تحریریه ماهنامه دنیای تغذیه
درد مزمن دندان و یا درد حاصل از یك اُرتودنسی و یا درد ناشی از عمل جراحی در ناحیه دهان می‌تواند غذا خوردن را با مشكل مواجه سازد، زیرا فرد نمی‌تواند عمل جویدن را به خوبی انجام دهد و در نتیجه غذا خوردن برای او مشكل می‌شود و نمی‌تواند هر ماده غذایی را كه دوست دارد بخورد. هرگز منتظر نشوید تا درد كاملاً از بین برود و سپس شروع به خوردن موادغذایی كنید، بلكه سعی كنید خوردن موادغذایی و مایعاتی را كه می‌توانید علیرغم داشتن درد، میل كنید شروع نمایید، زیرا خوردن مواد غذایی مناسب می‌تواند سبب تقویت بنیه بدن شده و میزان انرژی لازم را تامین نماید و روند بهبودی و كاهش درد را در شما تسریع كند.
رژیم غذایی قبل و بعد از عمل جراحی
مقدار ماده بی‌حس كننده كه برای جراحی‌های دهانی در نظر گرفته می‌شود با توجه به سختی و مدت زمان عمل جراحی متفاوت می‌باشد. اگر بی‌حسی موضعی در نظر گرفته می‌شود معمولاً نیازی به محدودیت غذایی خاص غیر از عمل جراحی نمی‌باشد، اما اگر بیهوشی عمومی در نظر گرفته می‌شود، جراح توصیه می‌كند از نیمه شب قبل چیزی خورده نشود.
نوشیدنی‌های مغذی
در حالیكه درد دندانی و یا به‌طور كلی درد در ناحیه دهان برای شما در خوردن مواد غذایی جامد محدودیت ایجاد می‌كند اما خوردن آب و در كنار آن سایر مایعات می‌تواند مایعات و مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین كند. مایعاتی مانند آبمیوه‌ها و یا آب سبزیجات طبیعی و تازه، دوغ و اسموتی میوه‌جات تازه می‌توانند تامین كننده مواد مغذی بدن باشند. تا جایی كه امكان دارد آبمیوه‌ها را به‌طور طبیعی و تازه تهیه كنید تا آبمیوه‌های آماده و مصنوعی، كه چندان مفید نمی‌باشند و مواد مغذی بدن را تامین نمی‌كنند. محصولات لبنی مانند شیر، بستنی، ماست و دوغ می‌توانند منابع خوبی از كلسیم و پروتئین برای بدن باشند. بعد از كشیدن دندان، برای مصرف نوشیدنی‌ها از نی استفاده نكنید، زیرا ممكن است باعث عفونت در محل دندان كشیده شده شود.
غذاهای نرم
پس از چند روز و زمانی كه احساس می‌كنید می‌توانید عمل جویدن را از سر بگیرید، در ابتدا مواد غذایی نرم را وارد رژیم غذایی خود كنید. ماست، انواع پودینگ‌ها و بستنی می‌توانند مناسب باشند. البته برای به دست آوردن مواد مغذی بیشتر می‌توانید از سایر مواد غذایی نرم نیز استفاده كنید. موز اسلایس شده، سیب‌زمینی پوره شده و برنج خوب پخته و نرم شده از گزینه‌های مناسب برای افرادی هستند كه نمی‌توانند عمل جویدن را به خوبی انجام دهند. البته می‌توان سبزیجات دلخواه خود را پخته و به صورت پوره درآورد و میل نمود.
سوپ‌ها
انواع سوپ‌های رقیق و سبك و آب گوشت‌ها می‌توانند غذای گرم و مناسبی باشند. از سوپ‌هایی استفاده كنید كه نیاز به عمل جویدن ندارند، مانند سوپ‌های گوجه‌فرنگی و یا سوپ‌هایی كه تمام مواد آن به شكل پوره شده باشند. سوپ قارچ و سوپ‌هایی كه در آن از ماست و یا خامه استفاده می‌كنند نیز مناسب می‌باشد.
پس از عمل جراحی
یكی از مهم‌ترین مواد غذایی كه بلافاصله بعد از عمل برای بدن لازم می‌باشد، نوشیدن آب است. نوشیدن 6 تا 8 لیوان آب و سایر مایعات در روز لازم است؛ از آنجایی كه مصرف نوشیدنی‌های داغ ممكن است خونریزی بعد از عمل را طولانی كند، لذا از مصرف آنها در 24 ساعت اولیه بعد از عمل خودداری كنید و تا جایی كه می‌توانید از نوشیدنی‌های خنك و سرد استفاده نمایید. پس از عمل جراحی فك و در دوره نقاهت سعی كنید چند روز اول پس از عمل تمام مواد غذایی را به صورت مایعات مصرف كنید و برای تامین مواد مغذی بدن و بهبودی سریع‌تر و رسانیدن پروتئین و ویتامین لازم به بدن از مكمل‌های مایع حاوی كالری بالا و پروتئین استفاده نمایید.
پس از چند روز اولیه، با توصیه پزشك می‌توانید از رژیم غذایی نیمه جامد استفاده كنید كه نیاز چندانی به جویدن ندارد، مانند املت، انواع پن كیك و یا پاستا كه به خوبی پخته و نرم باشد. در مواردی كه مجبور به كشیدن دندان می‌شوید، رژیم غذایی نرم مانند انوع آبمیوه‌های طبیعی، آب سبزیجات، نان نرم، سبزیجات پخته شده و نرم مناسب می‌باشد. خوردن غذاهای تند اصلاً مناسب نیست، زیرا ممكن است سبب التهاب در محل دندان كشیده شده شوند. از خوردن مواد غذایی كه نیاز به جویدن زیاد دارند و یا چسبندگی زیادی دارند، مانند هویج، سیب و یا آب‌نبات و شكلات اجتناب كنید.
آب
اگر چه آب رفع گرسنگی نمی‌كند، اما حداقل بدن را از كم آبی حفظ نموده و همین آبرسانی به بدن كمك می‌كند تا بدن هر چه سریع‌تر به بهبودی بعد از عمل جراحی برسد. به خاطر داشته باشید كه حتماً آب بنوشید، حتی اگر احساس تشنگی نمی‌كنید. كارشناسان توصیه می‌كنند روزانه حداقل 6 تا 8 لیوان آب بنوشید.
