مریم تقی‌زاده
مشكلات و یافته‌های عصب شناختی همراه با آفازی
عمده‌ترین مشكل همراه با آفازی، ضعف یا فلجی سمت راست بدن است كه معمولا فقط پا، بازو و دست را درگیر می‌كند، اما گاهی اوقات بخشی از صورت هم درگیر می‌شود. بیماران مبتلا به آفازی ممكن است سردردهای شدید و یا تشنج داشته باشند. برخی از آنها مشكلات بینایی دارند كه ناشی از آسیب مغزی است. تغییرات رفتاری نیز در این افراد بسیار شایع است. به دنبال آسیب مغزی، فرد كنترل كمی بر روی احساساتش خواهد داشت، به عنوان مثال به آسانی می‌خندد یا گریه می‌كند یا خیلی سریع عصبانی می‌شود و از كوره در می‌رود. بسیاری از افراد هم افسرده می‌شوند.
آفازی چگونه درمان می‌شود؟
در برخی از موارد، اگر آسیب جزئی باشد، فرد به طور كامل و بدون هیچ‌گونه درمانی بهبود می‌یابد، اما در بیشتر موارد، آفازی به سرعت و به طور كامل بهبود نمی‌یابد. بسیاری از افراد مبتلا به آفازی در یك دوره بهبودی خود به خودی داشته و بعضی از آنها به طور خود به خودی بهبود می‌یابد، اما برخی از ناتوانی‌ها، همچنان در فرد باقی می‌ماند. در این‌گونه از موارد، گفتار درمانی می‌تواند مفید باشد. دوره بهبودی معمولا بیش از دو سال به طول می‌انجامد. بیشتر مردم معتقدند اگر درمان، از همان مراحل اولیه آغاز شود، بیشترین اثر را خواهد داشت.
برخی از عواملی كه بر روی پیشرفت بیماری تاثیر می‌گذارند، عبارتند از:
علت ضایعه مغزی، وسعت ضایعه، محل ضایعه و سن فرد. عوامل دیگری مانند انگیزه، برتری دست و سطح سواد فرد نیز می‌تواند موثر باشد.
گفتار درمانی می‌كوشد تا توانایی فرد را برای برقراری ارتباط با استفاده از توانایی‌های باقیمانده بهبود بخشد و شیوه‌های دیگری را برای برقراری ارتباط بیاموزد تا فرد بتواند تا حد امكان از توانایی‌های زبانی باقیمانده برای جبران مشكلات استفاده كند.
مشاوره به خانواده‌ها برای ایجاد ارتباط با بیماران مبتلا به آفازی:
با فرد مبتلا به آفازی همانند یك بزرگسال (نه مانند یك كودك) صحبت كنید. از مشورت كردن و ساكت بودن در مقابل فرد مبتلا به آفازی خودداری كنید، در طول صحبت كردن با بیمار، سر و صداهای زمینه‌ای مثل صدای تلویزیون، رادیو، افراد دیگر و... را حذف یا كم كنید، قبل از برقراری ارتباط، بیمار را مطمئن كنید كه كاملا به او توجه دارید، از تمام شیوه‌های ارتباطی اعم از گفتار، خواندن، نوشتن، نقاشی، تماس چشمی، پاسخ‌های بله/خیر، بیان چهره‌ای و... استفاده كنید، خطاهای بیمار را تصحیح نكنید، تمامی تلاش‌های ارتباطی بیمار را (بخصوص در جهت صحبت كردن) تشویق كنید و بپذیرید، با جملات ساده و كوتاه با بیمار ارتباط برقرار كنید.
سرعت گفتارتان را با مكث‌های مناسب بین كلمات و عبارات، كاهش دهید. بلندی صدایتان هم باید در حد طبیعی باشد، بیمار را تشویق كنید تا حد امكان مستقل باشد. از حمایت و محافظت بیش از حد وی خودداری كنید، تا جایی كه ممكن است بیمار را تشویق كنید كه به فعالیت‌های طبیعی ادامه دهد؛ مثل شام خوردن با خانواده، همكاری كردن و بیرون رفتن آنان. فرد مبتلا به آفازی را از خانواده یا دوستان جدا نكنید و در یك جمع گروهی به آنها بی‌توجهی ننمایید. سعی كنید در تصمیم‌گیری‌های خانوادگی تا جایی كه امكان‌پذیر است، آنها را درگیر كنید، یك شنونده صبور باشید، چون فرد مبتلا به آفازی، زمان زیادی را صرف صحبت كردن می‌كند.
عجله نكنید و بین صحبت‌های او وارد نشوید، درك مكالمه یك فرد با فردی دیگر برای بیمار راحت‌تر از مكالمه چند نفر است، چرا كه صحبت همزمان چند نفر با هم بیمار را گیج كرده و درك را غیرممكن می‌سازد، بیمار را تشویق كنید كه بنویسد یا نقاشی كند. اگر دست برتر وی آسیب دیده است، باید نوشتن را با دست دیگر تمرین كند، بیمار را به سرگرمی‌ها و فعالیت‌های غیروابسته تشویق كنید، یكسری برنامه‌های روزانه برای بیمار تنظیم كنید. در عین حال زمان‌های استراحت هم برای وی در نظر بگیرید، زیرا فرد مبتلا به آفازی به راحتی خسته می‌شود، افراد خانواده باید یاد بگیرند كه چگونه بیمار را راهنمایی كرده،
به وی كمك نمایند، افراد خانواده باید اشتباهات بیمار را حدس زده و درك كنند، در صورتی كه بیمار گریه یا خنده غیرمنطقی دارد، در مقابل این رفتار او آرام و ساكت باشید. سعی نكنید كه در گریه كردن، به او بپیوندید و یا خنده غیرقابل كنترل داشته باشید. سعی كنید موضوع را تغییر داده یا كار متفاوت دیگری انجام دهید، از هر فرصت برای مكالمه با بیمار استفاده كنید. با گفتن مواردی مانند: «الان چه كار می‌كنی؟»، «به زودی چه اتفاقی رخ خواهد داد؟»، «دیروز چه اتفاقی افتاد؟» و غیره موضوعی را جهت گفتگو در اختیار بیمار قرار دهید، با توجه به اینكه بیمار نمی‌تواند درك كند، نباید در حضور وی به بحث در مورد شرایط و پیش آگهی او پرداخت، در صورت امكان بیمار را با افراد دیگر دارای مشكل مشابه روبرو كنید. برای آنها جمعی را ترتیب دهید تا با مشكلات هم آشنا شده و با هم ارتباط برقرار كنند...
برای خوانن بخش اول- آفازی و مشکلات خانواده ها - اینجا کلیک کنید.
