انواع مولتی ويتامين‌ها؛ مزايا و معايب
ویتامین‌ها و املاح مختلفی برای بزرگسالان به صورت قرص، مایع و ... تولید می‌شود و افراد زیادی روزانه از آنها استفاده می‌كنند. اینكه بدانیم آیا نیازی به مصرف مولتی‌ویتامین‌ها هست یا خیر، بهترین انتخاب مولتی‌ویتامین‌ها كدام می‌باشد و بهتر است از كدام نوع استفاده كنیم، كار ساده‌ای نیست و نیاز به آگاهی بیشتری دارد.
آیا اصلاً به مولتی ویتامین‌ها نیاز داریم؟
زندگی شهرنشینی امروز باعث شده كه نیاز ما به برخی از مواد مغذی از قبیل آنتی‌اكسیدان‌ها افزایش یابد، اما این نیاز افزایش یافته چگونه باید تامین شود؟
بسیاری از افراد از مكمل‌ها و مولتی‌ویتامین‌ها برای تامین نیاز خود استفاده می‌كنند، این در حالی است كه با توجه به توصیه متخصصان تغذیه مصرف مواد غذایی تازه باید نسبت به مكمل‌ها و مولتی‌ویتامین‌ها در اولویت قرار بگیرد.
باید در نظر داشت كه تمام مولتی‌ویتامین‌ها هم آنتی‌اكسیدان نیستند و گاهی حاوی مواد معدنی و سایر مواد مغذی می‌باشند كه ممكن است بدن به دریافت مقدار بیشتر آنها از طریق مولتی‌ویتامین‌ها نیازی نداشته باشد.
در بیشتر موارد با مصرف مواد غذایی تازه از قبیل میوه‌ها و سبزیجات نیاز بدن به آنتی‌اكسیدان‌ها تامین می‌شود، اما گاهی اوقات و در برخی شرایط خاص حتی اگر فرد هر روز و به میزان كافی از گروه میوه‌ها و سبزیجات مصرف كند، باز هم نمی‌تواند تمام نیازهای خود به برخی املاح و ویتامین‌ها را دریافت نماید، مثلا استرس، برخی از بیماری‌ها و بعضی از شرایط فیزیولوژیكی روی ترشح هورمون‌ها و آنزیم‌ها اثر می‌گذارند و جذب مواد مغذی را كاهش می‌دهند، بنابراین با وجود چنین شرایطی، بهترین كار این است كه هفته‌ای چند بار از مولتی ویتامین‌ها در كنار پیروی از یك رژیم غذایی متناسب، متعادل و متنوع استفاده شود.
از این طریق می‌توان تا حدودی مطمئن بود كه بدن مواد مغذی اصلی و مورد نیاز خود را دریافت می‌كند، البته مسلم است كه مصرف آنها باید زیر نظر پزشك یا متخصص تغذیه انجام شود. در این مقاله با مولتی‌ویتامین‌ها بیشتر آشنا خواهید شد.
كدام نوع از مولتی ویتامین‌ها را باید انتخاب كنیم؟
تا به حال هیچ نوع تحقیق و بررسی در زمینه مقایسه شكل‌های متفاوت مولتی ویتامین‌ها نشده است و هنوز متخصصان نمی‌توانند در این زمینه یك نظریه قطعی بدهند. آنها فقط می‌توانند مزایا و معایب استفاده از هر كدام را به مردم اطلاع دهند.
قرص‌ها
مزایا
قرص‌های مولتی ویتامین فرمولاسیون ثابتی دارند، به این معنی كه مواد مغذی موجود در قرص‌ها بسیار كمتر دچار اكسیداسیون می‌شوند و برای مدت زمان طولانی‌تری قابلیت نگهداری دارند. در ضمن نگهداری آنها آسان‌تر است و در هر موقعیت و مكانی قابل استفاده هستند.
معایب
قرص‌ها حاوی مواد مغذی كمتری هستند (در مقایسه با انواع پودری و مایع) و به این ترتیب برای رسیدن به مقدار ویتامین مورد نیاز، باید تعداد بیشتری قرص مصرف كنید. از طرفی قرص‌های مولتی ویتامین به صورت فشرده تهیه می‌شوند و هضم كامل آنها توسط اسید معده كمی سخت انجام می‌شود و همین مسأله نیز باعث كاهش جذب قسمتی از مواد مغذی می‌شود.
افرادی كه از حساسیت‌های شدید رنج می‌برند، باید محتویات لاكتوز این قرص را مورد توجه قرار دهند، چرا كه گاهی اوقات این قرص‌ها باعث تشدید علائم آلرژی می‌شوند.
مولتی ویتامین‌های پودری و مایع
مزایا
حجم آنها بیشتر از انواع قرصی شكل است. در مورد مكمل‌هایی مثل كلسیم و منیزیم مصرف آنها به صورت پودری و مایع بهتر از انواع كپسولی و قرصی است.
در ضمن افرادی كه به هنگام بلعیدن این قرص‌ها دچار مشـكل می‌شـوند، بهتـر اسـت از انـواع نوشیدنی مولتی‌ویتامین‌ها استفاده كنند.
معایب
پودرها و مكمل‌های مایع معمولاً حاوی شكر و شیرینكنندههای مصنوعی هستند تا طعم گس ویتامین‌های B را بپوشانند، پس به هنگام خرید مكمل‌های پودری و مایع به دنبال انواع طبیعی‌تر (حاوی قند طبیعی مانند گزیلیتول و سوربیتول) باشید. در ضمن ویتامین‌های D ,E ,K و A كه در چربی‌ها قابلیت انحلال دارند، به شكل مایع و پودری به سختی جذب می‌شوند. برخی از مكمل‌های مایع حاوی نگهدارنده‌های شیمیایی هستند كه خود برای سلامتی مضر هستند. این مكمل‌های مایع به سرعت اكسید می‌شوند و موادمغذی خود را سریع از دست می‌دهند.
كپسول‌های ژله‌ای مزایا
لایه بیرونی این كپسول‌ها ژلاتینی است و به راحتی نیز هضم می‌شوند. همین مسأله باعث می‌شود تا ویتامین‌ها و املاح موجود در كپسول‌ها بسیار راحت‌تر و بهتر جذب شود.
معایب
همانند قرص‌ها، كپسول‌های ژله‌ای نسبت به ویتامین‌های پودری و مایع مواد مغذی كمتری دارند و باز هم باید از تعداد كپسول‌های بیشتری استفاده شود تا آن میزان از مواد مغذی مورد نیاز بدن تأمین شود.
مولتی ویتامین‌های صمغی
مزایا
این نوع از مولتی ویتامین‌ها جویدنی هستند و خیلی راحت هم جذب می‌شوند.
معایب
این نوع از مولتی ویتامین‌ها معمولاً مخصوص كودكان هستند، برخی از آنها حاوی قند و شیرینكنندههای مصنوعی می‌باشند، پس در صورت استفاده باید انواع سالم‌تر كه حاوی طعم‌دهنده‌های طبیعی‌تر هستند را استفاده كنید.
آیا باید از مولتی ویتامین‌های غذایی استفاده كرد یا مولتی ویتامین‌های مصنوعی؟
تحقیقات زیادی در زمینه سلامت بیشتر مولتی‌ویتامین‌هایی كه از غذاها تهیه می‌شوند، به عمل آمده است. برخی از دانشمندان معتقدند كه دریافت تركیب انواع مواد مغذی از طریق منابع طبیعی بهترین راه برای اطمینان از سلامت آنها است. برخی از مواد مغذی مثل اسید فولیك فقط به شكل مصنوعی تهیه می‌شوند و برخی از آنها مثل ویتامین C به راحتی از منابع طبیعی به دست می‌آیند كه سالم‌ترند.
آیا مولتی ویتامین‌های گران‌قیمت‌تر بهتر و مفیدتر هستند؟
خوشبختانه این مسأله در مورد مولتی ویتامین‌ها صادق نیست و گاهی اوقات انواع ارزان‌‌تر آنها بسیار بهتر از انواع گران‌‌قیمت است. یكی از بهترین راه‌ها برای اطلاع از كیفیت محصولی كه استفاده می‌كنید، توجه به تركیبات و مواد موجود در آنها است.
بهترین راه برای مصرف مولتی‌ویتامین‌ها چیست؟
اگر صبح‌ها از مولتی‌ویتامین‌ها استفاده می‌كنید، بهتر است ابتدا یك صبحانه كامل بخورید، بعد دندان‌های خود را مسواك بزنید و مكمل مولتی ویتامین خود را مصرف كنید، چرا كه جذب مواد مغذی موجود در آنها با معده پر بهتر صورت می‌گیرد. در ضمن برخی از ویتامین‌ها و املاح اسیدی (مثل ویتامین C، كلسیم، روی و منیزیم) هستند و مصرف آنها با معده خالی باعث حالت تهوع می‌شود.
جمع‌بندی
باید در نظر داشت كه تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن از طریق مواد غذایی تازه بهتر است، اما گاهی این نیاز با خوردن غذاها تامین نمی‌شود و باید از مولتی‌ویتامین‌ها زیر نظر پزشك یا متخصص تغذیه و در حد مناسب استفاده نمود. توجه داشته باشید كه مصرف افراط گونه مولتی‌ویتامین‌ها هم الزاما بی‌ضرر نیست، اگرچه بدن دارای یك سیستم كنترلی برای تنظیم دریافت است، اما این سیستم هم تا حدی توانایی تنظیم دریافت را دارد، پس تا حد امكان از مواد غذایی طبیعی استفاده نمایید...
