زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

مهندس مسعود خبازي كارشناس اداره استاندارد كاشان

امروزه با افزایش جمعیت وکاهش سرانه ذخیره منابع آبی، همچنین افزایش آلودگی‌های فیزیکی‌، شیمیایی و میکروبی آب، بحران آب به عنوان یکی از معضلات بزرگ جهانی مطرح شده است. در کشور‌های صنعتی، مهم‌ترین علت گرایش به مصرف آب بسته‌بندی‌شده این است که مردم به دلیل احتمال وجود ترکیبات مضر در آب‌های کلر‌زنی یا گند زدایی شده، تمایل به مصرف آن ندارند.

این مساله حتی در کشور‌هایی که شبكه آب ایمن و مناسب دارند نیز دیده می‌شود. در کشور‌های در حال توسعه نیز مهمترین علت مصرف آب‌های بسته‌بندی‌شده پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های ناشی از مصرف آب آلوده است. 

مخاطرات آب معدنی آلوده 

آلودگی شیمیایی ومیکروبی آب‌های معدنی می‌تواند موجب بیماری‌های متعدد، به ویژه در میان کودکان، سالخوردگان و افرادی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است، شود و از این نظر هزینه‌های اقتصادی سنگینی را به جامعه تحمیل کند. به همین دلیل، اطمینان از سلامت آب‌های معدنی مصرفی در جامعه اهمیت ویژه‌ای دارد. 

مخاطرات ناشی از آلودگی میکروبی  

در صورت عدم رعایت شرایط بهداشتی در حین استخراج، جمع‌آوری، فرایند بسته‌بندی و حمل ونقل آب معدنی، میكروارگانیسم‌های متعددی می‌توانند از طریق آب به انسان منتقل شوند و ایجاد بیمارهایی مثل: وبا، حصبه، سندرم خستگی مزمن، گاسترو آنتریت، اسهال باسیلی، زخم‌های معده و روده، عفونت ریه، عفونت پوستی، اسهال، بیماری‌های انگلی و هپاتیت A كنند.  

مخاطرات ناشی از آلودگی‌های فیزیکی و شیمیایی  

باتوجه به خواص منحصر به آب که می‌تواند به عنوان یک حلال، بسیاری از مواد را در خود حل نموده وبه صورت محلول حمل كند، آلاینده‌های متعددی می‌تواند در آب وجود داشته باشد؛ به ویژه در مواردی که منابع آب وحریم آن حفاظت‌شده نیست.

آلاینده‌های محلول، مانند نیترات‌ها به صورت محلول در آب‌های زیرزمینی می‌توانند فواصل طولانی را طی کنند. وجود آلاینده‌های شیمیایی در آب معدنی بیشتر از مقادیر استاندارد ممكن است در صورت مصرف مستمر آب، باعث بیماری‌های متعددی شود. در ادامه، فهرست برخی از مهم‌ترین آلاینده‌های شیمیایی آلی وغیر آلی آب وعوارض ناشی از مصرف مستمر آب آلوده به مواد  شیمیایی آمده است. 

آب بسته‌بندی‌شده  

 آب بسته‌بندی‌شده به دو صورت وجود دارد: 1-آب آشامیدنی  2- آب معدنی  

بازار مصرف آب بسته‌بندی‌شده در دنیا حدود 89 لیتر در سال است که از این مقدار، 59 درصد مربوط به آب آشامیدنی و41 درصد مربوط به آب معدنی طبیعی است. 

آب معدنی طبیعی  

آب معدنی طبیعی، آبی است که بدون انجام فرایند، از نظر میکروبیولوژی ایمن است و از منابع زیرزمینی حفاظت‌شده به دست می‌آید و به دلایل زیر با آب آشامیدنی فرق دارد:

حاوی املاح معدنی خاص و عناصر جزئی و دیگر ترکیبات است.  

مستقیما از چشمه یا قنات‌های حفرشده در طبقات زیر زمین، به دست آمده و حاوی نسبت‌های متناسبی از املاح معدنی و عناصر جزئی معین می‌باشد. 

با وجود تاثیر متناوب عوامل مختلف طبیعی از نظر دما، میزان آبدهی و ترکیبات نسبتا ثابتی دارد. 

در نزدیک‌ترین محل ممکن به سرچشمه آب تحت شرایط بهداشتی خاص بسته‌بندی می‌شود. 

تحت شرایطی جمع‌آوری می‌شود که کیفیت شیمیایی و میکروبی آن حفظ شود. 

نکات قابل توجه هنگام خرید  

ظــروف مــحـتوی آب مــعدنی بسته‌بندی‌شده باید تمیز وغیر قابل نفوذ باشد.

آب معدنی باید زلال و بدون ذرات معلق و رسوب و عاری از بو ومزه نامطلوب باشد. 

در برچسب نشانه‌گذاری موارد ذیل باید درج شود: 

 نـام شرکت تولیدی ونام تجاری آن 
 نشانی کامل تولیدکننده 
 نــام ومـحل جـغرافیایی سرچشمه آب معدنی 
 تـاریـخ تــولید و انقضای مصرف 
 شماره پروانه ساخت وزارت بهداشت 
 علامت استاندارد ملی ایران 
 شرایط نگهداری (نور و دما )
 درج حدود ترکیبات شیمیایی آب معدنی طبیعی 

چنانچه آب معدنی حاوی فلوئورید بیش از یک میلی‌گرم در لیتر باشد، باید عبارت «حاوی فلوئورید» و اگر حاوی بیش از دو میلی‌گرم در لیتر باشد، باید عبارت «برای نوزادان و کودکان کمتر از هفت سال استفاده نشود» به طور آشکار روی برچسب آن درج شده باشد .

همچنین در صورتی که میزان نیترات آب بیش از 10میلی‌گرم در لیتر باشد، باید عبارت «برای نوزادان مناسب نیست» روی برچسب درج شود. ضمنا درج خواص درمانی تحت هر عنوان ممنوع است.