چقدر به سلامت مغز خود می‌اندیشید؟
مغز انسان از مهم‌ترین ارگان‌های حیاتی است كه نقش مهمی در سلامت كل بدن دارد؛ اما متاسفانه اغلب افراد كمتر به سلامت آن توجه می‌كنند.
طبق پژوهش‌های انجام شده راهكارهای ساده، موثر و مفیدی وجود دارد كه ضمن حفظ سلامت عمومی به سلامت مغز نیز می‌انجامد.
تغذیه سالم
یك رژیم غذایی متعادل، كم‌چرب و سرشار از ویتامین‌ها به حفظ سلامت مغز كمك می‌كند. مصرف منابع غذایی حاوی كربوهیدرات‌های پیچیده، چربی‌های حیاتی (امگا 3)، ویتامین‌های گروه B (بویژه B6 و B12)، E، C از طریق بهبود انتقال پیام‌های عصبی، فعالیت‌های ذهنی، حافظه و سیستم خونرسانی مغز نه فقط در پیشگیری حتی در كاهش روند بیماری نیز موثرند پس پرهیز از قندهای ساده و چربی‌های مضر، مصرف مواد غذایی طبیعی، میوه‌ها و سبزیجات تازه به قدر كافی در برنامه غذایی لازم و ضروری است.
فعالیت‌های ذهنی
تمرینات مغزی با افزایش خونرسانی با مغز و گسترش ارتباطات بین سلول‌های عصبی و بهبود ذخایر شناختی در حفظ سلامت آن موثر است. به همه افراد در همه سنین توصیه می‌شود مغز خود را با تمرینات فكری قوی كنند: مطالعه، كارهای دستی، خاطره‌‌نویسی، نقاشی، حل جدول، بازی‌های فكری، مشاعره، انجام محاسبات ریاضی به صورت ذهنی، یادگیری زبان جدید، ادامه تحصیلات و كسب آموزه‌های جدید در این زمینه موثر است.
فعالیت‌های جسمی
تمرینات بدنی با حفظ و بهبود خونرسانی مغز، تعدیل قند و چربی و فشارخون، بهبود وضعیت خواب، كنترل چاقی، رفع تنش‌ها و استرس‌ها، و بطور كلی ایجاد تعادل و هماهنگی در پیشگیری از بیماری موثر است. ورزش و فعالیت نه فقط فرسودگی عمومی بدن را به تاخیر انداخته، بلكه از زوال مغز هم جلوگیری می‌كند. ورزش و فعالیت منظم و مرتب در هر سنی لازم است، فقط نوع، مقدار و شدت آن باید با توجه به شرایط افراد مختلف باشد. پیاده‌روی و انجام فعالیت‌های روزمره حداقل فعالیت جسمی است كه می‌توان انجام داد.
فعالیت‌های اجتماعی
این‌گونه فعالیت‌ها ضمن افزایش فعالیت‌های بدنی و ذهنی كاهش استرس و نگرانی، بهتر شدن وضعیت خلقی و روانی، تغییر واكنش‌های شیمیایی درونی و تنظیم هورمون‌های داخلی بدن، افزایش خونرسانی به مغز و حتی بهبود ارتباطات عصبی در مغز در پیشگیری از آلزایمر نقش دارند.
پس در هر سنی فعالیت اجتماعی لازم است و افزایش سن و پیری نیز نباید باعث دوری از اجتماع گردد. این بویژه در مورد افراد سالمند و بازنشسته ضرورت می‌یابد. با استفاده از ظرفیت‌های جسمی و روانی كارایی مغز هم حفظ می‌شود، در غیر این صورت با گذشت زمان فرد ناتوان‌تر خواهد شد پس حضور در اجتماع همچنان توصیه می‌گردد افزایش رفت و آمد با دیگران، عضویت در كانون‌ها و انجمن‌ها، شركت در مراسم و برنامه‌های مناسبتی، بازدید از اماكن دیدنی و موزه‌ها ثبت‌نام در گروه‌های آموزشی، ورزشی و فرهنگی.
آرامش روحی و روانی
از آنجا كه استرس‌های مزمن و مداوم با تغییرات هورمونی و شیمیایی در مغز باعث كوچك شدن آن و اختلالات شناختی می‌گردند، حفظ آرامش در سلامت مغز اهمیت ویژه‌ای دارد. همانطور كه فعالیت مغزی برای ورزیده شدن آن لازم است، استراحت و آرامش نیز برای عملكرد بهتر ضروری است، خواب كافی، انجام كارهای هنری، اختصاص زمان فراغت برای خود، انعطاف‌پذیری، تقویت روحیه شاد، ماساژ، نواختن یا گوش كردن موسیقی و رفتن به طبیعت به این امر كمك می‌كند.
پیشگیری از صدمات سر
ضربه‌های وارده به سر در هر سنی میتواند سلامت مغز را به خطر بیندازد حتی ضربه سری كه منجر به بیهوشی یا علامت خاصی نشده ممكن است زمینه‌ساز بروز بیماری آلزایمر در سنین بالاتر باشد. پس باید مراقب «سر» بود استفاده از كلاه ایمنی در فعالیت‌های ورزشی و موتورسواری، بستن كمربند ایمنی حین رانندگی و مراقبت از كودكان نوپا در این زمینه ضروری است.
پیشگیری و درمان به موقع بیماری‌ها
قند، چربی و فشارخون بالا به مرور زمان با آسیب به عروق مغزی و اختلال در خونرسانی به سیستم عصبی می‌توانند زمینه‌ساز بروز «زوال مغز» باشند؛ پس اقدامات پیشگیرانه، مراقبتی، كنترلی و درمانی این بیماری‌ها ضروری است.
كنترل آلاینده‌ها
آلاینده‌های محیط زیست و مواد شیمیایی كارخانه‌ها در درازمدت میتواند منجر به آسیب مغز و زوال آن گردد. پس رعایت اقدامات محافظتی برای همگان به ویژه افرادی كه به دلیل شغل‌شان در تماس با این مواد هستند، الزامی‌ست.
شیوه زندگی سالم
پرهیز از مصرف سیگار، الكل و مواد روان‌گردان برای سلامت كل بدن و بویژه مغز حیاتی‌ست.
معاینات دوره‌ای
معاینه پزشكی و انجام برخی آزمایش‌ها با توجه به سن و جنس افراد حتی بدون وجود نشانه بیماری جهت تشخیص زودهنگام هرگونه اختلال و حفظ سلامت اهمیت دارد. در این رابطه انجام تست حافظه برای افراد بالای 50 سال توصیه می‌گردد.
برای خواندن بخش اول- دزد حافظه در كمین است- اینجا کلیک کنید.
