دكتر علیاصغر پیوندی
مجموع ترشحات غدد سباسه و سرومینوس (غدد عرق)، سرومن یا جرم گوش را تشكیل میدهند (البته مقداری لایههای كراتینی جدا شده از سطح كانال گوش و گرد و غبار نیز در ساختار آن وجود دارند). در بیشتر افراد سالم سرومن نرم اما به تدریج خشك شده و حین عمل جویدن و استحمام به صورت تكههای كوچك از كانال گوش خارج میشود. مشكلات بالینی در رابطه با سرومن ممكن است ناشی از موارد زیر باشد:
1- تغییر در كمیت یا كیفیت سرومن گوش
2- شكل غیرطبیعی مجرا
علائم
علائم در برخی موارد ممكن است وزوز گوش و سرگیجه نیز بروز كند. یكی از موارد نه چندان شایع جرم گوش، سنگینی یكطرفه گوش متعاقب استحمام یا شنا است كه به دلیل انسداد كامل مجرای گوش در اثر جذب آب و افزایش توده سرومن و یا آب در پشت آن ایجاد میشود. در این حالت قدرت شنوایی به میزان 15 - 30 درصد كاهش مییابد.
در معاینه بالینی وجود توده تیره رنگ در مجرای گوش نمایان كه بر حسب مقدار و تكرار آن ممكن است قادر به دیدن پرده گوش نباشیم. در مواردی كه لازم است جرم گوش خارج گردد، میتوان بر حسب شرایط از روشهای زیر جهت خارج كردن استفاده نمود:
شایعترین مشكل گوش خارجی
شایعترین مشكل یا بیماری گوش خارجی، تراكم و چسبیدن سرومن به دیوارههای مجرای گوش است كه به آن جرم فشردهشده میگویند و یكی از علل شایع آن پاك كردن گوش با سواپ پنبهای و وسایلی نظیر آن است. در اغلب موارد، جرم گوش بدون علامت بوده و در سایر موارد سنگینی گوش شایعترین علامت بیماری است.
روش خارج كردن جرم
1- از طریق شستشو با آب ولرم (37 درجه سانتیگراد) جرم با سرنگ مخصوص و با حفظ رعایت اصول بهداشتی بدون درد و مشكل جدی از كانال خارج میشود. در این موارد معمولاً لازم است بیمار چند روز از قطره گلیسیرین جهت نرم كردن واكس استفاده كند تا هنگام شستشوی گوش دچار مشكل نگردد. 2- تمیز كردن جرم گوش با ساكشن با رعایت اصول بهداشتی به طوری كه جرم با روش ساكشن از كانال گوش خارج میشود. در این روش نیز بهتر است بیمار چند روز از قطره گلیسیرین جهت نرم كردن آن استفاده كند. 3- خارج كردن جرم گوش با استفاده از وسایل مخصوص، مثل كورت گوش یا لوپ سیمی (wire loop) زیر دید مستقیم كه میتوان از این روش در مواقعی كه جرم به شكل سفت میباشد استفاده نمود. 4- در هر صورت بایستی بدانیم وجود مقدار كمی جرم در گوش مانع از ورود حشرات و یا دیگر اجسام شده و نباید با روشهای غیرعلمی و غیربهداشتی جرم خارج شود؛ ولی در صورتی كه فرد با مشكل مواجه است، با روشهای ذكر شده توسط فرد مجرب خارج میگردد.