برلیانت بزرگمهر؛ مشاور تغذیه و رژیم‌درمانی
ماهی دارای ارزش تغذیه‌ای بسیار بالایی است و اكثر مواد مغذی مفید و ضروری برای انسان را به تنهایی داراست، ولی ویژگی مخصوص ماهی كه آن را بین سایر مواد غذایی حائز اهمیت خاص ساخته است، نوع چربی موجود در آن می‌باشد.
ماهی و آبزیان با وجود آنكه از دسته مواد غذایی حیوانی هستند، چربی‌های آنها از اسیدهای چرب اشباع‌نشده، با چند باند مضاعف تشكیل شده‌اند. به خصوص نوعی اسید چرب اشباع نشده به نام امگا-3 در آبزیان وجود دارد كه اثرات بسیار مهمی در سلامت انسان برعهده دارد.
پروتئین موجود در ماهی، در رشد و سازندگی سلول، عمل ترمیم، تولید آنزیم‌ها، هورمون‌ها و آنتی‌بادی موثر است. ماهی یكی از منابع خوب آهن است و آهن، در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میكروب‌ها نقش مهمی به عهده دارد. آهن موجود در ماهی به‌گونه‌ای است كه جذب آن در دستگاه گوارش آسان می‌باشد و به خوبی در بدن به مصرف می‌رسد. ماهی حاوی مقدار قابل توجهی ویتامین‌های گروه B می‌باشد. این ویتامین‌ها در تنظیم فعالیت سلول‌های عصبی و در نتیجه در سلامت سیستم عصبی و نیز در سلامت پوست تأثیر دارند. ماده مغذی دیگری كه در ماهی به مقدار كافی وجود دارد، روی می‌باشد. روی یك ماده مغذی است كه در رشد كودكان و نوجوانان و نیز در بلوغ جنسی نوجوانان تأثیر مهمی دارد. ماهی از منابع غنی فلوئور محسوب می‌شود. فلوئور در سلامت و استحكام دندان‌ها و پیشگیری از پوسیدگی دندان تأثیر مهمی دارد. ماهی دریا از بهترین منابع ید به حساب می‌آید. ید در رشد اثرات قابل توجهی دارد و كمبود آن موجب اختلال در رشد و كوتاهی قد می‌شود. ماهی‌هایی كه با استخوان مصرف می‌شوند (مانند ماهی كیلكا و ساردین)، علاوه بر خواصی كه برای انواع ماهی‌ها ذكر شد، حاوی مقدار قابل توجهی كلسیم نیز می‌باشند، بنابراین در رشد، استحكام و سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها موثرند. امروزه ثابت شده است كه مصرف ماهی و آبزیان به علت داشتن امگا 3، در پایین آوردن چربی‌های نامطلوب خون مانند كلسترول تام، VLDL ،LDL و تری‌گلیسیرید تأثیر مهمی دارد، همچنین در حفظ تعادل فشار خون و نگهداری آن در حد مناسب موثر است و از اختلالات قلبی- عروقی و سكته‌های قلبی و مغزی پیشگیری می‌كند.
مصرف ماهی و آبزیان برای خانم‌های باردار و شیرده نه‌تنها مفید می‌باشد، بلكه ضروری است، زیرا این ماده غذایی در رشد مغز و تكامل سیستم عصبی جنین و كودك شیرخوار موثر است. اثر مهم دیگری كه ماهی و آبزیان در سلامت جنین دارند این است كه وزن جنین را به حالت متعادل نگاه می‌دارد. ماهی و آبزیان به علت دارا بودن اسیدهای چرب امگا-3، در پیشگیری از ابتلا به سرطان موثر هستند. مصرف ماهی و آبزیان در پیشگیری از بیماری‌های التهابی و تسكین دردهای ناشی از این بیماری‌ها و همچنین تقویت ذهن و پیشگیری از اختلالات ذهنی مانند دمانس (زوال عقل) و آلزایمر موثر است.
