زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر امیرحسین براتی؛ متخصص پزشكی و ورزش

غده تیروئید، به مثابه سایر غدد نقش مهمی را در تنظیم متابولیسم و حفظ ثبات فیزیولوژیك بدن به عهده دارد. این غده دو هورمون تیروكسین یا T3 و تری‌یدوتیرونین یا T4‌ را ترشح می‌كند. این دو هورمون فاكتور مهمی در واكنش‌های شیمیایی بدن هستندو برای سنتز این دو هورمون وجود ید الزامی است. هورمون‌های تیروئیدی نقش كلیدی را در افزایش متابولیسم پایه به واسطه نقش آنها در سنتز پروتئین، افزایش تأثیر اپی‌نفرین برگیرنده‌های آدرنرژیك و در نهایت نقش حیاتی را در رشد و نمو بدن دارند. همچنین T3 در عملكرد قلب و عروق نظیر افزایش برون ده قلب و افزایش تهویه ریوی مؤثر است.

در افراد مبتلا به هیپوتیریدئیدی متابولیسم پایه به طور چشمگیری كاهش می‌یابد و افزایش وزن در این گونه افراد به واسطه كاهش متابولیسم پایه است. در حالی كه تعدادی از مطالعات عدم تأثیر فوری ورزش در تغییر هورمون‌های تیروئیدی را نشان می‌دهد اما تعداد قابل توجهی از مطالعات افزایش غلظت این هورمون‌ها در گردش خون با انجام ورزش‌های هوازی با شدت بالاتراز 70 درصد حداكثر اكسیژن مصرفی را نشان داده است.

این در حالی است كه در طی ورزش‌های مقاومتی تغییر بارزی در غلظت خونی این هورمون‌ها مشاهده نشده است. به نظر می‌رسد انجام تمرینات منظم ورزشی در یك دوره زمانی حداقل سه ماهه در تنظیم ترشح هورمون‌های تیروئید تأثیرگذار است.  عدم ترشح كافی هورمون‌های تیروئیدی می‌تواند به خشكی پوست، ریزش مو، خشونت صدا، افزایش قاعدگی، بی‌حالی، افسردگی، عدم تحمل سرما،

فعالیت فیزیکی 
ثابت شده است كه افزایش فعالیت فیزیكی به افزایش حساسیت گیرنده‌های هورمونی می‌انجامد. از مضرات رژیم‌های درمانی غیراصولی كاهش قابل ملاحظه متابولیسم پایه است. تمرینات ورزشی برنامه‌ریزی شده براساس اصول و پایه‌های علمی می‌تواند از چنین عارضه‌ای جلوگیری كند.

رژیم درمانی غیراصولی 
یكی از دلایل افزایش وزن پس از قطع رژیم‌های درمانی غیراصولی ناشی از كاهش متابولیسم، پایه است، ایجاد چنین تغییری می‌تواند منجر به افزایش وزن فرد حتی فراتر از قبل شروع رژیم‌درمانی شود. وجود هیپوتیروئیدی در چنین شرایطی اوضاع بیمار را وخیم‌تر می‌نماید. درمان بیمار تحت نظر پزشك متخصص غدد و تجویز ورزش زیر نظر متخصص پزشكی ورزش در بهبود این شرایط تأثیرگذار است.

نكته آخر در خصوص مصرف بی‌رویه هورمون‌های تیروئیدی و انجام ورزش‌های با شدت بالا در افراد داوطلب كاهش وزن می‌باشد. باید توجه داشت این شرایط در بعضی موارد می‌تواند منجر به افزایش بیش از حد دمای مركزی بیمار و ایجاد عوارض مهلک بر سلامتی بیمار شود. افزایش بی رویه هورمون‌های تیروئیدی با یا بدون فعالیت فیزیکی می‌تواند در بعضی موارد کشنده باشد و از این رو کنترل دقیق دارویی الزامی است.