زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

زهرا قنبری؛ کارشناس ارشد تغذیه

کاهش قندخون در افراد غیر دیابتی

هیپو به معنی کاهش و گلیسمی به معنی قند(گلوکز) خون است که در مجموع هیپوگلیسمی به معنی کاهش قندخون است.

بنابراین در حالت عادی بدن سعی در حفظ قندخون در محدوده 60 تا 100 میلی‌گرم در دسی‌لیتر را دارد، که اگر چند ساعاتی از آخرین وعده غذایی خورده شده بگذرد یا اگر وعده غذایی قبلی شما مختصر باشد در این صورت بازهم بدن با استفاده از مکانیسم‌‌های موجود سعی در حفظ قندخون در محدوه طبیعی را خواهد داشت. 

در واقع بدن ما برای اینکه سطح گلوکز خون در محدوده ثابتی حفظ شود این توانایی را دارد که بین گلوکز، انسولین و گلوکاگون موازنه ای را ایجاد کند که قند‌خون در حالت طبیعی حفظ شود.

در شرایط هیپوگلیسمی از زمانی که گلوکز خون کاهش می‌یابد مکانیسم‌‌های دفاعی عمده شامل کاهش ترشح انسولین، افزایش ترشح گلوکاگون و افزایش ترشح اپی‌نفرین را خواهیم داشت که در صورت هیپوگلیسمی‌‌های طولانی مدت ترشح کورتیزول و هورمون رشد نیز اتفاق خواهد افتاد.

اگر این مکانیسم‌‌ها در بدن موفق به بهبود هیپوگلیسمی در بدن نشوند آن وقت است که علائم گرسنگی بیشتر می‌شود.

هیپوگلیسمی مشکل شایعی نیست و افراد کمی درگیر مشکلات ناشی از هیپوگلیسمی هستند.

علائم ناشی از کاهش قندخون معمولا در قندخون کمتر از 65 احساس مي‌‌شود اما به صورت واضح در زمانی که قندخون کمتر از 55 باشد علائم ظاهر می‌شوند البته قابل ذکر است که در افراد سالم حتی اگر قند‌خون به 55 و کمتر از آن برسد باز هم علائم ناشی از هیپوگلیسمی دیده نمی‌شود.

این مسئله به این صورت قابل توجیح است که در بدن افراد سالم در شرایط افت قند‌خون، بدن ازسوخت جایگزین تحت عنوان کتون‌‌ها استفاده می‌کند و به دلیل همین تفاوت‌‌ها است که نمی‌توان تنها بر پایه غلظت گلوکز هیپوگلیسمی را تایید کرد.

در ادامه به علائم هیپوگلسمی و دلایل آن می‌پردازیم.

از آن جهت که علائمی نظیر ضعف، سردرد، تحریک پذیری، گرسنگی، تعریق و لرزش مختص هیپوگلیسمی نیست و در شرایط دیگر نظیر استرس و اضطراب - به علت ترشح هورمون آدرنالین- همین نشانه‌‌ها دیده می‌شود، لذا تایید هیپوگلیسمی در صورت وجود نشانه‌‌های دیگر است.

هیپوگلیسمی با سه نشانه در فرد مطرح می‌شود که عبارتند از

1. سطح گلوکز خون یا پلاسمای پایین

2. پیدایش علائم هیپوگلیسمی در همان زمان

و 3. برطرف شدن علائم هیپوگلیسمی در صورت بازگشت قند‌خون به محدوده طبیعی. 

علائم هیپوگلیسمی به دو دسته نوروژنیک (اتونوم، وابسته به سیستم عصبی خودکار بدن) و نوروگلیکوپنیک (عصب شناختی) تقسیم مي‌‌شود که در صورت بروز این نشانه‌‌ها در فرد و وجود دو نشانه دیگر که پیش‌تر ذکر شد، می‌توان گفت که هیپوگلیسمی اتفاق افتاده است.

برای خواندن بخش دوم -توصیه های مهم در زمان کاهش قند خون- اینجا کلیک کنید.