زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دقيقي طوسي
واژه (عيد) در قرآن كريم تنها يكبار در آيه 114، سوره مائده آمده است: (عيسي ابن مريم گفت بارالها! اي پرودگار از آسمان مائده‌اي فرست تا اين روز براي ما و كساني كه پس از ما آيند روز عيد مباركي گردد و آيت و حجتي از جانب تو براي ما باشد، كه تو بهترين روزي دهندگاني.
عيسي بن مريم اين دعا را هنگامي ذكر كرد كه حورايون به او گفته بودند: اي عيسي ابن مريم، آيا خداي تو مي‌تواند براي ما از آسمان مائده فرستد؟ عيسي در پاسخ آنان مي‌گويد: اگر ايمان آورده‌ايد از خدا بترسيد! و هرگز شك در قدرت خدا و يا شك در اجابت دعاي پيغمبر خدا نكنيد. حواريون گفتند: ما شك نكرده‌ايم ليكن مي‌خواهيم كه از آن مائده آسماني تناول كنيم تا دل‌هاي ما مطمئن شود و بر يقين ما بيفزايد و تا به راستي عهدهاي تو پي بريم و بر آن گواه باشيم.
عيد خود مصدري است مانند عود به معناي بازگشتن و به همين مناسبت، سالگردها و يادبودها را (عيد) گويند. البته، اين نامگذاري به يادبودهاي خوش وتوام با شادماني اختصاص دارد.
(عيد) روزي است كه در آن سود و منفعتي به دست بيايد و در شرع مقدس اسلام، روزهاي اضحي و فطر عيد ناميده مي‌شوند. در عيد اضحي قرباني و در عيد فطر زكات فطر، مطرح است. همچنين مي‌توان گفت، عيد آن روزي است كه در آن نماز ويژه‌اي برگزار كنند يا روزي است كه مجمعي در آن فراهم آيد و يا آنكه عيد روزي است كه خلق از ماتم به شادماني (عود) كنند يا روزي است كه زندانيان را از زندان رها كنند و يا كودكان را از مكتب بيرون فرستند يا روزي است كه تفاوتي ميان درويش و توانگر نباشد يا آنكه (عيد) روز شريف و ارجمندي مي‌تواند، باشد.
از آيه (مائده) استفاده مي‌شود كه حضرت عيسي و مسيح روز نزول مائده را كه سال‌روز وقوع يك معجزه الهي در تاريخ است براي همه انسان‌ها (عيد) قرار داده است تا اين روز آيت و حجتي از جانب خداوند براي مردمان در تمامي اعصار بوده باشد و به ميمنت اين پديده پر بركت همه ساله شادماني و خجستگي آن روز تكرار گردد.
از آنجا كه (مائده) به معناي خوان پر نعمت، تنها دوبار در سوره مائده آمده است، مي‌توان گفت نزول رزق از آسمان به درخواست حضرت عيسي مسيح (ع) ويژگي خاصي داشته است كه به خاطر آن عنوان (مائده) را به خود گرفته است.
راغب اصفهاني مي‌گويد: مائده طبق و خواني است كه در آن طعام باشد كه هم به آن طبق و هم به طعام مائده گفته مي‌شود.
بنابراين، عيد در اين آيه اشاره دارد به نزول يك بركت آسماني در پوشش طبق يا طبق‌هايي از طعام و خوردني كه مي‌تواند تكرار و بازگشت آن روز نيز همان بركات را به همراه داشته و از اين جهت، آيت و حجتي ديگر از جانب خداوند متعال براي انسان‌ها و فرصتي ديگر براي ايجاد ارتباط با خدا و ذكر و ياد او در دل‌ها و زبان‌ها بوده باشد.
نوروز از ديدگاه امام صادق (ع)
علامه مجلسي در كتاب «زادالعماد» از قول معلي ابن حنيس نقل كرده كه امام صادق(ع) در فضيلت نوروز به حق خانه كعبه سوگند ياد كرده و عيد نوروز را تفسير و اهميت آن را چنين بيان داشته‌اند: در عيد نوروز حق تعالي در روز الست از ارواح بندگان پيمان گرفته است كه او را به يگانگي بپرستند و براي او شريكي قرار ندهند. اين روز اولين روز طلوع آفتاب، اولين روز وزيدن بادها و رويش گياهان است.
آداب اسلامي نوروز
شيخ قمي در مفاتيح الجنان از معلي بن خنيس درباره نوروز روايتي ذكركرده است كه اعمال اين روز و دعاي مربوط به آن را همراه دارد بي‌آنكه اشاره‌اي به فضيلت اين روز كرده باشد. ولي بحارالانوار مجلسي روايات معلي بن خنيس را به تفصيل آورده است. در آن روايات به فضيلت و برتري اين روز نسبت به ساير ايام بسيار پرداخته است و يكي از روايات مفصل معلي بن خنيس از نوروز را اين گونه تجليل كرده است: نوروز روزي است كه كشتي نوح بر كوه جودي قرار گرفت، روزي است كه جبرئيل بر نبي(ع) نازل شد، روزي است كه رسول اكرم(ص) علي(ع) را بر دوش كشيد تا بت‌هاي قريش را از بالاي كعبه رمي كند، روزي است كه نبي (ع) به وادي جن رفت و از ايشان بيعت گرفت، روزي است كه براي علي (ع) از مردم بيعت گرفت (غدير خم)، روزي است كه قائم آل محمد ظهور خواهد كرد و روزي است كه امام عصر(عج) بر دجال پيروز خواهد شد.
خنيس به نقل از امام صادق(ع) در مفاتيح‌الجنان روايت كرده است كه امام صادق فرمودند: چون نوروز شود غسل كن و پاكيزه ترين جامه‌هاي خود را بپوش و به بهترين بوي‌هاي خوش خود را معطر گردان پس چون از نمازهاي پيشين و پسين و نافله‌هاي آن فارغ شدي، چهار ركعت نماز بگذار يعني هر ركعت به يك سلام و در ركعت اول بعد از حمد ده مرتبه اناانزلنا و در ركعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قل يا ايهاالكافرون و در ركعت سوم بعد از حمد ده مرتبه قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفلق را بخوان و بعد از نماز به سجده شكر برو.
همان طور كه مشاهده مي‌شود اين روز نيز چون اعياد اسلامي با غسل كردن، پوشيدن جامه نو و معطر گرديدن به بوي‌هاي خوش و روزه داشتن آغاز مي‌شود، ضمن آنكه نمازي مشابه نمازهاي ساير اعياد اسلامي دارد.
نماز عيد نوروز
نماز عيد نوروز مشتمل است بر قرائت سوره حمد و سوره‌هاي قدر، كافرون، توحيد، فلق و ناس و بسيار شبيه به نمازي است كه ضمن آداب و اعمال روز جمعه و همين طور اعمال روز عيد غدير خم وارد شده است.
از آنجا كه قرائت سوره قدر در نماز عيد نوروز توصيه شده است، مي‌توان دريافت كه عيد نوروز نيز چون ديگر اعياد اسلامي با نزول بركات و آيات الهي همراه بوده است. تاكيد بر قرائت سوره‌هاي كافرون، توحيد، معوذتين نيز مي‌تواند اشاره به در خواست دفع انواع شرور و بدي‌ها داشته باشد.
دعاي عيد نوروز
دعاي مخصوص عيد نوروز با درود و صلوات بر رسول اكرم(ص) و آل او و اوصيا و همه انبيا و رسولان آغاز مي‌شود آن گاه با فرستادن درود بر ارواح و اجساد ايشان ادامه مي‌يابد.
در اين دعا آمده است: (هذا الذي فضله و كرمته و شرفته و عظمت خطره) اين فراز با اندكي جابه‌جايي در كلمات در دعاي مخصوص ماه مبارك رمضان، ماه نزول قرآن نيز آمده است.
فراز پاياني دعاي مخصوص عيد نوروز: (اللهم .... ما فقدت من شي فلا تفقدني عونك عليه حتي لا اتكلف مالا احتاج اليه يا ذالجلال و الاكرام) از آن جهت كه در آن سخن از گم شدن و گمشده‌ها به ميان مي‌آيد، بيش از اندازه قابل توجه است زيرا، چنانكه در گزارش آيين‌هاي ايراني خواهد آمد عيد نوروز همان روزي است كه حضرت سليمان(ع) انگشتري خويش را پس از مدتي پيدا كرده است.
منبع: وب‌سايت حميد حاج اسمعيلي اردكاني.