تحریك چشم آمبیلوپ با دستگاه استیمولاتور (Stimulator)
در مواردی كه روند بهبودی قدرت دید كودك علیالرغم بستن كامل دو یا سه دوره كامل، تقویت شد. دیگر نیازی به بستن كامل و یا نیمه وقت چشم سالم نیست و فقط میتوان به درمان نگهدارنده، یعنی بستن روزی دو ساعت چشم سالم، بسنده كرد و این درمان نگهدارنده بایستی تا سن 9-8 سالگی ادامه یابد.
نكته قابل ذكر اینكه معاینات مكرر و دورهای كودك توسط چشم پزشك الزامی است.
درمان علل دیگر آمبیلوپی مانند ایزوتروپی، اصلاح كامل عیوب انكساری و نیز بستن چشم سالم میباشد موارد دیگر آمبیلوپی، مثل كاتاراكت شامل عمل جراحی و درمان آمبیلوپی است.
استرابیسم
استرابیسم یا لوچی حالتی است كه در آن محورهای بینایی دو چشم بر روی یك نقطه معین در فضا تقاطع نمیكنند. استرابیسم علل زیادی دارد و در هر سن ممكن است اتفاقی بیفتد، ولی در سنین كودكی شایعتر است.
انحراف به سمت داخل چشمها به نام ایزوتروپی، به سمت خارج، اگزوتروپی، به بالا هیپرتروپی و به پایین هیپوتروپی نامیده میشود.
استرابیسم به دو دسته تقسیم میشود: استرابیسم غیرفلجی و فلجی.
استرابیسم غیرفلجی: از این نوع استرابیسم هیچ یك از عضلات خارجی چشم فلج نیست و در نتیجه میزان انحراف در همه جهات یكسان میباشد. شایعترین فرم این نوع استرابیسم ایزوتروپی بوده كه دارای انواع تطابقی و غیرتطابقی است. اگزوتروپی نیز به درجات كمتر شیوع دارد. در اطفال و خردسالان ایزوتروپی شایعتر است.
ایزوتروپی غیرتطابقی (مادرزادی)
در این نوع ایزوتروپی اكثرا سابقه خانوادگی وجود دارد و كودك غالبا از موقع تولد و یا مدتی كوتاه بعد از تولد دچار انحراف میشود و معمولا انحراف به سمت داخل و از نوع آلترناتیو میباشد؛ لذا احتمال آمبیلوپی كمتر است. در صورت نداشتن آمبیلوپی درمان جراحی در سنین 8-6 ماهگی توصیه میگردد.
ایزوتروپی تطابقی (Accomodative).
این نوع انحراف معمولا در بدو تولد وجود نداشته و اكثرا پس از سنین 3-2 سالگی ظاهر میشود. این كودكان همیشه هیپرتروپی (دوربینی) بیش از دو دیوپتر داشته و گاهی كودك برای دید دور و نزدیك دچار انحراف میشود و یا برای دور چشمها صاف (Ortho) و برای نزدیك دچار انحراف میشوند.
درمان شامل رفع عیوب انكساری استفاده از عینك اصلاحی و قدم بعدی درمان آمبیلوپی همراه با تجویز عینك است. در بعضی كودكان علیرغم استفاده از عینك اصلاحی مقداری از انحراف چشمها باقی میماند كه در این موارد عمل جراحی برای ایزوتروپی باقیمانده توصیه میگردد.
استرابیسم فلجی
در این نوع استرابیسم اختلال در كاركرد یك یا چند عضله خارج چشمی وجود دارد كه سبب انحراف چشم میشود. برای جبران و رفع دوبینی حاصل از عدم كاركرد عضله، سر به درجات متفاوتی به سمت عضله گرفتار منحرف میشود. این نوع استرابیسم در بزرگسالان بیشتر از كودكان دیده میشود.
اگر این استرابیسم در سنین كمتر از هشت سالگی اتفاق بیفتد، خطر آمبیلوپی وجود دارد و چنانچه در بالاتر از ده سالگی به وجود آید، فقط دوبینی باعث آزار بیمار میگردد.
علل استرابیسم فلجی
ناهنجاریهای مادرزادی، بیماریهای تیروئید، میاستنی گراویس، ضربههای مغزی، فشار بر روی اعصاب ناشی از خونریزی، سپتی سمی، انسفالیت، مولتیپل اسكلروزیس، تومورهای مغزی، ترومبوز عروق مغزی، آتوریسم، دیابت، افزایش فشار داخل جمجمه.
در موارد بالا درمان، برطرف كردن علت فلج است و سپس برای مدت 12-6 ماه باید صبر كرد كه گاهی عملكرد عضله برگشت پیدا میكند. در صورت عدم برگشت عملكرد عضله فلج، عملهای جراحی بر روی عضلات دیگر و یا خود عضله توصیه میگردد.
برای خواندن بخش اول- چشم پزشكی اطفال و مشكلات شایع- اینجا كلیك كنید.