دکتر زهرا سعادتی - متخصص جراحی عمومی
تحریریه زندگی آنلاین : کیست مویی یا کیست پیلونیدال یکی از بیماریهای مقعد بوده که در انتهای ستون فقرات ایجاد میشود. علت اصلی بروز این بیماری برگشت تار مو به داخل پوست در آن ناحیه میباشد. معمولا کیست مویی در مردان به علت پرمویی ایجاد شده و در سنین نوجوانی تا 40 سال شایعتر است. از عوامل دیگر ابتلا به این بیماری میتوان به چاقی و ضافه وزن، کمتحرکی و داشتن موهای زبر و کلفت اشاره کرد.
علائم کیست مویی :
- احساس درد شدید هنگام ایستادن و نشستن
- متورم و قرمز شدن پوست در ناحیه اطراف مقعد
- ترشح خون و چرک از آبسه
- به وجود آمدن چندین سوراخ در پوست آن ناحیه
- خارج شدن مو از آبسه
- تب و لرز شدید
- حالت تهوع و ایجاد عفونت
پزشک متخصص کیست مویی با در نظر داشتن جراحی و اقداماتی که بر روی سینوس پیلونیدال یا کیست مویی بیمار انجام داده است، میتواند او را از بیمارستان مرخص نماید. پس از انجام عمل، اقدامات درمانی بیشتر جنبهی حمایتی داشته و در صورتی که تمام نکات به طور کامل رعایت شوند، روند بهبودی با سرعت بیشتری انجام میگیرد و در نتیجه احتمال عود و عفونت کردن ناحیه جراحی شده و عوارض و مشکلات بعد بیماری، کمتر خواهد شد.
بیشتربخوانید:
کیست تخمدان معضلی جدید برای خانم‌ها
اقدامات خانگی پس از جراحی کیست مویی :
مسکن ها :
با مصرف مسکنهای تجویز شده از طرف پزشک متخصص میتوان بعضی از ناراحتی و دردهای ناشی از عمل جراحی را کاهش داد.
استراحت کردن :
به مدت دو هفته بعد از عمل جراحی باید به میزان کافی استراحت داشت و از انجام کارهای سنگین در محل کار به شدت پرهیز کرد.
شکل صحیح نشستن :
بیمار باید از نشستن بر روی زخم خودداری کند. به همین دلیل میتوان از بالشهای تیوپی مخصوص برای نشستن استفاده کرد تا قسمت جراحی شده در فضای خالی بالش جای بگیرد و به آن ناحیه فشاری وارد نشود.
عوض کردن پانسمان :
روزانه باید پانسمانها در یک مرکز درمانی و توسط پرستار، با شرایط استریل تعویض گردد.
استفاده از توالت فرنگی :
استفاده از توالت ایرانی باعث شده تا فشار و کشش میان دو عضله سرینی باسن، افزایش یابد و به همین دلیل بهتر است که از توالت فرنگی استفاده شود و به این ترتیب فشار کمتری به پشت وارد خواهد شد.
حمام :
در صورتی که جراحی به روش باز انجام شده باشد، بیمار میتواند حداقل یک بار در روز همراه با پانسمان، دوش بگیرد و بعد از آن که پانسمان خیس شد، آن را تعویض نماید. اما در جراحی به روش بسته، تا چند روز اول بعد از عمل کیست مویی، محل جراحی شده باید کاملا خشک بماند و از حمام کردن اجتناب شود.
بیشتربخوانید:
نشستن زیاد عامل ایجاد "کیست مو" نیست
شست و شوی زخم :
پس از آن که بهبودی نسبی حاصل شد، میتوان بدون استفاده از صابون و همراه با آب خالی و یک پارچه نرم، محل زخم را شست. در صورتی که پانسمان خیس شود، باید خیلی سریع آن را تعویض و خشک کرد.
خشک کردن زخم :
پس از هر مرتبه که زخم شسته میشود باید با یک پارچه تمیز و نرم، زخم را بدون مالش و خیلی آرام خشک کرد.
استفاده از لباسهای گشاد :
بهتر است از لباسهای پنبهای و گشاد و بدون نایلون و الیاف مصنوعی استفاده کرد.
رژیم غذایی حاوی فیبر :
برای جلوگیری از ابتلا به یبوست و فشار وارد نکردن هنگام اجابت مزاج که به زخم جراحی آسیب میزند، باید از غذاهای ملین و پرفیبر استفاده کرد.
اجتناب از فعالیتهای بدنی و ورزش :
به منظور بهبود یافتن زخم و جلوگیری از وارد شدن فشار به آن، باید از ورزش و فعالیتهای بدنی به مدت دو الی چهار هفته بعد از جراحی و بهبودی نسبی زخم، اجتناب کرد.
مراجعه به پزشک متخصص :
در صورتی که به کشیدن بخیه یا معاینات پزشکی نیاز باشد، باید در زمان مقرر شده بیماران به پزشک خود مراجعه نمایند.
در صورتی که هر یک از علائم زیر که نشانه هایی از عفونت بوده و از عوارض جراحی به حساب آمده، مشاهده شود باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کرد.
- احساس درد شدید
- متورم شدن و قرمزی پوست
- درجه حرارت بدن از 38 درجه به بالا
- بوی نامطبوع محل زخم
- ترشح خوناب های از جای زخم
پزشک متخصص کیست مویی بعد از انجام معاینات و بررسیهای لازم، خیلی سریع به درمان با استفاده از انواع مختلف آنتیبیوتیکها از جمله اریترومایسین، کلاریترومایسین و مترونیدازول برای مدت حداقل دو هفته، اقدام خواهد کرد.
بیشتربخوانید:
از تومور کلیه چه می‌دانید (1)
آیا عمل جراحی کیست مویی من اورژانسی است ؟
پس از تشخیص کیست مویی اکثر بیماران این سوال را از پزشک خود می پرسند که آیا عمل جراحی من اورژانسی است یا خیر ؟
پاسخ دکتر زهرا سعادتی متخصص جراحی این است :
اگر کیست مویی همراه با آبسه باشد سریعا آبسه باید توسط پزشک متخصص تخلیه گردد اما اگر تشخیص بر این بود که کیست مویی به تنهایی عارض شده است ,عمل جراحی کیست مویی دیگر اورژانسی نیست و بیمار می تواند در اسرع وقت جهت این جراحی مراجعه کند .
برای مثال اگر دانش آموزی در دوران امتحانات بسر می برد می تواند جهت جراحی کیست مویی برای بعد از امتحانات برنامه ریزی کند . در نظر داشته باشید اگر این جراحی بیش از اندازه به تعویق بیفتد منجر به بروز عوارض دیگری مثل فیستول مقعدی می شود.
اگر کیست مویی درمان نشود چه عوارضی دارد؟
مطمئن باشید که با به تعویق انداختن درمان کیست مویینه تنها بدون اقدامی موثر درمان نخواهد شد بلکه وضعیت حادتر می شود و درمان های آتی نیز با سختی و هزینه بیشتری انجام خواهد شد. اگر کیست مویی درمان نشود یک سری علائم ناخوشایند اولیه شامل حال بیمار می شود. این علائم شامل:
درد در ناحیه و حتی کمر درد
قرمزی و التهاب
ترشحات چرکی که علاوه بر کثیف کردن لباس زیر بوی ناخوشایندی نیز دارد
بروز آبسه
تب که بر اثر وجود عفونت در ناحیه بروز می کند.
عوارض و بیماری های ثانویه در پی درمان نکردن کیست مویی
حال اگر شخصی از ترس مراجعه به پزشک و یا ترس از جراحی جهت درمان کیست مویی خود اقدام نکند چه عوارضی دیگری در طولانی مدت متوجه او خواهد شد؟ این علائم به قدری شدید و خطرناک است که بیمار مجبور می شود با وضعیت اورژانسی به پزشک و یا بیمارستان مراجعه کند و گاها منجر به مرگ بیمار می شود. تمامی کیست های مویی درمان نشده بعد از گذشت مدت کوتاهی با بیماری جدی دیگری به نام فیستول همراه می شود. فیستول ها کانال هایی عفونی هستند که به یکدیگر راه دارند. سپس اگر فیستول هم درمان نشود این کانال ها انتشار یافته و به دستگاه گوارش راه پیدا می کنند. در نهایت کل ناحیه کمر و شکم درگیر خواهد شد و اگر کسی هم بتواند درد و ناراحتی این وضعیت را تحمل کند در نهایت منجر به سرطان و مرگ بیمار می شود. عفونت منتشره در بدن واکنش های ایمنی شدیدی را ایجاد خواهد کرد و کیفیت زندگی شخص بسیار افت خواهد کرد.
