود فرض بر این است که شوهر توانایی پرداخت این مقدار را دارد و اگر توانایی پرداخت نداشته باشد به درخواست زوجه تا زمان پرداخت حبس می‌شود؛ اما اگر میزان مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه باشد اصل بر آن است که مرد توانایی پرداخت مبلغ مازاد بر ۱۱۰ سکه را ندارد و توانایی مرد برای پرداخت مبلغ مازاد را زن باید به اثبات برساند.
به عنوان مثال مهریه خانمی ۲۰۰ سکه تمام بهار آزادی است زوجه دادخواست مطالبه مهریه می‌دهد و در نهایت رأی محکومیت زوج به پرداخت ۲۰۰ سکه صادر می‌شود.
اگر زوجه نتواند در مرحله اجرای حکم و بعد از صدور اجراییه اموالی از زوج به دادگاه ارائه نماید و همچنین استعلام‌ها از بانک مرکزی، اداره راهور و اداره ثبت اسناد هم نشان دهنده این موضوع باشد که شوهر اموالی ندارد و وی دادخواست اعسار از پرداخت یکجای مهریه را تقدیم دادگاه کند و خواهان تقسیط مهریه شود دادگاه پس از استماع اظهارات طرفین، زوج را به پرداخت بخشی مهریه به عنوان پیش پرداخت و الباقی را به صورت اقساط محکوم می‌کند.
اگر زوج پیش پرداخت و اقساط را تا سقف ۱۱۰ سکه پرداخت نکند، دادگاه به درخواست زوجه، بایستی حکم جلب وی را صادر کند. اما اگر تا ۱۱۰ سکه پرداخت شود، مرد با نپرداختن باقیمانده و مازاد بر ۱۱۰ سکه دیگر جلب نخواهد شد و زوجه بایستی بتواند اموالی از شوهر به دادگاه معرفی کند و اگر عاجز از آن باشد یا مالی نباشد، نمی‌تواند شوهر را جلب و یا ممنوع الخروج کند.
بیشتربخوانید:
حقوق قانونی جایگزین به جای مهریه
تعیین مال غیر منقول به عنوان مهریه
تعیین ملک به عنوان مهریه، تشریفاتی دارد که با سکه و وجه نقد، بسیار متفاوت است. سکه و وجه نقد، به این دلیل که موجود نیست، پرداخت تعداد یا مبلغ مشخصی از آن، در سند ازدواج بر عهده زوج قرار می‌گیرد.
اما ملک شرایط متفاوتی دارد و اگر افراد هنگام تعیین مهریه به این شرایط آگاه نباشند، ممکن است بعد‌ها برای احقاق حق خود دچار دردسر شوند.
به نظر می‌رسد مال غیر منقول معین (مثل فلان آپارتمان مشخص) بهترین نوع مهر است چرا که بالافاصله پس از جاری شدن خطبه عقد به ملکیت زن درمی آید.
برای ثبت ملک به عنوان مهریه مدارکی لازم است که باید در هنگام عقد در دفتر ازدواج آماده باشد. مدارکی از جمله برگه استعلام از ثبت، گواهی مبنی بر پرداخت مالیات و گواهی پرداخت عوارض و همچنین سند رسمی ملک و تمامی مدارک دیگری که معمولاً فروشنده آن‌ها را به دفتر ثبت اسناد رسمی ارائه می‌دهد.
در صورتی که زوج تمام این مدارک را آماده کند و همراه خود به دفتر ازدواج بیاورد، سردفتر ازدواج هم در قباله ازدواج مشخصات ملک را به عنوان مهر زوجه وارد می‌کند. سپس سردفتر باید قباله ازدواج را به نزدیک‌ترین دفتر ثبت اسناد رسمی بفرستد؛ یعنی ملک باید ابتدا در سند ازدواج به عنوان مهریه ثبت شود و سپس مراحل قانونی طی شود و ملک در دفتر اسناد رسمی به زوجه منتقل شود.
بیشتربخوانید:
مهریه شامل چه مواردی می شود؟
تعیین وجه نقد به عنوان مهریه
تعیین مهریه به نرخ روز، همواره از جمله مواردی بوده که اطلاع رسانی دقیق و شفافی درخصوص آن صورت نگرفته و به طور معمول، کمتر کسی از چگونگی محاسبه آن اطلاع دارد.
البته با توجه به تورم و تنزل ارزش پول، معمولاً کمتر وجه نقد به عنوان مهریه تعیین می‌گردد به موجب تبصره ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی چنانچه مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی تعیین می‌گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد، مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.
براساس ماده ۲ آیین‌نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی مصوب مورخ اردیبهشت ماه ۱۳۷۷ هیات وزیران، نحوه محاسبه و فرمول ارزش فعلی مهریه به این صورت است که متوسط شاخص بها در سال قبل، تقسیم بر متوسط شاخص بها در سال وقوع عقد، ضربدر مهریه مندرج در عقد نامه می‌شود. افراد می‌توانند با مراجعه به سایت مرکز ارتباطات مردمی قوه قضاییه و با وارد کردن سال عقد، سال قبل از وصول مهریه و مبلغ مهریه به عدد، از ارزش روز مهریه خود مطلع شوند.
سلام. همسرم محکوم به پرداخت هر ۳ ماه یک سکه شده، که، چون مال نداره از روی حقوقش یک سوم کسر میکنن، الان رفته درخواست داده که مدتشو بیشتر کنن دادگاه، ایا موافقت میکنه دادگاه یاخیر؟ ایشون توی این یکسال که جدا شدیم نه پول داده نه سکه فقط از روی حقوقش کم میکنن.. ممنون
پاسخ: مطابق قانون زن مالک مهر می‌باشد، لذا حق خواهد داشت تا هر زمان مهر را از همسر خود مطالبه نماید. این در حالی است که ممکن است مرد توانایی پرداخت مهریه را نداشته باشد، لذا ناگزیر به تقدیم دادخواست اعسار گردد. در حال حاضر و با توجه به مقررات فعلی در چنین شرایطی زن در بعضی موارد مجبور خواهد بود تا با اثبات ملائت مرد، ادعای مرد مبنی بر عدم تمکن مالی را رد نماید. به عبارتی دیگر در مواردی مرد از بار اثبات ادعای خود مبنی بر عدم ملائت و تمکن مالی معاف خواهد بود؛ بنابراین این زوجه خواهد بود که ملزم می‌باشد تمکن مالی زوج را اثبات نماید. اما همیشه اینگونه نیست و زوجه توفیق در اثبات این امر به دست نمی‌آورد؛ و یا آنکه فی الواقع مرد تمکن مالی برای پرداخت مهریه همسر خود را دارا نمی‌باشد. از همین روی همواره امکان مواجهه با حکم اعسار از سوی دادگاه وجود خواهد داشت.
بیشتربخوانید:
مهریه دخترها در عهد قاجار
مطالبه مهریه
این حکم نیز به یکی از دو حالت ذیل نمودار خواهد شد:
حالت اول، مدیون محکوم معسر متمکن از پرداخت بدهی خود به نحو اقساط شناخته می‌شود.
حالت دوم، مدیون محکوم معسر متمکن از پرداخت بدهی خود در مهلت مناسبی می‌گردد.
اما آنچه که در ادامه بدان خواهیم پرداخت این مطلب خواهد بود که تغییر اتفاقات آینده مانع ایجاد تغییر در حکم نخواهد شد. به عبارتی دیگر تغییر وضعیت مالی امری حدوثی خواهد بود، لذا احوال مالی افراد هر روز ممکن است به گونه‌ای دیگر رقم خورد؛ بنابراین ممکن است معسر امروز، فردا از اعسار خارج گردد. پس این تغییر شرایط تأثیر گذاری زیادی خواهد داشت به طوریکه مقدمه‌ای برای تقدیم دادخواست تعدیل قرار خواهد گرفت.
تعدیل نیز همواره دارای دو جنبه خواهد بود:
جنبه اول، جنبه منفی یا همان کاهش مبلغ، جنبه دوم، جنبه مثبت یا همان افزایش مبلغ
به طور مثال مرد بعد از صدور حکم اعسارش، صاحب ارثی می‌گردد، یا حقوق کارمندی‌اش بیشتر می‌شود. با این اوصاف وی را دیگر نمی‌توان معسر به صورت مطلق تلقی نمود؛ لذا همواره زوجه وی این امکان را خواهد داشت تا تغییر شرایط پرداخت مهریه را از دادگاه بخواهد.
دادگاه نیز با درنظر گرفتن اوضاع و احوال مسلم قضیه در راستای صدور حکم به تعدیل از جنبه مثبت آن اقدام خواهد نمود. البته در فرضی که وضعیت مالی زوج معسر به یکباره تغییر کند و بهبود یابد دیگر تقدیم دادخواست تعدیل موضوعیت نخواهد داشت، لذا در این حالت امکان اجرای کامل حکم از آن محل وجود خواهد داشت. از طرفی دیگر ممکن است که زوج معسر دچار نقصان یا بیماری گردد و تا مدتی قادر به انجام کار نباشد، در این حالت وی می‌تواند تعدیل مهریه از جنبه منفی آنرا از دادگاه به موجب دادخواست درخواست نماید. قانونگذار نیز در تبصره دو ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی بیان داشته است که محکوم علیه و محکوم له هر دو امکان تقدیم دادخواست تعدیل را خواهند داشت.
منبع: وکیل‌انلاین
