مهندس حسن بنیهاشمی
موطن این گیاه آمریكای مركزی و جنوبی است.دارای دوواریته میباشد: لوبیای پابلند و لوبیای پا كوتاه كه نوع اخیر از نظر اقتصادی و سطح زیركشت دارای اهمیت بیشتری است.مناطقی كه شدت گرمایش در تابستان زیاد نباشد میتوانید تا اواسط تابستان نیز به كشت آن مبادرت نمایید. این گیاه در زمینهای بیش از حد رسی و شنی و در آب و هوای خیلی گرم نیز رشد میكند.
دمای مناسب برای رشد و نمو كافی این گیاه بین 18 تا 25 و برای جوانه زدن 15 درجه سانتیگراد است. در دمای پایینتر از 4 درجه دچار اختلالات میگردد ولی در نواحی معتدل آن را پس از پایان سرمای بهار به طور خطی بكارید. هوای سرد و یا بسیار گرم در زمان گلدهی برای آن زیانآور بوده و عدم تشكیل میوه را به دنبال خواهد داشت.
فاصله خطوط كشت را حدود 35 الی 45 سانتیمتر و فاصله بوتهها را حدود 15 سانتیمتر در نظر بگیرید، مقدار بذر لازم برای هر متر مربع حدود 15 گرم میباشد. پیشنهاد میشود بذر آن را از گونهای انتخاب كنید كه غلافهای آن گوشتی و به اصطلاح بدون نخ باشد. برداشت لوبیا سبز هنگامی است كه غلافها كاملا سبز و شاداب است و دانههای آن سفت نشده باشد.
شته از آفتهایی است كه لوبیا سبز به آن دچار میشود. اگر ابتدای كار متوجه شوید میتوانید با فشار آب شیلنگ شتهها را بشوئید و یا با مخلوطی از آب تنباكو و سیر رنده شده كه آن را از صافی عبور دادهاید و چند قطره روغن مایع خوراكی آن را سمپاشی نمایید و حتیالامكان از سم در منزل استفاده نكرده مگر تخصصی در این زمینه داشته باشید.
سیبزمینی
موطن اصلی این گیاه آمریكای مركزی و جنوبی میباشد و در ارتفاعات آند، بولیوی، پرو و شیلی مشاهده گردیده است. برای اولین بار در زمان فتحعلی شاه قاجار توسط سفیر ایران از آمریكا به ایران آورده شد.سیبزمینی گیاهی است دائمی ولی از نظر ساقههای هوایی و برگها یكساله است. جهت كاشت سیبزمینی از غدههای آن با جوانههای كوتاه و قوی به اندازه 1 تا 2 میلیمتر استفاده نمایید رعایت این نكته سبب خواهد شد كه بوتهها قویتر و پربارتر به بار آیند.
در نواحی معتدل زمان كاشت آن نیمه دوم فروردین تا اوائل اردیبهشت ماه است. اصولا نمیتوان سیبزمینی را با دیگر سبزیها در یك مكان كاشت و آبیاری نمود چون سیبزمینی به آب كمتری نیاز دارد. بنابراین در خانه باید محلی جداگانه برای كشت آن در نظر گرفته و اگر زمینی مناسب برای كشت آن دارید بهتر است از كشت آن صرفنظر نمایید.
سیبزمینی نیاز به خاك قوی و سبك دارد و فاصله ردیفهای كاشت آن را حدود 40 سانتیمتر و فاصله بوتهها را از یكدیگر حدود 20 سانتیمتر در نظر بگیرید. فاصله را به این خاطر زیاد در نظر میگیرند كه دادن خاك پای بوتهها و ساختن پشته مناسب مقدور باشد.آبیاری مزرعه را به صورت نشتی انجام داده و دقت نمایید آب و رطوبت محل طوقه سیبزمینی را فرا نگرفته و به زیر بوته سیبزمینی نفوذ نماید.
وجین مزرعه و خاك دادن مرتب بوتهها از یك ماه و نیم بعد از كاشت و نیز دادن كود سرك الزامی میباشد.سیبزمینی را از هنگام كاشت كه زمین آن كاملا مرطوب است تا زمان گل كردن نباید آبیاری كرد ولی پس از ریختن گلها فقط هر سه روز یك بار باید زمین آن را آبیاری نمود (حداكثر سه بار) و دیگر تا زمان برداشت نیازی به آب ندارد.در سیبزمینی انواع ویتامینهای A,C,B2,B1 و املاح معدنی فسفر و كلسیم وجود دارد.
پیاز
این گیاه را بومی كشورهای فلسطین و هندوستان و چین میدانند كه از آنجا به سایر كشورهای جهان راه یافته است. گیاهی دو ساله و دارای ریشههای سطحی است. انتهای ساقه پیاز در خاك به صورت استوانهای به مرور ضخیم شده كه برگها و یا لایههای پیاز به طور منظم در اطراف آن قرار میگیرند و مواد مختلف غذایی در آنها ذخیره میگردد.
روزهای بلند و آفتابی باعث تشكیل لایههای قسمت خوراكی شده و رشد برگها كاهش مییابد. مواد غذایی از برگهای هوایی به برگهای زیرزمینی هدایت شده و در آنجا ذخیره میشود. بهترین فصل كشت پیاز و پیازچه در نواحی معتدل، اوائل بهار میباشد. پیاز احتیاج زیادی به نور دارد. بنابراین روزهای آفتابی در رشد و نمو گیاه بسیار موثر است.
پیاز طالب خاكهای نیمه سنگین و در عین حال قوی میباشد. مواد غذایی مورد نیاز گیاه ازت، فسفر، پتاس و كود حیوانی پوسیده میباشد. چنانچه هدف از كشت، استفاده از پیاز و پیازچه با هم باشد بذر را باید با تراكم بیشتری كاشت و كشت آن نیز باید به صورت خطی انجام شود.
فاصله خطوط حدود 20 سانتیمتر و فاصله بذرها 3 سانتیمتر خواهد بود كه با كشیدن پیازچهها و تُنك كردن ردیفها، فاصله بوتهها را به 8 تا 10 سانتیمتر برسانید تا فضای كافی برای رشد غدهها و درشت شدن پیازها ایجاد شود و منتظر بمانید تا حدود 40 درصد سبزی بوتههای پژمرده شده و از آب دادن به آن خودداری نموده تا زمین كاملا خشك شود آن وقت اقدام به برداشت آن نمایید.
وجود روغنهای اتری گوگرد دار و مقدار قند موجود در پیاز در موقع خرد كردن آن باعث جاری شدن قطرات اشك از چشم میشود. برای جلوگیری از پیشرفت سرماخوردگی و هضم غذا و خواب راحت توصیه گردیده است.