دكتر احسان قدسی؛ جراح و دندانپزشك
سفید كردن رنگ دندان با عوامل شیمیایی برای اكسید كردن رنگ دانههای عالی داخل دندان، اصطلاحاً سفید كردنheaching نامیده میشود. روشهای سفید كردن میتوان براساس اینكه روی دندانهای زنده یا مرده همچنین براین اساس كه در مطب صورت پذیرد و یا خارج از مطب طبقهبندی كرد.در گذشته سفید كردن دندانهای زنده در مطب با استفاده از حرارت و نور برای فعال نمودن واكنش بود خارج از مطب با استفاده از قالب ژلهای كه نایتگارد نامیده میشود انجام میشد. (سفید كردن) عموماً طول عمری حدود 1 تا 3 سال دارد اگرچه گاهی تغییر ممكن است دائمی باشد.
سفید كردن دندانهای غیر زنده
سفید كردن دندانهایی است كه تحت درمان ریشه قرار گرفتهاند. تغییر رنگها ممكن است در اثر تروما یا ضربه به دندان قبل از درمان ریشه و یا در اثر تجزیه بافتهای باقیمانده پالپ و یا ناشی از رنگدانههای مواد ترمیمی و سمانهای استقرار یافته در دندان به عنوان جزیی از درمان ریشه باشد. كه این روش به دو صورت داخل مطب و خارج از مطب و بنابه تشخیص دندانپزشك انجام میشود.
سفید كردن دندانهای زنده
این بخش از درمان كه متقاضی زیادی هم دارد بنا به تصمیم بیمار و هزینه آن و دشواری بر داشتن برخی از تغییر رنگهاست كه نوع درمان را تعیین میكند. موارد تجویز سفید كردن در دندانهای زنده شامل تغییر رنگ داخلی دندان حاصل از سن، ضربات و تروما و مصرف دارو است كه بهتر است قبل و بعد از درمانهای ترمیمی پیشنهاد شود تا رنگهای مواد ترمیمی را با دندان هماهنگ نماید. تغییر رنگهای داخلی زرد یا نارنجی به نظر بهترین پاسخ را به درمان سفید كردن نشان میدهند. تغییر رنگهای آبی – خاكستری غالباً به دشواری به این درمان پاسخ میدهند. رنگ دانههای قهوهای ناشی از فلوروزیس غالباً به درمان واكنش نشان میدهد.
اما رنگ دانههای سفید فلوروزیس به شكل موثری برطرف نمیشود. در هر حال سفید كردن دندانهای زنده هنگامی كه دندانپزشك آن را انجام میدهد درمان موثر و ایمنی است. دفعات درمان سفید كردن به صورت هفتگی تنظیم شده و معمولا 2 تا 6 بار تكرار میشود و هر بار درمان 30 تا 45 دقیقه طول میكشد. بیمار ممكن است دچار حساسیت گذرا بین دفعات درمان شود كه جای نگرانی نیست.
سفید كردن دندانها در منزل
بسیار كم زحمتتر بوده و به صرف وقت كمتری در مطب نیاز دارد. ابتدا قالبی از درمان بیمار توسط دندانپزشك گرفته میشود و نایتگارد پلاستیكی شفاف ساخته میشود و ماده سفید كردن در اختیار بیمار قرار میگیرد و توصیههای لازم به بیمار داده شده از نحوه قرار دادن نایتگارد اطمینان می یابد و از بیمار خواسته میشود كه حین درمان از آشامیدن مایعات گرفته یا شستشوی دهان اجتناب نموده و ماده نایتگارد سفید كردن را باید هر 5/1 تا 2 ساعت یكبار تعویض نماید و در صورت استفاده از نایت گارد در شب یكبار گذاشتن ماده سفید كردن هنگام خواب كفایت میكند.
طول دوره درمان به طور كلی حدود 2 الی 6 هفته خواهد بود و توصیه میشود بیماران بیش از 12 ساعت در روز از نایتگارد (قالب) استفاده نكنند. در صورتی كه اثرات جانبی شبیه حساسیت دندانی یا تحریك لثه بروز نماید بایستی درمان قطع شود و با دندانپزشك تماس گرفته شود. بهتر است ابتدا یك فك تحت درمان قرار گیرد تا با فك دیگر مقایسه صورت گیرد. لازم به یادآوری كه تغییر رنگ ناشی از مصرف تتراسایكلین به سفید كردن بسیار مقاومتر است و محتاج طول دورهای درمان بیشتری خواهد بود. در پایان غالباً در روش سفید كردن دندانهای زنده تركیبی از دو نوع مطب و منزل نتایج بهتری را به دنبال خواهند داشت.