فتالات ها پس از ورود به بدن، سریعا به منواسترها متابولیزه می شوند، كه منواسترها می توانند به محصولات اكسیداتیو تبدیل و سپس كونژوگه شده، دفع گردند. متابولیت های فتالات به عنوان شاخص مواجهه با آن به شمار می روند و از آنجا كه فتالات از راه های مختلف وارد بدن انسان می شود غلظت متابولیت های ادراری فتالات روش دقیق تعیین احتمال مواجهه با فتالا ت در انسان می باشد.
همان طور كه ذكر شد فتالا ت ها به عنوان آنتی آندروژن بر سلا مت سیستم تولیدمثل مردان اثرات سوء دارند كه مكانیسم اثر به این شكل می باشد: محور هیپوتالا موس - غده هیپوفیز تنظیم كننده اصلی سیستم تولیدمثل است كه با فیدبک منفی عمل می كند و هورمون آزادكننده گنادوتروپین را از هیپوتالاموس آزاد می سازد. این هورمون منجر به آزادسازی گنادوتروپین ها (هورمون لوتئین بپ و هورمون محرک فولیكولی بثء) از هیپوفیز می گردد.
این هورمون ها نیز از طریق گردش عمومی بر سلول های فعال گنادها یعنی تخمدان و بیضه عمل می كنند كه از سلول های لا یدیک بیضه <تستوسترون> و <استرادیول> و از سلو های سرتولی بیضه، <اینهبین ا> ترشح می گردد. مشخص شده است فتالا ت ها در هر زمان و خصوصا در دوره جنینی بر محور هیپوتالا موس - هیپوفیز اثر كرده، موجب افزایش حساسیت آن می گردند.
از این رو توجه به دریافت فتالا ت در خانم های باردار حائز اهمیت می باشد و در مطالعه ای مشخص گردید افزایش فتالات در خانم های باردار موجب رشد كمتر اندام های جنسی پسران، بلوغ دیررس، سطح تستوسترون كمتر، شمار اسپرم پایین تر و استعداد بیشتر به سرطان بیضه شده است.
علا وه بر اثرات فتالا ت بر اندام های تولیدمثلی مردانه، سرطان زایی فتالا ت در اندام های كبد، كلیه و تیروئید در نشخواركنندگان دیده شده است و مكانیسم های اثرات فتالا ت بر سیستم های تولیدمثلی با مكانیسم سرطان زایی آن متفاوت می باشد. از سوی دیگر در هر دو مدل تحقیقات حیوانی و انسانی نشان داده شده است كه میزان مواجهه با فتالا ت ها با افزایش مقاومت به هورمون انسولین و چاقی های شكمی رابطه دارد.
در یكی از جدیدترین مطالعات در دانشگاه روچستر آمریكا با استفاده از داده های مطالعه ثئپابپ، نشان داده شده كه سطوح متابولیت های فتالات در ادرار با افزایش محیط دور كمر مردان و چاقی شكمی ارتباط خطی مستقیم دارد.
با توجه به روند رو به تزاید چاقی به ویژه چاقی های شكمی در جامعه از یک سو و اهمیت مصرف مواد غذایی سالم و طبیعی از سوی دیگر، لزوم بازنگری در الگوی غذایی عمومی، جایگزین نمودن مواد بسته بندی كم خطر و توجه به میزان مواجهه مادران باردار و شیرده با اینگونه تركیبات شیمیایی مضر، اولویت های تغذیه ای كشور عزیزمان محسوب می شود و ضروری است كه با اندازه گیری این مواد در محصولات غذایی مختلف راه های پیشگیری یا كاهش دریافت آنها شناسایی و معرفی گردند.
برای خواندن بخش اول- فتالات، چاقی و اختلالات تولیدمثلی در مردان- اینجا کلیک کنید.
