زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه زندگی آنلاین- گروه دنیای سلامت

صرفاً به دلیل فقدان دانش و عدم آگاهی لازم، صرع در نظر عوام به عنوان یك بیماری مخوف تصور می‌شود. صرع و یا تشنج نوعی اختلال در عملكرد مغز است كه بطور گذرا به مغز منتشر می‌شود حملات تشنج را می‌تواند در پی داشته باشد. ممكن است افراد مبتلا حركات عجیبی از خود بروز دهند و در موارد شدید هوشیاری خود را از دست بدهند.

اگرچه دیدن حمله تشنج در فرد دردناك و ناراحت كننده است، ولی اگر روش‌های كنترل آن را بیاموزید، می‌توانید ترس خود را مهار كنید و به فرد مبتلا كمك نمایید. در برخی موارد علت ابتلا به صرع و حملات تشنج، واكنش‌های نامطلوب به دارویی خاص و یا حتی نشانه‌های ترك دارو و یا مواد مخدر است.

بهم خوردن سطح سدیم خون و یا قندخون می‌تواند موجب تشنج شود. در این‌گونه موارد رفع علت زمینه‌ای تشنج موجب درمان تشنج می‌شود و دیگر برای بیمار صرع مطرح نیست.

علت ابتلا به صرع و حملات تشنج

 در بیشتر بیماران مبتلا به صرع نوعی آسیب در بافت مغز وجود دارد كه در این آسیب می‌تواند سیگنال‌های الكتریكی به دیگر قسمت‌های مغز ارسال كند و موجب حمله صرع شود. حملات صرع می‌تواند از هر سنی آغاز شود؛ در اكثر بیماران از سنین 10 تا 20 سالگی آغاز می‌شود.

گاهی هیچ‌وقت علت تشنج كشف نمی‌شود. از دیگر دلایل شایع تشنج می‌توان به موارد زیر اشاره كرد:  سكته مغزی  زوال عقلی  حادثه‌هایی كه منجر به صدمه به مغز می‌شود  صدمه جمجمه هنگام تولد (زایمان)  بیماری‌های عفونی مانند ایدزفركانس و شدت حملات از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است.

با این‌حال تقریباً بیمار همیشه یك نوع تشنج را با یك نوع شدت تجربه می‌كند. برخی از بیماران می‌گویند هنگام تشنج دچار توهم می‌شوند و چیزهای غیر عادی می‌بینند و بوهای خاصی به مشام‌شان می‌رسد. تشنج با توجه به حساسیت بیمار و دیگر عوامل متغیر است ولی‌ به‌طور معمول افراد مبتلا می‌توانند زمان قریب‌الوقوع حملات را متوجه شوند به همین دلیل باید نشان‌ها را جدی بگیرند و به بدن خود توجه كنند.

ابزارهای تشخیص برای صرع

اختلالات و تغییر در امواج مغز در مبتلایان، روی دستگاه ثبت امواج الكتریكی مغز نشان داده می‌شود (EEG) ولی اگر از این دستگاه قبل و یا بعد از تشنج استفاده شود، ممكن است EEG طبیعی باشد.

تست‌های دیگر تشخیصی عبارتند از:  شمارش كامل خون (CBC)  تجزیه و تحلیل خون  تجزیه و تحلیل بیوشیمی، عملكرد كلیه و كبد، فشارخون، مایع مغز نخاعی (CSF)  آزمایش‌های رادیولوژیكی كه جدای از EEG به تشخیص كمك می‌كند عبارتند از:  اسكن توموگرافی كامپیوتری (اسكن CT)  تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI).

درمان

براساس نتایج تمامی این آزمایش‌ها پزشك می‌تواند بهترین روش درمان را انتخاب كند. فرد می‌بایستی طبق دوز تجویز شده پزشك دارو مصرف كنند و خودسرانه آن را تغییر ندهد و یا از روش درمان خودسرانه جایگزین استفاده نكنند. در شرایط خاص پزشك از روش‌های درمانی زیر كمك می‌گیرد.

جراحی مغز و اعصاب

در موارد شدید كه هیچ نوع دارویی موثر واقع نشود، پزشك متوسل به جراحی می‌شود. این شیوه به ویژه هنگامی موثر خواهد بود كه تشنج ناشی از رشد غیر طبیعی سلول‌های مغز باشد كه با عمل جراحی برداشته می‌شود.

تحریك عصب واگ

این كار با دستگاهی شبیه دستگاه ضربان ساز انجام می‌شود كه گاه برای تنظیم ضربان قلب افراد به كار می‌رود. این دستگاه در قسمت فوقانی سینه قرار گرفته و فقط می‌تواند تعداد حملات و شدت تشنج را كنترل كند و كاهش دهد، ولی نمی‌تواند آن را به طور كامل درمان كند.

تغییر در رژیم غذایی

نه در همه موارد ولی در برخی از كودكان مبتلا به صرع، اثبات شده است كه تغییر رژیم غذایی می‌تواند مفید باشد. به‌طور كلی برای مبتلایان به این بیماری رژیم كتوژنیك توصیه می‌شود. این نوع رژیم غذایی، اثربخشی داروها را بیشتر می‌كند. حتی برخی از بزرگسالان نیز به این نوع رژیم غذایی پاسخ دادند. البته اثربخشی آن به نوع صرع و دلیل زمینه‌ای آن بستگی دارد.

اقدامات احتیاطی برای جلوگیری

 افراد مبتلا به صرع باید از هشدارهای پزشكی استفاده كنند كه در صورت حمله در ملاء عام مردم متوجه مشكل آنها بشوند.  بیماران باید از رانندگی و كار با ماشین‌آلات سنگینی و كار با وسایلی كه نیاز به دقت زیاد دارد، خودداری ورزند.  شركت در كلاس‌های گروهی و كسب حمایت‌های معنوی از ضروریات اقدامات احتیاطی است.