تحريريه خدمات شهری
این حشرات كه تحت عنوان حشرات مفید نامیده میشوند، در عرصه طبیعت نقش مهمی را در جلوگیری از تكثیر سریع آفات وبرقراری تعادل حیاتی Equilibri biologiquc) ) دارا میباشند .
در ذیل بطور خلاصه به برخی از گونههای حشرات مفید، جهت آشنایی هرچه بیشتر، بطور خلاصه اشاره میكنیم:
1- كفشدوزكها : (Lady beetles)
این حشرات در مراحل رشدی خود، لارو وحشره كامل، شكارچی بوده و با اشتهای فراوان از آفات مخصوصا، شتهها و شپشكهای نباتی تغذیه میكنند.
حشرات فوق در اكثر مواقع، بروی گیاهان مختلف در طبیعت و مزارع وباغات كه مورد هجوم آفات مكنده قرارگرفتهاند، به چشم میخورند. نكته مهم در این ارتباط اینست كه چنانچه مقدار غذای كافی از میزبانان متفاوت در محل زندگی این حشرات مفید موجود نباشد، جهت بقاء نسل و بطور طبیعی به سایرمناطق مهاجرت مینماید. درحال حاضر در قسمتهای شمالی كشور از كفشدوزكها جهت مبارزه باآفاتی چون: شپشكهای استرالیائی وآردآلودبروی چای ومركبات ،بطور استفاده مینمایند.
2- شیخكها : (Praying mantids)
حشرات فوق در مراحل پورگی وحشره كامل، بطورمداوم سایرحشرات راشكاروازآنها تغذیه مینماید. شیخكها بطور دسته جمعی، تخمهای خود رادركیسههای مخصوص وروی شاخهها گیاهان مختلف قرارداده، كه دراكثرباغات و درختان به چشم میخورد.
نكته مهم درارتباط با این حشره اینست كه گاهی درصورت عدم دسترسی به غذا، اقدام به همنوع خوراكی نموده یا (Cannibalism)
وهمچنین نكته منفی این حشرات نیز اینست كه شیخكها خود بدنبال طعمه نرفته ومنتظر طعمه می مانند. میزبانهای این شكارگر شامل: ملخها، سیرسیركها، زنبورها، پروانهها، مگسها و….
3- آسیابكها : (Drag flies )
حشرات فوق نیزجزء حشرات مفید بوده و شبیه به سنجاقكها میباشند، با این تفاوت كه معمولا جثه آنها بزگتر و دارای دوجفت بال میباشند، حال آنكه سنجاقكها ،كوچك و یك جفت بال دارند. این حشرات نیز شكارچی بوده و معمولا درنزدیكی و روی آب استخرها، جویبارها ،با پروازهای بلند وسریع خود قابل تشخیص هستند.
در طبیعت به رنگهای متنوعی دیده میشوند. شكارچی فوق، طعمه خود را درحال پرواز شكار نموده و غذای اصلی آن شامل پشهها و مگسها میباشد.
4- بالتوری سبز : (Green lacewings)
لاروهای بالتوری بعنوان شكارچی محسوب شده و با تغذیه از آفاتی چون: شته، شپشكهای نباتی و سایرحشرات مكنده و تخم شب پرهها، باعث كاهش جمعیت آفات میشوند.
تخم با لتوریها، دارای ساقه ابریشمی نسبتا بلندی است كه بوسیله آن روی برگ و ساقه ویا شاخه درختان چسبانده میشود، كه بوفور در طبیعت میتوان یافت. حشرات كامل بالتوری، از دانههای گرده، شهدهای نباتی و عسلك دفعی توسط شتهها، تغذیه مینماید .
5- زنبوران شكارچی و انگل : (Common wasps)
زنبورتریكوگراما، از كوچكترین زنبورهای پارازیت بوده كه با قراردادن تخم خود در داخل بدن میزبان یا تخم آفت، در طول مراحل تكاملی زندگی خود، با استفاده از محتویات بدن میزبان، سبب مرگ آن میشوند. در گروه دوم نیز، با شكار طعمه خود بطور مستقیم از آن تغذیه میكنند.
6- سنهای شكارگر : True bugs
این حشرات با فعالیت حشره خواری خود،بصورت شكارچی بروی تعداد كثیری از آفات نباتی دیده میشود، مخصوصا: شته، شپشكهای نباتی وبال ریشكداران، سخت بالپوشان، پروانهها، كنهها و…این حشره مفید در مبارزات بیولوژیكی از اهمیت زیادی برخور دار است، به مراحل مختلف رشدی آفت صدمه زده و با تزریق آنزیمهایی محتویات بدن میزبان را ابتدا تخریب و سپس سونداژ میكند.
ارزش این حشرات مفید در تقلیل جمعیت آفات نباتی بعلت تغذیه توام پوره و حشره كامل از یك میزبان، غالبا زیاد و درمقایسه با سایر حشرات بیولوژیك قابل توجه میباشد.
7 شیر مورچه: (Antlions)
درواقع جزء بالتوریهای خانواده Myrmeleonidae بوده وبعنوان شكارچی مخوف خاكهای نرم رودخانه و مزارع و جادههای خاكی مشهور است. این حشرات مفید تخمهای خود را در خاكهای نرم قرار داده و لارو آن درته این گودال تعبیه شده و قیف مانند كمین نموده و منتظر طعمه خود میماند. شیر مورچه بیشتر در نواحی جنوب و جنوب غربی آمریكا یافت شده و از حشراتی چون: مورچه، سوسكها و سایر حشرات رونده تغذیه مینماید .
8- مگسهای شكارچی: (Flies predators)
در راسته دو بالان فعالیت حشره خواری، غالبا منحصر به یكی از مراحل رشدی (لارو یا حشره كامل) میباشد. در این حشرات تعداد گونههای شكارچی بیشتر از گونههای انگلی میباشد. حشرات كامل معمولا از شیره گیاهان و عسلك دفعی حشرات مكنده تغذیه نموده ولاروها شكارچی محسوب می شوند، مانند لاروهای مگس سیرفید(خانواده Syrphidae) . میزبانهای این لاروهای شكارچی شامل: انواعی از شته، موریانه، زنبورها و…. در خانواده مگسهای تاكینیده (خانواده Tachinidae ) در مرحله لارو، بصورت انگل داخلی آفات عمل مینماید. مگسهای مزبور گاهی نیز بصورت شكارچی فعالیت میكنند .