دكتر محبوبه سادات حسینی؛ فوق تخصص غدد
پذیرش این مطلب كه تزریق انسولین باید بخشی از زندگی برخی افراد دیابتی شود، برای بیماران وحشتناك و رنج‌آور است؛ زیرا تزریق انسولین زمان بر است و نظم روزمره زندگی آنها را مختل می‌كند. تزریق برای بسیاری از بیماران ناراحت‌كننده و متأسفانه برای كودكان چندین برابر آزاردهنده می‌باشد. استفاده از انسولین درمانی، روش جدیدی در درمان بیماران دیابتی نیست.
مهم‌ترین نكته در جایگزین كردن انسولین تزریقی با سایر انسولین‌ها این است كه انسولین تجویز شده باید به جریان خون دست یابد تا بتواند بر اندام‌های هدف در بدن برسد. در این زمینه اقدامات گسترده‌ای صورت گرفته است، ولی در بیشتر موارد انسولین در سیر انتقال به جریان خون تجزیه شده و از بین می‌رود. سه ناحیه در بدن به عنوان جایگزین‌های دریافت انسولین مدنظر هستند: بینی، ریه و دهان
دریافت انسولین از طریق بینی مشكلات متعددی دارد؛ زیرا مسیر انتقال بسیار پیچیده است و نیاز به دوزهای بسیار بالا دارد كه مستلزم هزینه زیادی می‌شود؛ ولی ریه محل مناسبی جهت دریافت انسولین است، زیرا می‌تواند مستقیما از طریق دیواره نازك ریه به جریان خون راه یابد. با وجود مطالعات انجام شده در زمینه انسولین استنشاقی، هنوز هم انسولین‌های تزریقی بر انسولین‌های استنشاقی ترجیح دارند. دریافت انسولین از طریق دهان بسیار دشوار است، زیرا مولكول انسولین توسط ترشحات معده تجزیه می‌شود و مقدار زیادی از آن به بدن نمی‌رسد؛ لذا دریافت انسولین خوراكی در حال حاضر غیرممكن است. البته چندین كمپانی در حال بررسی و تحقیق بر روی انسولین خوراكی می‌باشند. انتظار می‌رود یك نوع انسولین خوراكی كه بتواند از طریق مخاط دیواره داخلی دهان جذب شود و بدون تغییر به جریان خون راه یابد جایگزین انسولین تزریقی گردد.
این انسولین با فرمولاسیون مایع از انسولین انسانی به نام Generek,s Oral-Lgo داخل مخاط دهان اسپری می‌شود و از طریق مخاط گونه كه عروق زیادی دارد، جذب می‌گردد. در مطالعه‌ای كه روی 250 بیمار دیابتی نوع 2 انجام شده، انسولین مذكور اثرات مشابهی با انسولین تزریقی داشته است. كمپانی تولیدكننده انسولین خوراكی فوق امیدوار است این نوع انسولین بتواند در بیماران دیابتی نوع 1 نیز استفاده شود.
در حال حاضر مطالعه كوتاه مدتی در بیماران دیابتی نوع 1 شروع شده است، اما قطعا تایید نهایی محصول فوق و محصولات مشابه نیازمند تحقیقات گسترده‌ای است كه كارآمدی آن را در تعداد وسیعی از بیماران تایید می‌كند. اخیرا دوباره كمپانی دیگری نوید موفقیت‌آمیز بودن قرص‌های انسولین در بیماران دیابتی نوع دو را داده است؛ البته جهت اطمینان كامل از اثربخشی این دارو، مطالعه دیگری نیز باید طراحی و انجام شود.
در نهایت، آنچه لازم است بیماران دیابتی بدانند، آن است كه در حال حاضر تنها انسولینی كه اثربخشی آن به خوبی مشخص شده انسولین‌های تزریقی بوده و ورود انسولین‌های غیرتزریقی به بازار نیازمند تحقیقات بیشتری است.
