دكتر بصیری
دكتر بصیری رئیس مركز تحقیقات كلیه و مجاری ادراری، شیوع سنگ‌های ادراری را در مردان، افراد بی‌سواد و جامعه شهری بیشتر از دیگران دانست و با مهم شمردن سابقه فامیلی در بروز این سنگ‌ها، گفت: هر چه میزان كلسیم آب كمتر باشد، احتمال ایجاد سنگ نیز كمتر است.
به گزارش ایسنا، دكتر بصیری در نشست اعلام نتایج بررسی اپیدمیولوژیك و ارائه پروتكل‌های پیشگیری از سنگ‌های ادراری در كشور، در توضیح نحوه انجام این طرح تحقیقاتی گفت: از آنجا كه برخی معتقدند بروز سنگ‌های ادراری با گردش فصل، درجه هوا، میزان بخار هوا ومیزان تعریق افراد ارتباط دارد، در این پروژه از هر فصل سال یك هفته به عنوان نمونه فصل انتخاب و سعی شد كه این یك هفته از دومین ماه فصل در نظر گرفته شود.
وی با بیان این كه چنین مطالعه‌ای در هیچ كجای دنیا تا به حال انجام نشده است، گفت: در مورد سنگ‌های ادراری یك مطالعه در ژاپن و تنها در مورد بیمارانی كه بستری بودند صورت گرفته، بنابراین در ایران تمام افرادی كه به دلیل سنگ كلیه به مراكز رادیولوژی مراجعه می‌كردند، مورد بررسی قرار گرفتند.
دكتر بصیری با اشاره به این كه در كل دنیا از هر هزار نفر بین 5/0 تا دو نفر به انواع سنگ‌های ادراری مبتلا می‌شوند، افزود: در این تحقیق ملی سعی شد میزان شیوع و بروز سنگ‌های ادراری در ایران بررسی شود.
وی ادامه داد: بیشترین سن بروز سنگ‌های ادراری در حدود 41 تا 42 سالگی است. 58 درصد بیماران مبتلا به سنگ را مردان و 42 درصد را زنان تشكیل می‌دهند و این با توزیع جمعیتی تناسب ندارد. بنابراین احتمال ایجاد سنگ‌های ادراری در مردان حدود 7 تا 8 درصد بیشتر از زنان است. بجز استان‌های مازندران، ایلام و زنجان دیگر استان‌ها از این قاعده پیروی می‌كنند.
دكتر بصیری در مورد احتمال ایجاد و بروز سنگ در ساكنان شهرها نسبت به ساكنان روستاها گفت: 27 درصد ساكنان روستاها و 73 درصد ساكنان شهرها به سنگ‌های ادراری مبتلا هستند، بنابراین احتمال بروز سنگ در ساكنان شهرها بیشتر است. در مقایسه ایجاد و بروز سنگ در افراد سیگاری و غیرسیگاری نیز تفاوتی وجود ندارد.
رئیس مركز تحقیقات كلیه و مجاری ادراری افزود: در مطالعات انجام‌شده مشخص شد افراد شاغل در محیط‌های بسته و با فعالیت كم نسبت به افراد فعال در فضای باز، بیشترین سنگ‌های ادراری را تولید می‌كنند؛ بنابراین كم‌تحركی یكی از عوامل موثر در سنگ‌سازی است. به طور كلی در هر دو جامعه شهری و روستایی احتمال ایجاد سنگ در افرادی كه كم‌تحرك هستند و در فضای بسته فعالیت می‌كنند، بیشتر است.
دكتر بصیری، درد پهلو، سوزش ادرار، تكرر ادرار، ادرار خونی و تب و لرز را از شایع‌ترین علایم سنگ‌های ادراری دانست و با اشاره به نتایج به دست‌آمده از بررسی احتمال ایجاد سنگ‌های ادراری در فصول مختلف گفت: سنگ‌سازی در فصل پاییز 1/3 در هزار ، در زمستان 4/2 در هزار، در بهار 8/1 در هزار و در تابستان 5/1 در هزار است؛ بنابراین در كشور ما بالاترین میزان بروز سنگ در فصل پاییز است كه با آمارهای جهانی تطابق دارد. می‌توان گفت در فصل تابستان هسته اولیه سنگ تشكیل و در فصل پاییز بروز می‌كند. در كشور ما و در كل سال، میزان ایجاد بروز سنگ‌های ادراری 4/2 در هزار است. بنابراین كشور ما در رده بالای سنگ‌سازی در جهان قرار دارد.
به گفته وی، منطقه 11 كشور شامل استان‌های كردستان، كرمانشاه، لرستان و همدان بیشترین شیوع سنگ‌سازی را دارند. منطقه 9 شامل استان‌های چهار محال و بختیاری، كهگیلویه و بویراحمد و شهرستان‌های استان خوزستان در مكان بعدی شیوع سنگ‌های ادراری قرار دارند و حاشیه غرب ایران به طرف جنوب غرب بیشترین مناطق سنگ‌ساز كشور هستند.
وی با اشاره به بررسی روش‌هایی كه مردم برای جلوگیری از بروز سنگ در پیش می‌گیرند، افزود: 39 درصد افراد از طریق كاهش مصرف لبنیات سعی در پیشگیری از بروز سنگ‌ها دارند. این در حالی است كه امروزه كاهش مصرف لبنیات به منظور جلوگیری از بروز سنگ‌های ادراری توصیه نمی‌شود؛ چرا كه افراد در معرض ابتلا به پوكی استخوان قرار می‌گیرند. همچنین 70 درصد افراد با افزایش مصرف آب سعی در جلوگیری از بروز سنگ‌ها دارند كه این روش منطقی و صحیح است. وی در مورد كیفیت آب مصرفی و نقش آن در بروز سنگ‌های ادراری گفت: سختی آب بر اساس میزان غلظت كربنات كلسیم در آن تعریف می‌شود. با مراجعه به اطلاعات كشوری مشخص شد كه در هیچ كدام از مناطق ایران آب سبك وجود ندارد. میزان توزیع آب با سختی كم 8/3 و با سختی زیاد 5/88 است؛ بنابراین ایران در منطقه آب سخت دنیا قرار دارد.
دكتر بصیری افزود: در مناطق مختلف كشور میان آب سخت و بسیار سخت، تفاوتی از نظر میزان سنگ‌سازی وجود ندارد. مطالعات انجام‌شده در كشورهایی كه از آب‌های مختلف برخوردارند نشان داده كه میان آب سبك و سنگین تفاوتی از نظر بروز سنگ وجود ندارد؛ بنابراین تشویق مردم به استفاده از نوع خاصی از آب، به منظور پیشگیری از سنگ‌های ادراری، منطقی نیست.
