تشخیص
اندوسكوپی بینی و سینوس این امكان را فراهم ساخته كه در این دسته از بیماران یافته‌های تشخیصی باارزشی یافت شود كه در برخی موارد كلید حل معمای درد است. در اندوسکوپی بینی نقاط تماس مخاطی قابل تشخیص است. بی‌حس کردن این نقاط در حین اندوسکوپی تشخیصی موجب کاهش موقت درد و برعکس، تحریک این نقاط موجب القای درد می‌شود که این امر تشخیص سردردهای ناشی از تماس مخاطی را محتمل‌تر می‌کند.
درمان اساسی در این حالت شامل کاهش یا رفع نقاط تماسی است. بنابراین در مورد این بیماران در وهله اول اقدامات تشخیصی شامل اندوسکوپی بینی در کنار بررسی سی‌تی‌اسکن راهگشای تشخیص است.
درمان مناسب
تجربه درمورد سردردهای تماس مخاطی نشان می‌دهد که در اکثر موارد در صورت تشخیص دقیق، با درمان مناسب که بیشتر دارویی است، سردردهای بیمار کمتر می‌شود و تا هفتاد درصد بیماران این پاسخ درمانی را تجربه می‌کنند. با این وجود، از آنجا که سردرد علامت شایعی از بسیاری اختلالات جسمی و روانی است، صرف تشخیص یا درمان نقاط تماس مخاطی نمی‌تواند در تمام بیماران درمان‌کننده باشد. توجه به اختلالاتی مانند افسردگی، اضطراب، دردهای میگرنی و غیره همیشه باید مدنظر باشد.
درمان آلرژی
درمان تماس مخاطی بر اساس علت و نوع تماس مخاطی متغیر است. به عنوان مثال در صورتی که علت تماس مخاطی تورم بافتی مخاط بینی در اثر آلرژی یا حساسیت باشد، با درمان آلرژی، بهبودی نسبی حاصل می‌شود. در بسیاری از موارد علت اصلی تماس مخاطی وجود ناهنجاری‌هایی در ساختمان‌های ظریف داخل بینی است که موجب تحت فشار قرار دادن نقاط حساس به درد در بینی و سینوس‌ها بدون ایجاد سینوزیت می‌شود.
دردهای تماسی با استفاده از بی‌حس‌‌كننده‌های موضعی یا ضد احتقان‌ها، به طور موقت بهبود می‌یابد. بهبود دائمی با اصلاح ناهنجاری حاصل می‌شود. شاید شناخته شده‌ترین نوع این تماس‌ها به خاطر انحراف تیغه بینی همراه با بزرگ شدن یكی از شاخك‌ها باشد که در این حالت تیغه بینی و دیواره جانبی آن در تماس با یكدیگر قرار می‌گیرند.
تماس بین تیغه بینی و شاخك تحتانی سبب درد در محل تماس و انتشار درد به فك فوقانی و گونه می‌شود. تماس شاخك میانی با تیغه بینی یا دیواره طرفی بینی، سبب درد موضعی و درد در ناحیه گونه، اطراف چشم یا پیشانی می‌گردد. این درد معمولا بسته به تغییرات داخلی بینی ناشی از شرایط محیطی، كم و زیاد می‌شود.
یک ناهنجاری ساختمانی بسیار شایع در شاخک میانی بینی به نام کونکا بولوزا عامل برخی از موارد دردهای تماسی است. کونکابولوزا حالتی است که در آن شاخک میانی بینی به جای یک لایه استخوان دارای دو لایه استخوان است. بین این دو لایه فضای خالی حاوی هوا وجود دارد. این حالت موجب چند برابر شدن حجم شاخک میانی بینی و در نتیجه اثرات فشاری آن روی نواحی حساس موجب درد بینی و سینوس می‌شود. در بیشتر موارد کونکا بولوزا بدون علامت بوده و مشکلی ایجاد نمی‌کند.
در مواردی که بر اساس اقدامات تشخیصی، علائم بیمار مربوط به کونکا بولوزا باشد، ممکن است جهت درمان، لازم به برداشتن استخوان مضاعف اضافی به روش جراحی اندوسکوپیک باشد. ناهنجاری‌های متعدد دیگری نیز در شاخک میانی وجود دارند که ممکن است عامل دردهای تماسی باشند.
بسیاری از این موارد در صورت تشخیص دقیق، به روش اندوسکوپیک قابل درمان‌اند. به طور کلی قبل از اینکه دردهای بیماران به مشکلات عصبی نسبت داده شود، لازم است تمام اقدامات تشخیصی جهت رد بیماری‌ها و مشکلات موجود در بینی و سینوس‌ها صورت گیرد. با این وجود باید این نکته را در نظر داشت که اغلب بیمارانی که سردرد خود را به سینوزیت نسبت می‌دهند، سینوزیت ندارند.
برای خواندن بخش اول- سردرد و سینوس- اینجا کلیک کنید.
