دکتر سید ضیاءالدین مظهری؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی
در بررسیهای به عمل آمده در قبال ناکامیهای عده کثیری از رژیم لاغری گیرندگان طالب اندام دلخواه و رویایی نکات مشترک و تکراری کاملا یکسانی وجود دارد که عبارت میباشند از:
الف- دستیابی هرچه سریعتر به وزن دلخواه و ایدهآل به قول معروف زود، تند، سریع به هر وسیلهای
ب- استفاده از رژیم لاغری های بسیار کم کالری نامتعادل تا مرز 600-400 کیلوکالری فاقد ریزمغذیهای کلیدی
ج- حذف بعضی وعدههای غذایی در طول رژیم لاغری و عدم استفاده بجا و به اندازه از این یا آن گروههای غذایی اصلی
د- افزایش هرچه بیشتر فعالیتهای بدنی هم از نظر تعداد روزهای فعالیت و هم مدت فعالیت در هر بار در طول روز
صدمات گرسنگیهای خودتحمیلی
هیچ عاملی بیشتر از گرسنگی کشیدن و عدم تامین مواد مغذی مورد نیاز روزانه در اثر رژیم لاغری سخت، عضلات بدن را صدمه نمیرساند گرچه به ظاهر بعد از تحمل گرسنگی و عدم پاسخگویی مناسب برای رفع آن خود بخود و به تدریج گرسنگی ذایل میگردد بدون آنکه چیزی خورده شود و فرد رژیم گیرنده نیز از اراده و تحمل خود احساس رضایت میکند که جلوی هوس خوردن را گرفته است و رژیم لاغری را نشکسته است و دیری نمیپاید که به اندام دلخواه خود و پوشیدن لباسهای شیک بایگانی شدهاش نایل خواهد گشت زهی خیال باطل چرا؟
برای اینکه در طول رژیم لاغری شدید بدن فرد بجای غذا و مواد مغذی به خود خوری روی آورد تا انرژی لازم را جهت ادامه حیات تامین سازد در این حالت، سیستم در حالت بروز موقعیتهای اضطراری قرار گرفته سوخت مورد احتیاج خود را به جای آنکه از چربیهای ذخیره تامین نماید که فرد رژیم گیرنده آرزوی به مصرف رسانیدن آنها را دارد تامین سازد به سوی عضلات بدن هجوم میآورد تا چربیها یا ذخایر، انرژیهای متراکم خود را برای ادامه زندگی طولانی تر حفظ نماید و با یک تیر، دو نشان میزنند.
در درجه اول شعله حیات و زندگانی را تا حداکثر امکان کاهش و فرو نشانیده و مصرف انرژی را با تحلیل عضلات و کاستن میتوکندریهای فراوانش پایین میآورد و رژیم لاغری فرد بسیار دور از انتظار پیش می رود و در مرحله بعدی انرژی مورد نیاز فعالیتهای غیرارادی را که حیات هر فردی به تداوم تامین آنها بستگی دارد برای مدت طولانیتری در بافتهای چربی ذخیره می نماید تا در موارد بعدی انريی لازم را برای فعالیتهای غیر ارادی حیاتبخش تامین نماید.
عوامل ایجاد کننده ولع خوردن غیرقابل کنترل
زمانی که فردی در رژیم لاغری صبحانه را حذف نماید و به میانوعده نیمروز لب نزند حدود ساعت یک و نیم یا 2 ناهار میل کرده و این روش را ادامه دهد پس از کوتاه زمانی و از آغاز عصرگاه هوس گرسنگی و میل به غذا چنان ولعی را برای خوردن زمینهسازی مینماید که فرونشاندن این وضعیت که ناشی از قرار گرفتن بدن در حالت اضطراری میباشد در کوتاه زمانی و با یک یا دو پرس غذای کامل از بین نمیرود چرا این موضوع فراخوانده میشود؟
برای اینکه شما به بدن خود ستم روا داشتهاید و از آن به صورتهای گوناگونی کار کشیده و استفاده نمودهاید بدون اینکه نیازش را به انرژی پروتئین و ریزمغذیهای کلیدیاش تامین سازید و بتدریج ریزمغذیهای کلیدی میلیاردها سلول را از بین برده به طور مثال صبح از خواب برخواستهاید و دوش گرفته لباس پوشیده و کارهای مختلفی را تا خروج از منزل به انجام رساندهاید.
به طرف محل کار خود رانندگی کرده یا راه رفتهاید تمام روز را با انجام کارهای مختلف از جمله فکر و اندیشه مختلف و نقشهکشیهای متعدد به پایان بردهاید. بدون اینکه از فشاری که به سیستم بدن خود وارد ساختهاید و انرژیهای موجود ذخیرهاش تهی ساختهاید و روز را به شب رسانیدهاید و این موضوع را بارها تکرار نموده و مینمایید. فکر نمیکنید در قبال این موضوع نهایتا چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
بلی درست حدس زدهاید در تمامی سیستم های زیستی شما آژیر قرمز به صدا درآورده خواهد شد و وضعیت اضطراری آغاز و به صورت زنجیرهای مکانیسمهای مبارزه با قحطی به کار انداخته میشود که با تحلیل بیشتر عضلات یا تخریب سایر بافتها در این رژیم لاغری نیازهای افزایش یافته سیستم تولید و توزیع انرژی مستقل از سیاست کلی بازسازی و ترسیم و جایگزینی بخصوص نگهداری از کلیات بدن فقط و فقط به احتکار انرژی پرداخته و تمامی امکانات موجود یا به دست آمده را فقط به صورت چربی شکل داده و نگهداری مینماید.
آیا لازم است در روند اجرای رژیم لاغری و کاهش وزن غذاهای خوشمزه حذف شوند؟
در بررسیهای علت ناکامی رژیمگیرندگان و شکست رژیم لاغری طالب تناسب اندام و مرور برنامههای غذایی توصیه شد. مشاهده میشود نظرات عجیب و توصیههای غریبی به عمل آمده است از جمله با حذف غذاهای دلخواه و تغییر ریتم وعدههای غذایی داده شده.
به طور مثال 1- تقلیل شدید میزان مصرف غذا 2- حذف شدن مواد غذایی مختلف 3- کاهش تعداد وعدههای 3 گانه اصلی یا میانوعده 4- تغییر ساعت تناول وعدهها 5- محروم شدن طولانی مدت از غذاهای دلخواه و خوشمزه مورد علاقه 6- تحمل فشار همه جانبه محرومیت های غذایی به طوری که مشاهده می شود.
برنامه غذایی شکستخوردگان رژیم لاغری های های خیالی به صورت یکنواختی تکراری، کم مقدار و فاقد ریزمغذیهای کلیدی بوده و بدون رنگ و طعم و مزه و بطور عجیبی در هر مراجعهای یکنواختی خسته کننده و دلآزار تکرار شده بود اجرا کنندگان این قبیل برنامهها نه تنها از وعدههای غذایی تعیین شده احساس سیری نمیکردند بلکه بسیار دچار سرخوردگی و احساس افسردگی در هر وعدهای به آنها دست میداده مضافا به اینکه به علت عدم تشابه برنامههایشان با خانواده یا دوستان و همکاران و همکلاسان روز به روز از جمع خودشان کنار کشیده و به درونگرایی سوق یافته بودند.
نقش لذت بردن ازمیل کردن غذاهای دلخواه
احساس رضایت و لذت بردن از اجرای برنامه و عدم احساس گرسنگی در خورد و خوراک و جنبش و حرکت کردن موجب ترشح هورمون خوشحالی یا (اندورفین) می گردد که مهار کننده تولید هورمونهای استرس گردیده و سوخت و ساز بدن را افزایش داده و چربیهای انباشته شده را به مصرف تولید انرژی میرساند.
یعنی با تعادل و تنوع در رژیم لاغری های کاهنده وزن، شاید که بتواند ریزمغذیهای پنجاهگانه را تامین و عدم ابتلا به گرسنگیهای سلولی را تضمین و مقدار ناچیزی از کل انرژی روزانه مورد نیاز را در طی رژیم لاغری کاهش دهد به طول اصولی و اساسی ذخایر چربیهای انباشته شده را بطور تدریجی ولی مداوم به مصرف خواهد رساند و هر هفته سایزهای فرد را مخصوصا در محیط شکم و ناف کاهش خواهد داد و تا زمانی که نقصانی در انرژی پایه رخ ندهد و این روند کماکان ادامه یابد و نتایج به دست آمده نیز به مدت طولانیتری ماندگار و عوارض پیری پوست و افتادگی اندامها و صورت و غیره پدیدار نخواهد شد و به موازات کاهش تدریجی و مداوم از ذخایر چربیهای بدن پوست فرصت کافی جهت جمعتر شدن و تطبیق خود با تعهدات آغاز شده خواهد داشت و بدین ترتیب همراه با تناسب اندام نیز همراه با رهایت رژیم لاغری رخ خواهد داد.
در رژیم لاغری و در امر کاهش وزن وقتی که دانسته و ندانسته بهر دلیلی خودتان را دچار گرسنگی ظاهری و سلولی با اجرای رژیمهای نامناسب و نامتعادل کاهنده وزن و سایز مینمایید شدیدترین و زیانبارترین حالت آمادهباش و آژیر قرمز را در تمامی وجودتان پدیدار میسازید که تحولات شگرف و بنیادی را در شکستن و پیوستن تولید و توزیع و ذخایر بدن را موجب میگردند به جای صدور فرمان سوخت ذخایر انرژی که به صورت بافتهای چربی در ارگانهای بدن جا خوش نمودهاند از طریق فرمانهای ابلاغی به صورت شیمیایی و هورمونی یا اعصاب حسی و حرکتی به ذخیره بیشتر چربیها پرداخته میشود.
همانطور که در سطور قبلی نیز اشاره گردیده غده تیروئید که نقش نظارت بر سوخت و ساز بدن را به عهده دارد به جای T3 مبادرت به تولید 3rT مینماید که برعکس T3 نقش آن ممانعت از سوزانیده شدن چربیهای بدن میباشد برعکس اگر رژیم لاغری های شما به طور متناسب و متعادل در وعدههای غذایی مرتب در زمان مشخص با تلفیقهای افزایش دهنده ارزش بیولوژیکی و کامل کننده کمبودهای این یا آن ماده غذایی بدن را از حالت آمادهباش و اضطراری خارج خواهد نمود و با تمهیدات مناسبی شما ضمن لذت بردن از خورد و خوراک و عدم گرسنگی دائمی، به وزن و سایز ایدهآل خود با میل کردن غذا ها خواهید رسید نه با نخوردن و محرومیت کشیدن. به همین دلیل است که باید رژیم لاغری اصولی را دنبال کنید.