زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

در معارف اسلامي آمده است هر روزي كه در آن گناه صورت نگيرد، عيد است چنان كه حضرت علي(ع) مي‌فرمايد: «كل يوم لا يعصي ا... فيه فهو يوم عيد».
عيد نوروز كه با تحويل سال و چرخيدن يك دور كامل زمين به گرد خورشيد شروع مي‌شود، از جمله اعيادي است كه تاريخ پيدايش آن قبل از اسلام است. اين عيد با آمدن اسلام و زدودن خرافات از چهرۀ آن مورد موافقت و تأييد اسلام قرار گرفت؛ در روايات نيز آمده است كه روزي براي حضرت علي(ع) هديه‌اي آوردند، حضرت فرمود اين چيست؟ گفتند: ‌اي امير المؤمنين، امروز نوروز است. فرمود هر روز را براي ما نوروز قرار دهيد.
امام صادق(ع) درباره نوروز فرموده‌ است: «هيچ نوروزي نيست كه ما در آن متوقع گشايش و فرجي نباشيم؛ زيرا نوروز از روزهاي ما و شيعيان ما است».
امام خميني(ره) در يكي از پيام‌هاي نوروزي مي‌فرمايد: «اين عيد، هر چند يك عيد اسلامي نيست ولي اسلام آن را نفي نكرده است».
مرحوم محمدحسين كاشف‌الغطاء در جواب اين سؤال كه اعتقاد شيعه و روش شما دربارۀ روز اول سال(نوروز) چيست؟ چنين نوشت: نوروز مقتضاي جهان است در بشر و حيوان و جماد، بلكه در آسمان و زمين و هوا و فضا و بر اين اساس رواياتي از اهل بيت(ع) درباره نوروز به ما رسيده كه عيد گرفتن را تأييد كرده‌اند و نيز به نماز، ذكر و عبادت سفارش نموده‌اند و ...
برهمین اساس، با طرح پرسشی، نظر برخی مراجع عظام تقلید را در خصوص آداب و اعمال زمان تحویل سال نو و توصیه‌های آنان را در این باره جویا شديم.
حضرت آیت‌ا... العظمي مظاهری اظهار داشت:
1-‌ بهترين چيزها در موقع تحویل، خواندن اين دعا، با توجه به معني است: «يا مقلّب القلوب والابصار، يا مدبّر الّيل و النّهار، يا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الي احسن الحال». ای خدایی که همه چیز در دست تو است، سال خوشی به همۀ ما عنایت فرما.
و از خداوند متعال با توسل به اهل بیت«علیهم السلام» بخواهید در این سال، تقوا و رابطه با خودش و سلامتی و امنیت، مقدّر شما بکند و فرج حضرت ولی عصر«ارواحنافداه» انشاءا... حاصل شود.
همچنین محدث قمی در مفاتیح، در آخر دستورات ماه‌ها، نمازی در آن روز نقل می‌کند و بعد از نماز دعايی و در آن دعا شرافت و کرامت آن عید را نقل می‌کند که خواندن آن خوب است.
2-‌ هرکس باید حساب سال را و گذشته را بکند و اگر گناهکار است، جداً توبه کند و با حالت توبه وارد سال شود.
3-‌ بايد اين آتش اختلاف كه در همه خانه‌ها رفته است، با دامن نزدن به آن خاموش شود و از گذشته‌ها هيچ حرفي زده نشود و گرمي و اتّحاد خانه و خانواده و مجالس با يگديگر حفظ شود.
همچنين حضرت آیت‌ا...‌العظمي مبشر کاشانی ضمن توصيه همگان به رعايت آداب واعمال وارده در كتب ادعيه به شرح دعاي يا مقلب القلوب پرداخت و افزود: نماز و دعاهاي خاصي جهت تحويل سال در مفاتيح الجنان و كتب ادعيه ديگر آمده كه سزاوار است به آنها عمل شود، مطلب مهم توجه به لزوم تحول در سير انفسي انسان است كه به تحول در طبيعت بايد در انسان ايجاد شود پس بايد باتوجه دعاكنيم و بگوييم: «يا مقلب القلوب والابصار، يامدبرالليل والنهار، يامحول الحول والاحوال، حول حالناالي احسن الحال». مدبر ودبير آفرينش در حوزه حالات بشري، مقلب‌القلوب والابصار و در طبيعت مدبرالليل والنهار ومحول‌الحول الاحوال است كه با تدبير خود، جهان را از حالي به حالي متحول نموده و دو آيت خود «ليل و نهار» را تدبير مي‌كند تا نظام احسن، مستقر و پايدار باشد .
پس از حضرتش مسالت مي‌نماييم كه حال ما را به «احسن حال» تبديل نمايد زيرا طبيعت بشر به جهت تعاقب و تنازع دوآيت «نفس اماره و لوامه» دست‌خوش تحولاتي مي‌شود كه با تمايلات نفساني و وساوس شيطاني غالبا سير نزولي داشته و (اسوء‌الحال) مي‌گردد و فقط اوست كه قدرت تحويل اسوءالحال به احسن‌الحال را دارد.
پس از او مي‌خواهيم تا نظام هستي انسان نيز به احسن الحالات تبديل شود.
ترك گناه، تطهير ظاهر و باطن، نظافت لباس و خانه و محيط كار، تغيير روش‌هاي غلط زندگي به روش‌هاي صحيح، تجليل از والدين، ديد و بازديد و صله ارحام، اداءحقوق الناس، راضي شدن از مردم و راضي نمودن ديگران كه به عللي از ما ناراضي باشند، شاد نمودن دل‌ها با هبه و بخشش، عيادت مريض، دستگيري از فقرا و مستمندان، ذكر و توجه قلبي و لساني به خداوند متعال و توسل به اهل‌البيت عليهم‌السلام و ... تماما از اموري هستند كه از علايم استجابت دعاي ما هنگام سال تحويل و تحول و تكامل روح و نفس انسان است.
همچنين حضرت آیت‌ا... العظمي علوی گرگانی ضمن بيان ضرورت تحول در روح و روان آدمي در زمان تحويل سال به هفت‌سين قرآني اشاره كرد و گفت: تحویل سال باید در حقیقت تحول در روح و روان انسان‌ها و زنده شدن نفس غفلت‌زده انسان باشد همان‌طور که در عالم طبیعت نیز بیداری طبیعت به وجود می‌آید و این همان معنای حقیقی یا محول‌الحول والاحوال است و لذا در روایات سفارش شده که در هنگام تحویل سال سیصدوشصت مرتبه ذکر یا محول‌الحول والاحوال الی آخر خوانده شود که این خود شاید باعث بیداری نفس انسان در این دنیای ظلمانی و پر از فتنه شود و چقدر خوب است که علاوه بر هفت‌سین باستانی از هفت‌سین قرآنی که امیرالمومنین علی علیه‌السلام دستور داده‌اند استفاده شود و آن این است که بر روی ظرف چینی با زعفرانی که با گلاب مخلوط شده این هفت ذکر قرآنی نوشته شود:
1- سلام علی آل یاسین 2- سلام علی نوح فی‌العالمین 3- سلام علی ابراهیم 4- سلام علی موسی و ‌هارون 5- سلام قولا من رب رحیم 6-سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین 7- سلام هی حتی مطلع‌الفجر سپس این نوشته‌ها با آب شسته شود (که بهتر است آب زمزم و یا باران باشد) و آب جمع‌شده را به افراد خانواده بنوشانید امید است که باعث دفع بلا و کسب سلامتی در طول سال جدید شود.
در خاتمه نيز، حضرت آيت‌ا... العظمي روحاني در اين باره مردم را به رعايت اعمال و آدابي كه در كتاب‌هاي مفاتيح و زادالمعاد اشاره شده توصيه كرد.


منبع: تابناك

آداب نوروز در اسلام
پس از ظهور اسلام و گسترش آن به ایران زمین با توجه به کتب فقها و متون سنت از آداب نوروز در اسلام می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
غسل نوروز: «اذا کان یوم النیروز فاغتسل...» وقتی نوروز شد غسل کن.
بر طبق این حدیث غسل کردن از آداب نوروز محسوب می‌شود، به‌ویژه آنکه در حدیث دیگری آب ریختن سنت نوروز قلمداد شده است. براساس این حدیث وقتی پیامبر بنی‌اسرائیل خواست هزاران نفری که مرده بودند به دستور خداوند زنده کند بر آنان آب پاشید و پاشیدن آب سنت نوروز شد زیرا آن اتفاق عجیب مقارن با نوروز بود.
به نظر می‌رسد آب ریختن در نوروز با سفارش احادیث که غسل نوروز به‌جا آورید به مرور تغییر یافته است. فقها نیز در فتاوای فقهی خود به غسل نوروز البته به‌صورت استحبابی اشاره کرده‌اند.
هدیه نوروز: هدیه دادن در نوروز از قدیم‌الایام مرسوم بوده است. در اسلام نیز این رسم با همان کیفیت تأیید شده است. یعنی رسم هدیه دادن به‌طور کلی مورد پذیرش واقع شده است در برخی از موارد حتی معصوم سفارش داده بودند که به یکدیگر هدیه دهید.
دید و بازدید: «... تهادو و تواصلو فی‌ا...» به خاطر خدا به یکدیگر هدیه داده و صله رحم کنید.
دید و بازدید و تبریک نوروزی به عنوان یکی از آداب نوروز برشمرده شده است با توجه به آن اسلام این رسم پسندیده را در نوروز تأیید کرده، هر چند در ایام دیگر سال واجب است، در همه احوال صله رحم واجب بوده اما در نوروز این وجوب تأکید بیشتری دارد.
لباس تمیز پوشیدن و معطر شدن: «قال: اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک...» وقتی نوروز شد غسل کن و بهترین و پاکیزه ترین لباس‌هایت را بپوش و با بهترین عطرها خود را خوش‌بو ساز.
روزه گرفتن: «اذا کان یوم النیروز... و تکون ذلک الیوم صائما.» وقتی نوروز شد در آن روز روزه باش.
به موجب این حدیث روزه گرفتن از آداب نوروز است فقها نیز در باب روزه‌های استحبابی روزه اول نوروز را مستحب دانسته‌اند.
نماز عید: «اذا کان یوم النیروز... فاذا صلیت النوافل الظهر والعصر فصل بعد ذلک اربع رکعات تقراً»...
وقتی نوروز شد... وقتی نمازهای نوافل و ظهر وعصر را خواندی بعد از آن 4 رکعت نماز بخوان. به‌طوری که در رکعت اول فاتحه‌الکتاب را خوانده و بعد از آن ده مرتبه سوره قدر را می‌خوانی و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره جحد(كافرون) را می‌خوانی و در رکعت سوم بعد از حمد ده مرتبه سوره توحید را می‌خوانی و در رکعت چهارم بعد از حمد ده مرتبه سوره‌های ناس و فلق را می‌خوانی، بعد از آنکه از خواندن نماز فارغ شدی سجده شکر به‌جا آورده و در آن سجده از خدا می‌خواهی تا خدا گناهان پنجاه ساله‌ات را بیامرزد».
این نماز در حالی توصیه شده است که معمولاً هم در گذشته و هم در حال گروهی از مردم با ورود به نوروز به قدری از معنویات غافل می‌شوند که گویا خبر دیگری نیست.
مع‌الوصف تاکید بر آنست که اسلام نوروز را پذیرفته اما به آن جهت داده است. باید از آمدن بهار درس معاد آموخت و پیش از آمدن نوروز خانه‌تکانی کرد و خانه را از خبث و گرد غبار و دل و قلب و روح را با غسل نوروز از حدث پاک کرد، باید هنگام سال تحویل دعای:
یا مقلب القلوب والابصار
یـا مـدبـرالـیـل والـنـهـار
یا محول‌الحول والاحوال
حول حالنا الی‌احسن الحال
را با خلوص نیت در مکان‌های مقدس و یا در هر جایی با وضو و رو به قبله به یمن ورود به سال جدید خواند، باید هنگام سال جدید به یاد مستمندان و بیچارگان افتاد.

منبع: بنياد فرهنگي رضوي