اعظم میرحاج؛ مسئول مركز آموزش انجمن آلزایمرایران
آلزایمر چیست؟
نوعی بیماری مربوط به مغز است كه ماهیت شناختی آن در سال 1906 توسط یك پزشك آلمانی به نام «آلویس آلزایمر» توصیف گردید.
آنچه در این بیماری اتفاق می‌افتد، رسوب غیر عادی برخی پروتئین‌ها در مغز، كاهش نقل و انتقالات عصبی و نهایتاً تحلیل و كوچك شدن مغز می‌باشد.
آیا آلزایمر را آخرین مرحله پیری می‌دانید؟
هر چند كه این بیماری یكی از مشكلات شایع دوران پیری است و احتمال ابتلا از سن 60-65 به بعد بیشتر می‌شود الزاماً هر فرد پیری آلزایمر ندارد واقعیت این است كه با افزایش سن مغز هم مثل سایر قسمت‌های بدن دچار تغییر و تحلیل و فرسودگی می‌شود و با توجه به زمینه خانوادگی و سبك زندگی اگر برای حفظ و مراقبت از آن كاری نكرده باشیم، ممكن است رو به زوال و نابودی برود كه آلزایمر شایع‌ترین نوع دمانس یا «زوال عقل» است.
فكر می‌كنید تنها عارضه‌ای كه این بیماری ایجاد می‌كند »فراموشی» است؟
این بیماری در بخشی از قسمت گیجگاهی مغز كه مسئول نگهداری اطلاعات، حافظه و یادگیری است، شروع می‌شود و با توجه به روند پیشرونده بیماری به تدریج سایر بخش‌های مغز را هم درگیر
می‌كند. «فراموشی» شایع‌ترین علامتی است كه در مراحل اولیه بیماری به صورت اختلال در حافظه كوتاه مدت بوده و سپس حافظه بلند مدت را هم درگیر می‌كند. نتیجه اینكه بیماری با «فراموشی» آغاز می‌گردد اما به مرور زمان و با پیشرفت بیماری كه كاركردهای مغزی یكی پس از دیگری مختل شده یا از بین می‌روند، مشكلات ذهنی و جسمی فراوانی ایجاد می‌گردد.
چه علایم و نشانه‌هایی را مربوط به این بیماری می‌شناسید؟
به طور كلی نشانه‌های این بیماری با ده علامت هشدار مشخص شده كه عبارتند از: اختلال حافظه، مشكل در انجام وظایف روزمره، عدم آگاهی به زمان و مكان، مشكلات گفتاری، كاهش قضاوت، اختلال در تفكر ذهنی، تغییرات خلقی و رفتاری، جابجا گذاشتن وسایل، از دست دادن انگیزه و تغییرات شخصیتی.
چگونه میتوان از وجود یا عدم بیماری مطمئن شد؟
اگر علائم هشدار به صورت غیر طبیعی و تكرار شونده در فرد دیده شود، حتماً باید اقدامات تشخیصی انجام پذیردو اولین و ساده‌ترین كار انجام تست حافظه توسط مشاور روانشناس است كه در صورت تشخیص احتمالی جهت بررسی‌های بیشتر به پزشك متخصص ارجاع شده و آزمایش‌هایی چون سی‌تی‌اسكن، ام آر آی مغز، نوار مغزی، آزمایش مایع نخاع و . . . انجام می‌شود.
دوره بیماری چقدر طول می‌كشد؟
روند پیشرفت بیماری در افراد مختلف بسته به شرایط و پیشینه زندگی، تشخیص زودهنگام نوع اقدامات مراقبتی و درمانی متفاوت بوده و حتی به ده سال هم می‌رسد. به طور كلی این بیماری سه مرحله دارد: در مرحله اولیه یا خفیف بیماری علائم به تدریج ظهور می‌كنند و مشكلاتی برای فرد به وجود می‌آید.
در مرحله میانی تمامی علائم بروز نموده و بیمار قادر نیست به تنهایی زندگی كند و حتما نیاز به همراهی دارد. در مرحله نهایی به دلیل درگیر شدن بخش‌های زیادی از مغز، علاوه بر مشكلات ذهنی، مسائل جسمی متعددی نیز به وجود می‌آید و بیمار برای زندگی كاملا وابسته به دیگران است.
7آیا راهی برای درمان آلزایمر وجود دارد؟
هنوز درمان قطعی یافت نشده، اما پیشرفت‌های زیادی در كنترل بیماری صورت گرفته است. در حال حاضر درمان‌های دارویی در كنار اقدامات مراقبتی و توانبخشی از قبیل تمرینات بدنی، موسیقی، ماساژ، هنر، عطر و كار درمانی جهت كنترل روند پیشرفت بیماری، حفظ توانمندی‌های جسمی و ذهنی موجود، افزایش توانایی‌های شناختی و مهارت‌های حركتی در حدامكان، بهبود مشكلات رفتاری و نهایتاً ارتقای كیفیت زندگی بیمار انجام می‌پذیرد.
چه عاملی در بروز این بیماری موثر است؟
بیماری آلزایمر هم مثل بسیاری از بیماری‌ها نتیجه یك عامل دقیق و مشخص نیست و عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند؛ از جمله: ارث، پیری، تغذیه ناسالم، كمبود فعالیت‌های ذهنی، انزوا و عدم فعالیت‌های اجتماعی، استرس‌ها و فشارهای روحی و روانی، صدمات سر، انواع آلاینده‌‌ها، شیوه زندگی ناسالم، چاقی و كم‌تحركی، بالا بودن مزمن و مداوم قند، چربی و فشارخون.
آیا در خانواده فرد مبتلا به آلزایمر، با افزایش سن خطر این بیماری بقیه افراد را تهدید می‌كند؟
درست است كه ارث و پیری در بروز این بیماری موثرند و ما برای تغییر این دو عامل نمی‌‌توانیم كاری كنیم؛ اما با كنترل بقیه عوامل خطر میتوان در جهت سلامت جسمی و ذهنی خود قدم برداشت و بــرای پیشگــیــری از آلــزایمر كاری كرد...
برای خواندن بخش دوم- دزد حافظه در كمین است- اینجا کلیک کنید.
