عوارض جانبی احتمالی پیوند مغز استخوان (BMT) و پیوند سلولهای بنیادی خون محیطی (PBSCT) چیستند؟
خطر عمده هر دو روش درمانی، افزایش آمادگی برای ایجاد عفونت و خونریزی ناشی از روشهای درمانی با میزانهای بالا است. پزشکان برای اینگونه بیماران، آنتی بیوتیک برای جلوگیری یا درمان عفونت تجویز میکنند. و نیز بهمنظور جلوگیری از خونریزی و کمخونی، به بیماران پلاکت و یا گلبولهای قرمز خون تزریقكنند. بیماران تحت درمان BMT وPBSCT، ممكن است به عوارض جانبی کوتاه مدتی چون حالت تهوع، استفراغ، خستگی مفرط، از دست دادن اشتها، زخمهای دهانی، ریزش مو و حساسیتهای پوستی شوند.
خطرات بلندمدت احتمالی شامل مشکلات ناشی از شیمیدرمانی و پرتودرمانی پیش از پیوند هستند، مشکلاتی از قبیل ناباروری، آب مروارید (کدر شدن عدسی چشم، که موجب از دست دادن بینایی میشود)؛ سرطانهای ثانویه (جدید)؛ و آسیب دیدگی کبد، کلیهها، ریهها و/ یا قلب.
در پیوندهای آلوژنیک، گاهی مشکلی موسوم به بیماری پیوند علیه میزبان (GVHD) بروز میكند. GVHD و این هنگامی روی میدهد که گلبولهای سفید اهدایی (پیوند)، سلولهای بدن بیمار (میزبان) را بهعنوان سلولهای بیگانه شناسایی کرده و به آنها حمله میکنند. اندامهایی که بیشتر بر اثر این بیماری آسیب میبینند پوست، کبد و رودهها هستند. این مشکل، ممکن است ظرف چند هفته پس از پیوند ( VHDحاد)، یا مدتها بعد از آن (GVHD مزمن) بروز كند. برای مقابله با این مشکل، به بیمار داروهایی تجویز میشود که مانع فعالیت سیستم ایمنی شود. علاوه بر اینها، میتوان طی فرایندی به نام «تهیسازی سلولهای تی» (T-cell depletion)، گلبولهای سفیدی که موجب بروز GVHD میشوند را از سلولهای بنیادی اهدایی جدا کرد. GVHD، جی.وی.اچ.دی در صورت بروز میتواند بسیار جدی باشد و بهوسیله استروئیدها یا دیگر عوامل شیمیایی سرکوب کننده سیستم ایمنی (Immunosuppressive) درمان میشود. درمان GVHD دشوار بهنظر میرسد، اما برخی از بررسیها نشان دادهاند که احتمال بازگشت سرطان آن دسته از مبتلایان به سرطان خون که دچار GVHD میشوند کمتر است. پژوهشهای بالینی بهمنظور یافتن روشهایی جهت پیشگیری و درمان GVHD در حال انجام است.
احتمال بروز و شدت مشکلات احتمالی به چگونگی درمان بیمار بستگی دارد كه باید دربارۀ آنها با پزشک صحبت کرد.
بیماران چگونه هزینه پیوند مغز استخوان (BMT) یا پیوند سلولهای بنیادی خون محیطی (PBSCT) را پرداخت میکنند؟
پیشرفتهای روشهای درمان، از جمله PBSCT، بهبودی را سرعت میبخشد و موجب کاهش زمان بستری بودن بیماران در بیمارستان میشود. این زمان بهبود کوتاهتر، موجب کاهش هزینهها شده است.
هزینههای اهدای مغز استخوان، سلولهای بنیادی خون محیطی (PBSC) یا خون بند ناف چقدر است؟
افرادی که داوطلبانه مغز استخوان یا PBSC اهدا میکنند، حتماً باید نمونهای از خونشان بهمنظور تعیین گونه HLA آزمایش شود. این آزمایش خون معمولاً 65 تا 96 دلار هزینه دارد. ممکن است از اهداکننده بخواهند كه این مبلغ را پرداخت کند، و یا ممکن است مرکز اهدا، قسمتی از این مبلغ را تأمین میكند.
انجمنها و دیگر سازمانها نیز کمکهای مالی را ارائه میكنند. پس از آنکه اهداکننده مناسبی برای بیمار پیدا شد، تمام هزینههای مربوط به تهیه مغز استخوان یا PBSC بر عهده بیمار یا بیمه درمانی وی است. زنان میتوانند خون بند ناف نوزاد خود را بدون پرداخت هیچ هزینهای به بانکهای خون بند ناف عمومی اهدا کنند. هر چند بانکهای خون بند ناف خصوصی، برای ذخیره کردن خون بند ناف بهمنظور استفاده خصوصی بیمار یا خانواده وی، مبالغ متفاوتی را اخذ میکنند.
از چه منابعی میتوان اطلاعات بیشتری دربارۀ اهداکنندگان و مراکز پیوند بهدست آورد؟
طرح ملی اهدای مغز استخوان (NMDP)، یک سازمان غیرانتفاعی با بودجه فدرال است، که بهمنظور بهبود کارایی جستوجوها برای یافتن اهداکنندگان ایجاد شد. NMDP از داوطلبانی که مایل به اهدای هر یک از سه منبع سلولهای بنیادین، یعنی مغز استخوان، خون محیطی و خون بند ناف باشند، در سطح بینالمللی ثبت نام به عمل میآورد.