به قلم : محمدرضا قنبریان ؛ کارشناس تغذیه و کارشناس ارشد فیزیولوژی تغذیه ورزشی
تحریریه زندگی آنلاین : استفاده از گیاهان و ادویه‌جات هم به دلیل خواص درمانی و هم طعم و مزه‌شان به طرز قابل‌توجهی در طول تاریخ مهم بوده است.
در این مقاله به معرفی ۱۰ مورد از سالم‌ترین گیاهان و ادویه‌جات موجود در جهان می‌پردازیم، که فواید آنها توسط تحقیقات ثابت شده است.
دارچین سطح قند خون را پایین می‌آورد و اثر ضد دیابتی قوی دارد
دارچین شامل ترکیبی به نام سینامالدئید است، که مسئول خواص درمانی دارچین می‌باشد. همچنین دارای فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی قوی است که نشان داده شده باعث کاهش کلسترول و تری‌گلیسیرید خون می‌شود. دارچین تاثیرات شگفت‌انگیزی بر سطح قند خون دارد و می‌تواند با کمک مکانیسم‌های مختلفی نظیر کاهش تجزیه کربوهیدرات در دستگاه گوارش و بهبود حساسیت به انسولین، سطح قند خون را کاهش دهد. مطالعات نشان داده‌اند که دارچین می‌تواند قند خون ناشتا را در بیماران دیابتی، ۱۰ تا ۲۹ درصد کاهش دهد؛ که میزان قابل‌توجهی است. دوز مناسب دارچین برای بهره‌گیری از خواص آن، به طور معمول ۰.۵ تا ۲ قاشق چای‌خوری در روز است.
بیشتربخوانید:
خواص شگفت انگیز سماق برای سلامتی
مریم‌گلی می‌تواند عملکرد مغز و حافظه را بهبود بخشد
مریم‌گلی نام خود را از کلمه لاتین Salvere به معنی رهایی بخشیدن گرفته است و در قدیم برای کمک به پیشگیری از طاعون مورد استفاده قرار می‌گرفت. تحقیقات فعلی نشان می‌دهند که مریم‌گلی قادر به بهبود عملکرد مغز و حافظه، به ویژه در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر می‌باشد. بیماری آلزایمر با افت سطح استیل‌کولین که فرستنده شیمیایی در مغز است، همراه می‌باشد. مریم‌گلی از تجزیه استیل‌کولین جلوگیری می‌کند. در یک مطالعه ۴ ماهه بر روی ۴۲ فرد مبتلا به بیماری آلزایمر خفیف تا متوسط، نشان داده شد که عصاره مریم‌گلی سبب بهبود عملکرد مغز می‌شود. سایر مطالعات نشان داده‌اند که مریم‌گلی می‌تواند عملکرد حافظه را در افراد سالم (چه پیر و چه جوان) بهبود بخشد.
نعنا فلفلی درد سندرم روده تحریک‌پذیر را تسکین داده و تهوع را کاهش می‌دهد
مدت‌های زیادی است که از نعنا در طب عامیانه و آروماتراپی استفاده می‌شود. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که روغن نعنا می‌تواند درد سندرم روده تحریک‌پذیر را بهبود بخشد. به نظر می‌رسد نعنا فلفلی سبب شل شدن عضلات روده بزرگ می‌شود، که تجربه درد هنگام دفع مدفوع را تسکین می‌دهد. نعنا فلفلی همچنین به کاهش نفخ شکم، که علامت شایع مشکلات گوارشی است، کمک می‌کند. همچنین برخی مطالعات نشان می‌دهند که استفاده از نعنا در آروماتراپی می‌تواند به مبارزه با تهوع کمک کند.
در یک مطالعه بر روی ۱۱۰۰ خانم در اتاق زایمان، نشان داده شد که آروماتراپی با نعنا فلفلی سبب کاهش قابل‌توجه حالت تهوع گردید. همچنین در کاهش حالت تهوع بعد از عمل جراحی و زایمان سزارین نیز مفید است.
بیشتربخوانید:
گل پر گلی پر از خاصیت!
زردچوبه حاوی کورکومین است، ماده‌ای با اثرات ضدالتهابی قوی
زردچوبه حاوی ترکیبات متعددی است که خواص دارویی دارند، که مهم‌ترین آنها کورکومین است. کورکومین یک آنتی‌اکسیدان قوی می‌باشد، که به مبارزه با آسیب اکسیداتیو و بهبود آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی خود بدن کمک می‌کند. این مهم است، زیرا اعتقاد بر این می‌باشد که آسیب اکسیداتیو یکی از مکانیسم‌های کلیدی در پیری و بسیاری از بیماری‌ها است.
کورکومین نیز به شدت ضد التهاب بوده و با برخی داروهای ضد التهابی منطبق می‌باشد. تعجبی ندارد که کورکومین با بسیاری از مزایای سلامتی در ارتباط است؛ زیرا در درازمدت التهاب را کاهش می‌دهد و تقریباً نقش مهمی در هر نوع بیماری مزمن دارد.
مطالعات نشان می‌دهند که کورکومین می‌تواند سبب بهبود عملکرد مغز، مبارزه با بیماری آلزایمر، کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سرطان و از بین بردن التهاب مفاصل شود.
خلاصه: مطالعات نشان داده‌اند که کورکومین، ماده فعال ادویه زردچوبه، فواید عمده‌ای برای بسیاری از جنبه‌های سلامتی دارد.
هل (Elettaria cardamomum) یک ماده اصلی در غذاهای هندی می‌باشد
حاوی مواد موثره‌ای مانند ترکیبات فنلی و روغن‌های فرار است که دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی، ضد التهابی، کاهش‌دهنده فشار خون و ضد دیابت هستند.
یافته‌های یک بررسی در سال 2021 نشان می‌دهند که هل ممکن است اثرات مفیدی بر قند خون، نشانگرهای التهابی و سلامت کبد داشته باشد. 11 مطالعه در سال 2018 که شامل 87 فرد مبتلا به چاقی و بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) بود، نشان دادند که شرکت‌کنندگان با مصرف سه گرم هل در روز به مدت سه ماه کاهش قابل‌توجهی در نشانگرهای التهابی مانند فاکتور نکروز تومور آلفا (TNF-α) و اینترلوکین-6 (IL-6) و همچنین کاهش چربی کبد را تجربه کردند.
بیشتربخوانید:
جوز ؛ سفیر سلامت از هندوستان!
فلفل کائن (فلفل قرمز تند)
فلفل کائن یک نوع فلفل قرمز تند است که از آن در تهیه غذاهای تند استفاده می‌شود. عناصر فعال این فلفل، کپسایسین نام دارد که در بسیاری از مطالعات نشان داده شده که اشتها را کاهش داده و چربی‌سوزی را افزایش می‌دهد. به همین دلیل کپسایسین یک ترکیب رایج در مکمل‌های کاهش وزن است.
یک مطالعه به این نتیجه رسید که اضافه کردن یک گرم فلفل کائن به وعده‌های غذایی، اشتها را کاهش و چربی‌سوزی را در افرادی که به طور منظم فلفل نمی‌خوردند، افزایش داد؛ اما فاقد تأثیر در افرادی بود که به خوردن غذاهای تند عادت داشتند. برخی مطالعات حیوانی نیز نشان دادند که کپسایسین در مبارزه با برخی سرطان‌ها ازجمله سرطان‌های ریه، کبد و پروستات مؤثر است، البته این تاثیرات ضد سرطانی در انسان‌ها ثابت نشده است.
زنجبیل
زنجبیل یک ادویه مشهور است که در داروهایی از آن استفاده می‌شود. زنجبیل حاوی ترکیبات زیست فعال متعددی از جمله جینجرول‌ها، شوگاول‌ها و پارادول‌ها است که دارای خواص ضدالتهاب هستند. مطالعات نشان می‌دهند که یک گرم زنجبیل (یا بیشتر) می‌تواند حالت تهوع را از بین ببرد. این حالت تهوع شامل تهوع صبحگاهی، تهوع ناشی از شیمی‌درمانی و دریازدگی می‌شود.
زنجبیل همچنین خواص ضد التهابی قوی دارد و می‌تواند به کنترل درد کمک کند. مطالعه انجام گرفته درباره سرطان روده بزرگ نشان داد که مصرف روزانه ۲ گرم عصاره زنجبیل، نشانگرهای التهاب روده بزرگ را همانند آسپرین کاهش داد. سایر تحقیقات نشان داده‌اند که ترکیب زنجبیل، دارچین، کندر رومی و روغن کنجد، درد و گرفتگی عضلات را در افراد مبتلا به استئوآرتریت کاهش می‌دهد.
شنبلیله
شنبلیه حاوی پروتئین گیاهی 4 - هیدروکسی ایزولوسین است که می‌تواند عملکرد هورمون انسولین را بهبود بخشد. بسیاری از مطالعات انسانی نشان داده‌اند که مصرف روزانه دست‌کم یک گرم عصاره شنبلیله می‌تواند سطح قند خون را به ویژه در بیماران دیابتی کاهش دهد.
خلاصه: نشان داده شده است که شنبلیله عملکرد انسولین را بهبود می‌بخشد و منجر به کاهش قابل توجه سطح قند خون می‌شود.
رزماری
عنصر فعال در رزماری، رزمارینیک اسید نامیده می‌شود. اسید رزمارینیک و سایر ترکیبات موجود در رزماری دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی، ضد التهابی، ضد ویروسی، ضد باکتریایی، تسکین‌دهنده درد و ضد سرطان هستند.
یک مطالعه در سال 2022 که شامل 22 داوطلب سالم بود، نشان داد که نوشیدن 100 میلی‌لیتر چای رزماری تهیه شده با 5 گرم رزماری خشک یک بار در روز به مدت ده روز به طور قابل‌توجهی غلظت فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز (BDNF) را افزایش داد. BDNF پروتئینی است که برای عملکرد مغز ضروری است. داشتن BDNF پایین ممکن است استعداد فرد را نسبت به استرس و افسردگی افزایش دهد، به همین دلیل است که BDNF یک نشانگر زیستی افسردگی قابل اعتماد در نظر گرفته می‌شود.
مطالعات دیگر نیز نشان داده‌اند که مکمل‌های رزماری می‌توانند برای درمان افسردگی مفید باشند.
سیر
در قدیم بیشترین استفاده از سیر برای بهره‌گیری از خواص درمانی آن بود. ما می‌دانیم که تاثیرات سیر بر روی سلامتی ناشی از وجود ترکیبی به نام آلیسین در آن است، که بوی متمایز سیر نیز ناشی از آن می‌باشد.
مکمل‌های سیر با بیماری‌هایی نظیر سرماخوردگی‌های معمول مبارزه می‌کنند. اگر به طور مداوم سرما می‌خورید، اضافه کردن سیر به رژیم غذایی‌تان می‌تواند به طرز باورنکردنی برای شما مفید باشد. همچنین برخی شواهد اثرات مفید سیر بر سلامت قلب را تأیید می‌کنند.
اگر سطح کلسترول‌تان بالا است، مصرف مکمل سیر به شما کمک می‌کند؛ زیرا مکمل سیر سطح کلی کلسترول یا کلسترول LDL را ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش می‌دهد.
مطالعات انسانی به این نتیجه رسیده‌اند که مکمل‌های سیر سبب کاهش چشمگیر فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا می‌شوند. در یک مطالعه نشان داده شد که مکمل‌های سیر به اندازه داروهای کاهش‌دهنده فشار خون مؤثر هستند و ممکن است به سلامت قلب با کاهش آترواسکلروز یا تجمع پلاک در شریان‌ها کمک کنند.
یک مطالعه در سال 2021 که شامل اطلاعاتی روی 4329 بزرگسال بود، نشان داد افرادی که سیر خام را یک تا سه بار در هفته مصرف می‌کردند، ضخامت انتیما مدیا کاروتید کمتری داشتند (cIMT.(cIMT یک نشانگر اولیه آترواسکلروز است و به عنوان یک اندازه‌گیری برای ارزیابی خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با آترواسکلروز در فرد استفاده می‌شود.
