زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر محمدحسین صالحی سورمقی؛ دکترای فارماکوگنوزی

افراد زیادی در جهان دارای حساسیت (آلرژی)‌های مختلفی هستند كه از مواد بسیاری ناشی می‌شود كه در اطرافشان وجود دارد. یكی از گسترده‌ترین انواع حساسیت مربوط به گرده‌های گیاهان، به‌خصوص در فصل بهار است كه با توجه به فصل گرده‌افشانی و وجود بادهای فصلی در هوا پراكنده شده و باعث حساسیت می‌شود. گرچه بسیاری از افراد باید زیر نظر پزشك از داروهای ضدحساسیت استفاده نمایند، ولی بعضی از گیاهان كه به صورت غذا و یا دارو مورد استفاده قرار می‌گیرند، دارای خاصیت ضدحساسیت بوده و می‌توانند در كاهش علائم و عوارض حساسیت‌ها نقش داشته باشند. در زیر به چند مورد از آنها اشاره می‌شود:

انگور
میوه‌ای شناخته‌شده با اثرات متعدد و بسیار ارزشمند است که از خواص مهم آن می‌توان اثرات آنتی‌اكسیدان، كاهش‌دهنده چربی خون، محرك ایمنی بدن، ضدچسبندگی پلاكت‌ها (رقیق كردن خون)، خلط‌آور، ضد آسم، ضد تصلب شرائین و ده‌ها خاصیت دیگر از جمله ضدحساسیت را نام برد. گرچه انگور دارای انواع فراوان است، ولی همه آنها خاصیت ضدحساسیتی دارند. البته خواص انگورهای رنگی (قرمز و سیاه) در اثرات ضدسرطان و آنتی‌اكسیدان و ضد شكنندگی عروق موئینه بیشتر از انگورهای سبزرنگ است. 

بادرنجبویه 
گیاهی از خانواده نعنا و به نام ملیس در جهان مشهور است. قسمت مورد استفاده گیاه برگ‌های آن است كه دارای عطری ملایم و مطبوع می‌باشد. از خواص آن می‌توان به اثرات ضدنفخ، ضددرد، ضداسپاسم (ضد دل‌درد)، آرامبخش، خواب‌آور، ضدویروس تبخال، كاهش تب، مقوی معده و ضدحساسیت اشاره کرد. مصرف آن می‌تواند به صورت دم‌كرده روزی یك یا دو نوبت و هر نوبت 5 گرم از گیاه خشك باشد. 

نارنج
آب نارنج دارای خاصیت ضدحساسیت بوده و می‌توان آن را به اشكال مختلف همراه با غذا، سالاد و یا به طور مستقیم مصرف نمود. 

شاهتره (شاتره)
گیاهی است بوته‌ای كه از قسمت هوایی آن استفاده می‌شود. از قدیم شاتره را برای بیماری‌های پوستی و كبدی مورد استفاده قرار می‌دادند و در سال‌‌های اخیر این اثرات از نظر علمی كاملاً به اثبات رسیده است. یكی از اثرات ارزشمند این گیاه خاصیت ضدحساسیت آن است. گرچه در بسیاری از نقاط دنیا محصولات صنعتی زیادی از این گیاه با نام (Fumitory) فرمیتوری به صور قرص، كپسول و قطره تهیه شده و در حال استفاده می‌باشد، ولی متأسفانه این محصولات در ایران تهیه نشده و وجود ندارند، بنابراین برای بهره بردن از اثرات خوب این گیاه باید از جوشانده آن استفاده کرد. نكته قابل اهمیت اینكه جوشانده گیاه دارای اثراتی به مراتب قوی‌تر و بهتر از عرق شاتره است. 

زردچوبه 

یكی از ادویه‌های بسیار باارزش است كه خواص ارزشمند برای سلامتی انسان دارد. زردچوبه دارای خواصی چون ضدنفخ، ضدمیكروب، آنتی‌اكسیدان، ضدالتهاب، ضدسرطان، ضد سموم كبد، صفراآور و ضدحساسیت است. البته ممكن است در بعضی افراد ایجاد حساسیت کند. مصرف زردچوبه تا روزی 3 گرم بلامانع است. البته میزانی كه در غذاها به طور روزمره استفاده می‌شود، كمتر از این مقدار است.

سیاه‌دانه 
دانه‌‌های گیاه سیاه‌دانه از قدیم در بسیاری از غذاها، ادویه‌جات‌، ترشی‌ها و داروهای سنتی مورد استفاده بوده و امروز هم مصرف بالایی دارد. از خواص بسیار مهم سیاه‌دانه می‌توان به اثرات آنتی‌اكسیدان، ضدویروس، كاهش‌دهنده پرفشاری خون، كاهش‌دهنده اوره خون، شیرافزا، محرك سیستم ایمنی بدن، هضم‌كننده غذا، بازكننده برونش‌ها، محافظ كبد، ضددرد، ضدسرطان، محرك تنفسی، تقویت‌كننده معده و ضدحساسیت اشاره کرد. سیاه‌دانه را می‌توان به طرق مختلف و در بسیاری از مواد غذایی مصرف نمود.

عناب
میوه‌های درختچه عناب به صورت تازه و عمدتاً خشك مصرف می‌شود. در طب سنتی از عناب جهت كاهش قندخون و فشار خون استفاده می‌شود، ولی غیر از این آثار دارای خواص دیگری از جمله اثرات ضدچسبندگی پلاكت‌ها (رقیق كردن خون)، ضدالتهاب، ضد تب، ضد سرفه، خلط‌آور، محافظ كبد، خواب‌آور، محرك سیستم ایمنی بدن و ضد حساسیت نیز می‌باشد. 

عسل 
عسل دارای خواص متعددی از جمله آثار ضدمیكروبی، انرژی‌زایی، خلط‌آور، ضد سرفه، نرم‌كننده گلو و ضد خشونت صدا و موارد دیگر است. همچنین قدرت ایمنی بدن را افزایش می‌دهد و ضدحساسیت می‌باشد. گذشته از این آثار، در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی به عنوان ضدالتهاب و ضدزخم و نرم‌كننده موضعی كاربرد دارد. همه افراد می‌توانند عسل را مصرف کنند و ضمن ارزش غذایی به عنوان یك داروی مفید در سلامتی نقش داشته باشد.