منيره دادخواه
لوسمی یا سرطان خون نوعی بیماری پیشرونده و بدخیم است که به علت تکثیر و تکامل ناقص گلبول‌های سفید و پیش سازهای آنها در خون و مغز استخوان ایجاد می‌شود. در واقــع واژه لوسمـی (Leukemia) به معنی «خون سفید» می‌باشد. در این بیماری مغز استخوان به شکل غیر عادی تعداد زیادی سلول خونی می‌سازد که شکل و کارکرد آنها با سلول‌های سالم متفاوت است و در اثر آن ساخت گلبول‌های سفید طبیعی کاهش یافته و در نتیجه سیستم ایمنی ضعیف می‌گردد، حتی تولید سایر سلول‌های خونی مثل گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها نیز تحت تاثیر این وضعیت قرار می‌گیرد.
شیوع لوسمی
شیوع لوسمی در مردان بیشتر از زنان بوده و معمولاً احتمال بروز آن در هر سنی وجود دارد ولی معمولاً در افراد بالای 60 سال بیشتر مشاهده می‌شود. عواملی مثل سابقه ابتلا به برخی بیماری‌های خونی، سابقه ابتلا به سرطان در خانواده، قرار گرفتن در معرض پرتوهای یونیزه و سرطان‌زا، مصرف دخانیات، آلاینده‌های موجود در هوا و محیط زیست، بدی تغذیه و ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن در افزایش ابتلا به بیماری موثر است.
انواع لوسمی
این بیماری را می‌توان بر اساس نوع سلول‌های خونی مبتلا به دو نوع کلی تقسیم کرد:
نوعی که لنفوسیت‌ها (گروهی از گلبول‌های سفید) را درگیر می‌کند. این دسته از گلبول‌های سفید بافت‌های لنفاوی (غدد لنفاوی، طحال و لوزه‌ها) را می‌سازند که از اجزاء اصلی سیستم ایمنی بدن محسوب می‌شوند.
نوعی که سلول‌های مغز استخوان را که بعداً به گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت تبدیل می‌گردند، درگیر می‌نماید.
درمان لوسمی
در درمان این بیماری بسته به شرایط و وضعیت بیمار از الگوهای مختلف درمانی علاوه بر روش‌های معمول مثل شیمی درمانی و پرتو درمانی استفاده می‌شود.
درمان غذایی
در کنار استفاده از روش‌های درمانی گوناگون، توجه به رژیم غذایی بیمار در بهبود کیفیت زندگی، افزایش تحمل و پاسخ بهتر به درمان، بسیار ضروری است. به عبارتی در تمام طول دوره بیماری همگام با دارو درمانی باید وضعیت تغذیه و دریافت غذایی بیمار نیز توسط یک متخصص رژیم درمانی ارزیابی و کنترل گردد. طبیعت این بیماری و روش‌های درمان معمول آن، غالباً با عوارض جانبی خاصی مثل بی‌اشتهایی، کاهش وزن، خستگی، حالت تهوع و استفراغ، اسهال، یبوست و افزایش خطر ابتلا به عفونت‌ها و ... همراه می‌باشد که برای تعدیل و کنترل نسبی بسیاری از آنها، اعمال یکسری توجهات و مداخلات تغذیه‌ای مثمر ثمر خواهد بود.
در درجه اول باید برای بیمار یک برنامه غذایی مناسب، متعادل و متنوع با هدف تامین نیاز روزانه به انرژی و مواد مغذی تنظیم گردد به گونه‌ای که در آن از تمام گروه‌های اصلی غذایی در وعده‌ها استفاده شود. به جهت پیشگیری از افت وزن و لاغری مفرط در این افراد مخصوصاً كسانی که با مشکل بی‌اشتهایی نیز مواجه هستند، می‌توان تعداد وعده‌های غذایی را به 6 تا 8 وعده در روز افزایش داد و در هر وعده، در حجم کم از غذاهای مقوی و مغذی استفاده کرد. فراموش نکنید که تهیه انواع غذاهای مورد علاقه، در افزایش میل بیماران به خوردن موثر می‌باشد.
برای افزایش انرژی دریافتی روزانه در بیماران لاغر، می‌توان از مقدار متعادلی مواد غذایی پر کالری مثل کره، خامه، ماست و شیر پرچربی، انواع روغن‌های مایع مناسب (روغن زیتون، کانولا، آفتابگردان و...)، مغزها و دانه‌ها (پسته، بادام، گردو، کنجد و...) در وعده‌های بیمار استفاده کرد.
دریافت مقدار کافی پروتئین با ارزش بیولوژیک بالا در بازسازی عضلات، استخوان‌ها، پوست، خون و تقویت سیستم ایمنی بیمار مبتلا به لوسمی نقش موثر دارد. از بهترین منابع پروتئین می‌توان به گوشت قرمز بی‌چربی، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، شیر و لبنیات، حبوبات، مغزها و دانه‌ها اشاره کرد.
