دکتر حمید محقق؛ پزشک داخلی
زمانی كه در خانه تنها هستید ممكن است ساعاتی را به تماشای تلویزیون اختصاص دهید و تصور كنید كه تماشای تلویزیون یكی از سالم‌ترین تفریحات است! اما باید گفت، در واقع تماشای بیش از حد تلویزیون برای سلامتی مضر است. ممكن است به راحتی نتوانید این واقعیت را بپذیرید، ولی در اصل تماشای تلویزیون برای مدت طولانی سلامتی شما را در معرض خطر قرار می‌دهد.
اگرچه در صورت آموزشی بودن برنامه‌های تلویزیونی می‌توانید چیزهای زیادی از آن یاد بگیرید، ولی هنوز هم معایب دیدن تلویزیون بیش از مزایای آن است. تلویزیون رسانه‌ای برای سرگرمی و البته آموزش است، ولی متاسفانه میتواند موجب بروز مشكلات جسمی و روانی شود.
افزایش خطر بیماری‌های قلبی
با تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از بررسی 8800 زن و مرد (بدون سابقه بیماری قلبی) طی یك دوره شش ساله در استرالیا پژوهشگران دریافتند كه هر ساعت تماشای تلویزیون، خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی را تا 18درصد و مرگ ناشی از آن را تا 9 درصد افزایش می‌دهد. به این ترتیب، افرادی كه روزانه چهار ساعت تلویزیون تماشا می‌كنند.
در طول شش سال تقریباً 70 درصد بیش از سایرین در معرض مرگ ناشی از بیماری قلبی عروقی قرار می‌گیرند و در واقع این مشكل ناشی از عدم تحرك در هنگام تماشای تلویزیون است.
چنانچه افراد ساعات تماشای تلویزیون خود را از ۴ ساعت به ۱ ساعت کاهش دهند، مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی تا ۸ درصد کم می شود به گفته پژوهشگران، بدن انسان به گونه‌ای تكامل یافته است كه نمی‌تواند مدت زمان طولانی بدون حركت و ثابت بنشیند. نشستن طولانی‌مدت مقابل تلویزیون و یا صفحه نمایش كامپیوتر خطرات جدی برای سلامتی دارد.
اختلال در خواب
اثبات شده است كه نور ساطع شده از تلویزیون میتواند سیستم‌های داخل بدن را تحریك كند. مقدار هورمون ملاتونین در مغز هنگام شب افزایش می‌یابد، ولی با تماشای زیاد تلویزیون و به هم ریختن تعادل سیستم‌های بدن، این هورمون كاهش یافته و در نتیجه فرد دچار بدخوابی و خستگی مفرط خواهد شد. كاهش مقدار ملاتونین با بلوغ زودرس دختران نیز مرتبط است.
افزایش خطر ابتلا به دیابت
بی‌حرکتی و افزایش وزن از عوامل خطرساز ابتلا به دیابت و اختلال در درمان آن می باشد. تماشای تلویزیون و اعتیاد مفرط به آن باعث بی حرکتی و افزایش وزن می‌شود که خود زمینه ساز ابتلا به دیابت است. مطالعه زنان در سال 2003 كه در مجله انجمن پزشكی امریكا نیز منتشر شد نشان می‌دهد كه خطر ابتلا به دیابت به ازای هر دو ساعت تلویزیون در روز تا 14 درصد افزایش می‌یابد.
مطالعه دیگری نشان داد افرادی كه 40 ساعت در هفته تلویزیون تماشا می‌كنند، احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 در آنها سه برابر بیش از سایرین است. منظور از سایرین، افرادی هستند كه كمتر از یك ساعت در هفته تلویزیون می‌بینند. به گفته پژوهشگران این خطر با مصرف تنقلات و بی‌حركتی افزایش می‌یابد.
افزایش احتمال چاقی
با تماشای طولانی مدت تلویزیون، به مدت طولانی هیچ جنب‌وجوشی نخواهید داشت. متابولیسم بدن با بی‌تحركی كاهش می‌یابد و این امر منجر به افزایش وزن می‌شود. علاوه بر این، هنگامی كه در حال تماشای تلویزیون هستید، تمایل شما به مصرف خوراكی‌ها بیشتر می‌شود؛ به علاوه با تماشای تبلیغات تلویزیون بیشتر هوس خوردن مواد غذایی ناسالم را می‌كنید.
مطالعه‌ای كه روی بیش از 50 هزار خانم طی سال‌های 1992 انجام شد، نشان داد كه هر دو ساعت تماشای تلویزیون 23 درصد چاقی را افزایش می‌دهد. تماشای تلویزیون یكی از علل مهم چاقی در كودكان است.
اختلالات چشمی
تماشای تلویزیون برای سلامتی چشم‌ها ضرر دارد؛ به خصوص اگر در اتاق كم‌نور و یا تاریك دیده شود. تمركز طولانی چشم‌ها بر روی یك شیء، به چشم‌ها فشار می‌آورد. امروزه بیش از عوامل ارثی، تلویزیون بر بینایی افراد تاثیرگذار است. خیره شدن به صفحه نمایش تلویزیون و رایانه در دراز مدت، بی شک به نزدیک بینی منجر می‌گردد.
افسردگی
تحقیقات نشان می‌دهد نگاه كردن به تلویزیون و كامپیوتر به مدت‌های طولانی در شب میتواند منجر به ایجاد افسردگی و دیگر بیماری‌های روحی شود. محققان دانشگاه اوهایو با انجام این تحقیقات دریافتند افرادی كه تا پاسی از شب به تماشای تلویزیون می‌نشینند، با ایجاد اختلالاتی در مغز بیشتر در معرض خطر ابتلا به افسردگی قرار می‌گیرند.
نتایج حاصل از تحقیق انجام شده نشان می‌دهد بروز افسردگی در زنان مواجه شده با نورها و اشعه‌های مصنوعی انعكاس یافته از تلویزیون و كامپیوتر در شب تا دو برابر بیشتر از مردان است.
بر اساس این تحقیق، روشنایی مصنوعی ناشی از صفحات این گیرنده‌ها میتواند با ایجاد اثرات منفی روی ساعات بیولوژیكی بدن و خواب شبانه‌روزی در نهایت منجر به ازدیاد میزان فاكتور نكروز تومور شود. عامل نكروز تومور یا TNF ماده‌ای است كه در فرایندهای التهابی مانند روماتیسم‌ها نقش دارد.
