دكتر سیدضیاءالدین مظهری
برای دستیابی به اندام موزون و رهایی از كیلوهای اضافی انباشته شده در اعضا و ارگان‌ها گرچه ایجاد بیلان منفی انرژی دریافتی نسبت به مصرف روزمره لازم است، ولی كافی نمی‌باشد. پیچیدگی عملكرد سیستمهای متنوع و متعدد دنیای درونی افراد بسیار شگفت‌انگیز و حیرت‌آور بوده و هر روزی كه می‌گذرد دانش پژوهان و متخصصین سخت‌كوش در گستره گیتی با پژوهش‌های عجیب و غریب خود به كشفیات تازه‌ای در قبال حفظ حیات توام با عمر طولانی و عاری از درد و رنج و مرض بنی نوع بشر دست می‌یابند.
متأسفانه از این نوآوری‌ها و یافته‌های ذی‌قیمت نه تنها مددجویان و نیازمندان تعدیل وزن آگاهی پیدا نمی‌نمایند بلكه افراد غیرمتخصص و یا متخصص غیرمسؤول دانسته و ندانسته با تجویز برنامه‌های تغذیه‌ای نامتعادل و رژیم لاغری هاغی زیانبار و تجویز داروهای غیرضروری بی‌اثر ولی با عوارض جانبی بسیار گسترده در روند كاهش وزن و بكارگیری ترفندهای غیراخلاقی و حرفه‌ای و استفاده نابجا از انواع تركیبات و روش‌های من درآوردی نادرست در رژیم لاغری و توصیههای جدید را نادیده انگاشته و به جلب هر چه بیشتر بدام افتادگان ناآگاه، زودباور، عجول و بی‌صبر و حوصله مشغول می‌باشند.
مدت‌های مدیدی است كه افراد عالم و متخصص به استناد دلایل ارائه شده و یا یافته‌های تجربی جدید به این باور رسیده‌اند كه تمام چاق‌ها و آنهایی كه اضافه وزن دارند به طور یكسان به نتایج مورد انتظار نمی‌رسند و در قبال به‌كارگیری روش‌های مختلف و حتی كاهش انرژی دریافتی (از طریق خورد و خوراك) یكسان عكس‌العمل متفاوتی نشان می‌دهند.
چرا این‌گونه است؟
ریشه‌یابی دقیق و بررسی‌های همه جانبه و جمع‌بندی یافته‌های گوناگون نتایج شگفت‌انگیزی را نمودار كرده و علت تفاوت‌ها را در گروه‌های مختلف اجتماع چنین تفسیر نموده كه هر گروه خاصی از جوامع مختلف و هر فردی در این گروه‌ها مجهز به سیستمهای بسیار ظریف و دقیق متفاوتی می‌باشند كه در قبال نوع برنامه‌های تغذیه‌ای و فعالیت‌های بدنی و زمان خواب و بیداری، تاكتیك‌هایی را در جهت مقابله با این تغییرات به عمل می‌آورند.
حتی در قبال میزان كل انرژی تعیین شده در تمام روز و درصد تامین انرژی از درشت مغذی‌ها (پروتئین‌ها، چربی‌ها و قندها) و تغییر و افزایش فعالیت‌های بدنی نسبت به قبل از اجرای برنامه‌های تدوین شده و توصیههای به عمل آمده عكس‌العمل‌های متفاوتی را بروز می‌دهند و ترفندهای ظریفی را در جهت خنثی‌سازی و مقابله با این تغییرات بكار می‌برند كه با افراد متعلق به گروه‌های متفاوت دیگر قابل مقایسه نمی‌باشند.
از این‌رو می‌توان افراد جامعه را از بعد زمینه‌های ژنتیكی و شرایط اقلیمی و عادات غذایی غریزی و اكتسابی و حالات روانی در 20 گروه مجزا دسته‌بندی نمود و كدی را بر آنها در نظر گرفت. در جهت یاری رسانیدن به مددجویان مراجعه‌كننده اولین اقدام، شناخت كد گروه آنها می‌باشد، چرا كه میزان نیاز به انرژی و پروتئین و عكس‌العمل در قبال تغییرات مختلف نسبت به عادات غذایی مرسوم و فعالیت‌های روزمره در افراد هر گروهی بسیار متفاوت‌تر از گروه‌های دیگر می‌باشد.
عدم توجه به این تفاوت‌ها می‌باشد كه در روند كاهش یا افزایش وزن و یا كمك و یاری رساندن به افزایش قد نوجوانان گاهی با ناكامی و عدم حصول به نتیجه مورد نظر (كه در درجه اول حفظ و تثبیت سلامتی و در وحله بعدی حفظ یا دستیابی به اندام موزون و متناسب می‌باشد) روبرو می‌شود، لذا برای آگاهی شما فرزانگان علاقه‌مند به حفظ تناسب اندام توام با سلامتی پایدار در فرصت‌های دیگر، این گروه‌بندی 20 گانه را طبق جدولی معرفی خواهم نمود و سپس بتدریج راه‌های برخورد با اعضای هر گروه را كه شخصاً نیز تجربه نموده‌ام به اطلاع شما عزیزان همراه خواهم رسانید.
در این فرصت از شما درخواست می‌كنم با مطالعه جدول ارائه شده، به خودآزمایی پرداخته و شخصا مشخص فرمایید به كدام یك از سوال‌ها جواب مثبت یا منفی داده‌اید و در پایان به تفسیر به عمل آمده در انتهای جدول مراجعه فرمایید.
خودآزمایی جهت آگاهی از میزان سلامتی
آیا شاخص توده بدنی شما كه از تقسیم وزن صبح ناشتای شما بعد از تخلیه مثانه و روده‌ها به مجذور قد به متر بدست آمده بیشتر از 25 است؟ بلی /خیر
آیا قطر شكم شما اگر بانو هستید بیشتر از 88 سانتیمتر می‌باشد؟بلی /خیر
آیا قطر شكم شما اگر آقا هستید برابر یا بیشتر از 102 سانتیمتر می‌باشد؟ بلی / خیر
آیا میزان تری‌گلیسیرید شما بیشتر از 150 میلی‌گرم در صد می‌باشد؟ بلی / خیر
آیا میزان كلسترول HDL شما اگر بانو می‌باشید زیر 50 و اگر آقا می‌باشید زیر 40 می‌باشد؟ بلی / خیر
آیا میزان فشار خون شما بیشتر از 5/13 روی 5/8 می‌باشد؟ بلی / خیر ...
آیا پدر و مادرتان به بیماری دیابت مبتلا گردیده‌اند؟ بلی / خیر
آیا یكی از والدین‌تان در سنین جوانی به حمله قلبی یا مغزی دچار شده‌اند؟ بلی / خیر
آیا میزان قند ناشتای شما بالاتر از 110 میلی‌گرم در دسی‌لیتر می‌باشد؟ بلی / خیر
آیا از جمله افراد غیرفعال می‌باشید و كمتر از 20 دقیقه در طول روز پیاده‌روی دارید؟ بلی / خیر
توجه و توصیه
الف: چنانچه پاسخ‌های شما به بیشتر از دو مورد مثبت باشد، شما در معرض خطر جدی سلامتی قرار دارید و به شما توصیه می‌‌گردد با توجه به گروهی كه تعلق دارید تحت نظر یك متخصص یا كارشناس تغذیه به كاهش وزن تدریجی اقدام نمایید.
ب: نكته در خور توجه برای افرادی كه از 65 سال بیشتر سن دارند:
اگر از جمله عزیزانی می‌باشید كه سن پر بركت شما از مرز 65 فراتر رفته و دارای BMI 25 تا 30 می‌باشید، حتی اگر به تعداد بیشتری از سوالات جواب مثبت داده‌اید، فقط زمانی به كاهش وزن خود اقدام فرمایید كه پزشك خانوادگی شما لزوم آن را توصیه نموده باشد و چكاپ كاملی از درون داده‌های خود به انجام رسانیده باشید.
