تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
وقتی كه برای كاهش وزن خود تصمیم می‌گیرید، یك رژیم غذایی مناسب را دنبال كنید. بهتر است تمام جوانب رژیم غذایی جدید خود را بسنجید، زیرا گذشته از كاهش دریافت كربوهیدرات‌ها و كالری باید به دریافت سایر ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز بدن خود اهمیت دهید. هر ساله به طور میانگین، حدود 30 بیلیون دلار صرف خرید محصولات لاغری فقط در كشور آمریكا می‌شود.
تقریباً از هر سه نفر، یك نفر در پی حفظ زیبایی ظاهر و اندام خود است. رژیم‌های غذایی معروف، به میزان غذایی كه می‌خورید، پروتئین، چربی‌ها و كربوهیدرات‌های دریافتی بدن اهمیت زیادی می‌دهند و اغلب از ویتامین‌ها و املاح معدنی چشم‌پوشی می‌كنند. پژوهشگران، چهار نوع رژیم غذایی مختلف را با هم مقایسه كرده و تفاوت‌های عمده‌ای را در میزان مصرف مواد مغذی در این رژیم‌ها یافته‌اند. تغییر منابع غذایی چیزی فراتر از تغییر در میزان چربی‌ها و كربوهیدرات‌های مصرفی است.
كمبود هر یك از ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز بدن می‌تواند با افزایش خطرات جدی كه سلامت بدن را تهدید می‌كنند، همراه باشد. مثلاً بیماری ضعف استخوان‌ها یا استئوپروز و آسیب‌های عصبی در اثر كمبود همین ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز بدن به وجود می‌آید. گروهی از پژوهشگران روی 300 زن چاق و سنگین وزن كه تصمیم گرفته بودند یكی از این چهار نوع رژیم غذایی شامل: آتكینز، زون، لرن و ارنیش را دنبال كنند، پژوهش‌هایی انجام دادند. دو ماه بعد از آغاز رژیم غذایی، از زنان خواسته شد تا تمام چیزهایی را كه در 24 ساعت گذشته خورده بودند، نام ببرند.
تقریباً پاسخ تمام آنها مشابه بود. در دو ماه اول شروع یك رژیم غذایی معمولاً از همه شركتكنندگان خواسته می‌شود میزان كالری دریافتی روزانه خود را به 1500 برسانند. همان‌طور كه انتظار می‌رفت، هر گروه برنامه رژیم غذایی خاص خود را دنبال می‌كرد؛ مثلاً گروه شركت‌كننده در رژیم غذایی آنكینز، كمترین میزان كربوهیدرات‌ها را مصرف می‌كردند (17 درصد). همچنین میزان مصرف 12 نوع ویتامین و املاح معدنی در میان شركتكنندگان متفاوت بود. برخی از زنان واقعاً با خطر تغذیه نامناسب روبرو بودند. ویتامین E و كمبود آن مسأله‌ای مشترك در میان شركتكنندگان بود.
بیش از 65 درصد از این زنان با كاهش چشمگیر ویتامین E در بدن‌شان مواجه بودند. افرادی كه به طور كلی كم غذا می‌خورند، بدون هیچ تعجبی، با كاهش ویتامین‌ها و املاح معدنی در بدن‌شان روبرو می‌شوند. اما زنانی كه در این برنامه شركت كرده بودند، فقط در معرض خطر كاهش ویتامین‌های E و A و K و C قرار داشتند. از شركتكنندگان خواسته نمی‌شود كه مصرف تمام كربوهیدرات‌ها را به حداقل برسانند، بلكه باید به مصرف سبزیجات، گیاهان و لوبیا ادامه دهند و در عوض مصرف نوشابه، مواد شیرین و غذاهای فرآوری شده را به حداقل برسانند. برای پر كردن جای خالی ویتامین‌ها و املاح معدنی كه با پیروی از این رژیم‌های غذایی به‌وجود می‌آید، می‌توان از مكمل‌ها استفاده كرد.
اما در میان این چهار نوع رژیم غذایی معروف در میان مردم فقط آنكینز به مصرف مكمل‌ها اهمیت می‌داد و از میان زنانی كه در این برنامه شركت كرده بودند، فقط سه نفر از این مكمل‌ها درست و بجا استفاده می‌كردند. وقتی كه در بدن‌مان كمبود ویتامین و املاح نداشته باشیم، عملكرد فیزیكی و ذهنی‌مان بسیار خوب می‌شود. خوردن غذاهای سالم بهترین راه برای دریافت مواد مغذی مناسب و مورد نیاز بدن است. به طور كلی این چهار شیوه رژیم غذایی، روش‌های تغذیه خوب و مناسب را به ما می‌آموزند؛ زیرا در هر چهار شیوه مهم‌ترین نكته مقابله با چاقی، دیابت و خطر بیماریهای قلبی است و این موارد از مهم‌ترین عوامل مرگ و میر در جوامع امروزی به شمار می‌آیند.
یك رژیم غذایی مناسب در عمل، احتمال ابتلا به بیماری‌ها را كاهش می‌دهد. خوردن غذاهای كم‌چرب، از قبیل غلات، میوه‌ها، سبزی و محصولات لبنی كم‌چرب، احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی، فشار خون بالا، سكته مغزی و دیابت را پایین می‌آورد. محدود كردن مصرف چربی‌های اشباع شده كه در فرآورده‌های حیوانی از قبیل گوشت پر چرب، پنیر، خامه و كره یافت می‌شوند نیز میزان كلسترول را كاهش می‌دهد. جایگزینی چربی‌های اشباع شده با چربی‌های اشباع نشده كمك می‌كند تا كلسترول مضر یا LDL كاهش یابد. اشخاصی كه مبتلا به دیابت هستند، لازم است مقدار كربوهیدرات مصرفی خود را حتماً تحت نظر داشته باشند.
برنامه غذایی كه در آن مصرف كربوهیدرات محدود است، ممكن است در ابتدا باعث لاغر شدن شخص شود، اما در درازمدت رژیم سالمی نخواهد بود. رژیم‌های غذایی كه در آنها مصرف كربوهیدرات كم است، در مجموع از لحاظ چربی و روغن‌های اشباع شده غنی هستند؛ ولی مقادیر بافت‌ها در آنها اندك است. به علاوه مصرف حبوبات، میوه‌ها و سبزی‌ها كه بسیار مغذی هستند و در جلوگیری از ابتلا به بیماری‌ها مؤثرند، محدود می‌كند. یك برنامه غذایی سالم وقتی با فعالیت و تحرك جسمی همراه باشد، تأثیر مضاعفی روی سلامتی خواهد داشت. فعالیت جسمانی منظم خطر ابتلا به بیماریهای مختلف را كاهش می‌دهد. با داشتن یك برنامه غذایی سالم همراه با فعالیت جسمی نه تنها از بیماری‌ها به دور هستید، بلكه همیشه با نشاط و سرحال خواهید بود و انرژی لازم برای فعالیت روزانه را خواهید داشت.
