نويد نماينده
فرآیند افزایش جمعیت کشور و فرهنگسازی برای آن چه مقدار ممکن است زمانبر باشد؟ یعنی در چه مدت زمانی ما میتوانیم به جمعیتی که برای کشور ضروری است برسیم؟ آیا ممنوعیت وازکتومی و لغو تمام دستورات و قوانین کنترل جمعیت خانواده تاثیری در سرعت این روند دارد؟
مسلما خیر؛ لغو عمل وازکتومی و دیگر قوانین کنترل جمعیت خانوار شاید در روستاها و برخی از شهرستانهای کوچک تاثیرگذار باشد اما برای جمعیت شهری کشور نتیجهای در پی ندارد. نباید فراموش کرد که افزایش جمعیت در کشور نباید به صورت نقطهای باشد. اینگونه، مشکلات کشور حل نمیشود. بلکه باید به صورت جامع و سراسری به یک افزایش جمعیت همگن دست پیدا کنیم و اساسا نیاز ما افزایش جمعیت به صورت همگن است که متاسفانه طرح جدید مجلس هیچ به این مساله توجهی نداشته است. این در حالیاست که اگر ما مشكلات اقتصادی کشور را به طور سراسری حل کنیم میتوانیم به این مهم دست بیابیم. اما درخصوص سوال شما که این مراحل چقدر زمان میبرد باید بگویم که مسلما کوتاه مدت و سریع نیست و بسیار زمانبر خواهد بود. البته به عنوان یک جامعهشناس باید تاکید کنم که دولت میتواند با افزایش درآمد سرانه خانوار و افزایش رشد اقتصادی کشور و بهبود وضعیت معیشتی خانوار این مراحل را کوتاهتر کند. به هر روی برای افزایش جمعیت باید به طرحهای بلند مدت فکر کنیم. این در حالیاست که طرح مجلس به نوعیاست که نگاه به کوتاهمدت دارد که دستیابی به رشد جمعیت در کوتاه مدت امکانپذیر نیست.
همانطور که شما در صحبتهای خود گفتید افزایش جمعیت و اقدام در این زمینه نیاز به فرهنگسازی دارد. این فرهنگسازی از چه مسیری باید صورت بگیرد و فرهنگی که باید شکل بگیرد در جامعه چیست که نتیجه و عاقبت آن فرزند بیشتر باشد؟
صداوسیما نقش برجستهای در این زمینه دارد. تبلیغات خیابانی، روشنگریهای رسانهای و مطبوعاتی و تلاش افراد تاثیرگذار کشور میتواند در این فرهنگسازی نقش موثری داشته باشد. زمانی که بهبود در معیشت خانوار مشاهده شود آنوقت صدا و سیما و دیگر نهادها میتوانند به فرهنگسازی مناسب فکر کنند. البته برخی از اقداماتی که در برنامهسازی صدا و سیما صورت میگیرد کارشناسی و فکر شده نیست که باید در زمینه افزایش جمعیت به اقدامات کارشناسی شده در صدا و سیما هم فکر کرد. یعنی صدا و سیما باید از متولیان امر، کارشناسان، پزشکان، جامعهشناسان و همه اقشار کشور نظر بخواهد و نشان دهد که به چه دلیل کشور ما به جمعیت بیشتری نیازمند است. اکنون بسیاری از افراد جامعه ما نمیدانند که به چه دلیل باید جمعیت کشور افزایش پیدا کند و از دلایل لزوم این امر مطلع نیستند. از همینرو تا زمانی که خانوارها و زوجین ندانند که چرا باید فرزندآوری بیشتری داشته باشند قطعا برای این امر تلاشی نمیکنند. همچنین اینکه اقداماتی نظیر ممنوعیت وازکتومی هیچ ربطی به دلایل افزایش جمعیت کشور ندارد و مردم را از فرزندآوری بیشتر دلزده میکند. این در حالیاست که اگر مجلس و صدا و سیما با همفکری هم، اقدام به روشنگری و راهنمایی مردم کنند امور به طور بهتری انجام میپذیرد. از سوی دیگر با وجود اینکه این روزها به شدت به افزایش جمعیت تاکید میشود هیچ برنامهایی در صدا و سیما نمیبینیم که اشاعه دهنده این فکر باشد. در رسانهها هم هیچ نشانی از تحقیق و پژوهش در این زمینه نیست و تنها به ایدههای دستوری و قهری فکر کردهایم. همچنین این امر باید در مدارس و دانشگاهها هم مورد آموزش و پژوهش قرار گیرد. فرزندان ما در مدارس باید یاد بگیرند که چرا کشور به جمعیت بیشتری نیاز دارد. همچنین دانشجویان و اساتید دانشگاهها باید این معضل را مورد واکاوی قرار دهند و به عنوان یک تز به آن نگاه کنند و نظریههایی برای راههای افزایش جمعیت تدوین کنند. بدون تلاش دانشگاهیان و معلمین مدارس نمیتوان به اهدافی که در این باب، مورد نظر جامعه است رسید.
در نهایت این سوال مطرح است که چرا اکنون رشد جمعیت در کشور ما اینقدر حیاتی است؟
ببینید افراد فعال در یک کشور و جامعه موتور محرک اقتصاد، فرهنگ و سیاست آن هستند.
زمانی که جمعیت فعال کشور کاهش پیدا کند این موتور به سمت فرسودگی تمایل پیدا میکند و از سرعت رشد کشور کاسته میشود.
اکنون بسیاری از کشورهای جهان حتی چین که جمعیت آن بسیار بالاست با مشکل کاهش جمعیت فعال روبهرو هستند و در تلاشند که با مشوقهای اقتصادی و بهبود وضعیت اقتصادی کشور جمعیت خود را افزایش دهند. چرا که آنها میدانند برای تداوم رشد کشور در هر حوزهای به جمعیت جوانی نیاز دارند که بتواند در تولید، صنعت، سلامت و پزشکی در آینده نقش ایفا کند.
بدون جمعیت فعال نمیتوان به این اهداف دست پیدا کرد. کشور ما هم از این موارد مستثنی نیست و برای رشد و بالندگی در آینده به جمعیت فعال بیشتری نیازمند است.
بنابراین باید به مشوقهای اقتصادی فکر کنیم تا بتوانیم در آینده به چیزی که برای حیثیت ملی کشور مهم است دست یابیم.